Valetijnswens: hart voor natuur
Hoe kan een Vlaanderen in harmonie met de natuur er in 2050 uitzien?
Hoe plaatsen we de natuur weer in het hart van de samenleving?
Het klopt toch niet dat planten en dieren massaal uitsterven?
Dat Vlaanderen jaar na jaar droogvalt?
Dat veel mensen vaker bij de dokter komen dan in de natuur?
Als we de biodiversiteits-, de klimaat- en gezondheidscrisis het hoofd willen bieden, moeten we de natuur dringend herstellen. En weer in het hart van onze samenleving plaatsen.
Om onze toekomstvisie kracht bij te zetten heeft Natuurpunt het Natuurmanifest opgesteld.
Dat verwoordt in 10 punten waar we voor gaan: een groot natuurnetwerk met haarvaten tot in de stad, met ruimte voor water, natuurinclusieve landbouw en een proper milieu …
De herstelde natuur zorgt op haar beurt voor meer biodiversiteit, stabiele ecosystemen, een klimaatrobuust landschap, onze gezondheid en een sterke basis voor de economie.
Klopt als een bus, toch?
1. We geven de natuur de ruimte die ze nodig heeft
Met slechts 8% beschermde natuur is Vlaanderen de natuurarmste regio van Europa.
De helft van Vlaanderen wordt
gebruikt voor landbouw, een derde voor wonen, industrie, wegen en infrastructuur.
En nog elke dag komt er meer beton
dan bomen bij.
Daar leggen we ons niet bij neer!
Stap voor stap werken we aan grote, robuuste en kwalitatieve
natuurgebieden: bos, grasland, moeras, heide en veen.
Het doel: 30% beschermde natuur op land en op zee tegen
2030.
2. We bouwen een sterk natuurweefsel uit, tot aan onze voordeur
Een dier botst in Vlaanderen om de 300 meter op een weg.
Tijd om te ontsnipperen en te verbinden.
Met ecoducten, amfibieëntunnels, groendaken,
bloemrijke bermen en natuurlijke tuinen creëren we een groot groenblauw netwerk.
De natuur mag niet stoppen aan
de rand van het natuurgebied.
Ze heeft overal haar plek: in stads- en dorpskernen, in bedrijven en scholen, in de tuin,
op het balkon en op het dak.
3. We worstelen niet met het water, maar wijzen het de natuurlijke weg
Lang deden we er alles aan om hemelwater zo snel mogelijk af te voeren via diepe grachten en ingedijkte rivieren.
Maar dit systeem kan de extreme neerslag niet slikken.
En bij de steeds langere droogtes komen we zonder water te
zitten.
Daarom herstellen we moerassen, veengebieden, graslanden en natuur met hoge infiltratiewaarde.
We geven waterlopen hun natuurlijke bedding terug.
Zo kunnen ze het water opvangen, vasthouden en laten
insijpelen.
Geen overstromingen, wel beschikbaar en betaalbaar water.
4. We zuiveren onze bodem, lucht en waterlopen
Iedereen - ook de natuur - heeft recht op schoon water, een gezonde bodem en frisse lucht.
Toch zitten ze vol, met
nitraten, ammoniak, CO2 en ‘forever chemicals’.
Door binnen onze ecologische grenzen te gaan leven, in een circulaire
maatschappij, keren we het tij. Recycleren, minder uitstoten, pesticiden afbouwen, duurzame energie opwekken …
Zo beperken we de klimaatopwarming en wordt vervuiling een begrip van het verleden.
5. We steunen landbouwers die werken met de natuur
Het huidige beleid dwingt landbouwers haast om elke vierkante meter intensief te bewerken en de bodem uit te putten.
De bomen, hagen en bloemen verdwijnen, waardoor de biodiversiteit ferm achteruitboert en erosie toeneemt.
De reusachtige veestapel weegt zwaar.
Het kan anders: we kunnen de subsidies zo inzetten dat boeren mét ruimte voor
natuur en zonder milieuvervuiling rendabel wordt.
Landbouw en natuur vormen samen één systeem dat bruist van het
leven.
6. De natuur stopt het biodiversiteitsverlies
Door toedoen van de mens sterven soorten duizend maal sneller uit dan normaal.
Van de 8 miljoen planten en dieren
wordt een kwart in hun voortbestaan bedreigd.
In Vlaanderen is dat zelfs 28%.
Daardoor dreigt het kaartenhuis in te
storten, want alles is afhankelijk van elkaar.
Als we de natuur op grote en kleine schaal herstellen en verbinden, kunnen
we vermijden dat zeldzame, maar ook heel gewone soorten geruisloos uit ons landschap verdwijnen.
7. De natuur zorgt voor stabiele ecosystemen
Maar liefst 39 van de 44 Europees beschermde natuurtypes in Vlaanderen doen het slecht.
Te kleine gebieden en te
veel invloed van buitenaf zetten ze zo fel onder druk dat enkel intensief natuurbeheer ze in stand kan houden.
Voor veel
van deze habitats dragen we een unieke verantwoordelijkheid.
Door ze op grote schaal te herstellen en te verbinden
zorgen we voor gezonde en stabiele ecosystemen die in grote mate zelfregulerend zijn en waarin de planten en dieren
een evenwichtig biotoop vormen.
8. De natuur maakt Vlaanderen klimaatrobuust
Een hersteld natuurnetwerk zal de klimaatverandering niet stoppen - daarvoor moeten we onze uitstoot drastisch
reduceren - maar kan wel veel CO2 opslaan.
Vooral natte veengebieden en draslanden slorpen massaal koolstof op.
Die ‘sponsnatuur’ beschermt ons tegelijkertijd tegen de grillen van het klimaat.
Ze vangt waterbommen op, zorgt voor
water tijdens extreme droogte en biedt verkoeling op hittegolfdagen.
Aan de kust vormen natuurlijke duinen de
goedkoopste bescherming tegen de stijgende zeespiegel.
9. De natuur houdt ons fysiek en mentaal gezond
De natuur redden is onszelf redden.
We hebben ze nodig om fysiek en mentaal tot rust te komen.
Wie vaak in een
groene omgeving vertoeft, heeft minder kans op hart- en vaatziektes, diabetes en depressie.
Beter vijftig tinten groen
in plaats van vijftig tinten grijs.
Een levend landschap waar je blij van wordt, er bestaat geen betere remedie tegen onze
collectieve burn-out. Tijd in de natuur maakt je hoofd vrij, houdt je lijf fit en verbetert je slaap.
Natuur op doktersvoorschrift?
Da’s eigenlijk een ‘no-brainer’!
‘There is no business to be done on a dead planet.’
Meer dan 50% van het bruto binnenlands product is afhankelijk van
ecosysteemdiensten die de natuur levert.
Zonder gezonde bodem en bestuiving geen groenten op ons bord en geen
lekkers in de fruitschaal.
Ons natuurweefsel zorgt ook voor drinkwater, luchtzuivering, bouwmateriaal, medicatie ...
En natuurlijk ook recreatie.
Natuurherstel rendeert: elke geïnvesteerde euro levert 8 tot 38 euro op.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten