zondag 31 maart 2024

Vogelgezang verwelkomt de lente, nu de zon nog

Vogelgezang verwelkomt de lente, nu de zon nog

Zaterdag hebben we een leerrijke wandeling gedaan met onze plaatselijke gids, Jos Jansen (medewerker van 'Onze GroenRand-natuur'). Vogelgeluiden leren herkennen, genieten en waarnemen. Dankjewel Jos voor deze fijne en leerrijke wandeling. Een aanrader voor onze GroenRand-leden. Er volgen nog wandelingen...


Met de komst van de lente worden de dagen langer en beginnen de vogels hun liedjes te zingen.
Vooral ‘s ochtends vroeg in de schemering is het gezang het meest intens en opvallend, zelfs voor mensen die niet bijzonder geïnteresseerd zijn in vogels. 

Naast de bekende zangers zoals de kool- en pimpelmezen, merels en winterkoninkjes, zingen veel andere vogels ook hun eigen lied. 

Het ochtendgezang in het voorjaar dient vooral om territorium af te bakenen en om reclame te maken voor een broedpartner.

Mannetjes tonen met hun lied aan naburige mannetjes waar hun territorium ligt.
Grote bonte spechten zijn bijvoorbeeld bekend om het trommelen op holle takken om hun territorium af te bakenen en vrouwtjes aan te trekken.

Groene spechten maken in het voorjaar veel lawaai op open plekken in het bos en in boomgaarden.


Vrouwelijke vogels bepalen aan de hand van het uiterlijk en de zang van het mannetje of hij een geschikte partner is om een gezin mee te stichten. 

Sommige mannelijke vogels bieden zelfs broedplaatsen aan geïnteresseerde vrouwtjes.
Zo bouwen winterkoninkjes verschillende nestballen van mos in het kreupelhout, waar het vrouwtje er een kan uitkiezen.

Vanaf februari keren er steeds meer trekvogels terug naar ons land.
Naast de reeds aanwezige vogels zoals merels, mezen, vinken, winterkoninkjes en roodborstjes, worden ook de spreeuwen en zanglijsters gehoord.
In maart zijn dat de tjiftjaf, zwarte en roodstaarten en in april komt de koekoek terug.


Pas in mei volgen de gierzwaluwen, nachtegalen en de wielewaal.
Als mezen en vinken al op de eieren zitten of de jongen net zijn uitgekomen, beginnen andere vogelsoorten pas weer met balts- en kweekactiviteiten.



Tussen maart en juni hoor je elke dag vogels zingen, sommige zelfs op een bepaald tijdstip van de dag.
Dit komt door de activiteitspatronen van elke soort. 
Sommige zijn vroege vogels die al voor zonsopgang luid beginnen te zingen, zoals de merels en veldleeuweriken.


Andere vogels melden zich pas ver na zonsopgang, zoals de grote specht.



Sommige vogels zingen zelfs ‘s nachts, zoals zangers, nachtzwaluwen en verschillende uilen. De nachtegaal is bijvoorbeeld een nachtzanger die 24 uur per dag kan worden gehoord.


Het vogelgezang neemt af naarmate het jaar vordert en stopt volledig aan het einde van het broedseizoen in juni en juli. 

In de lente is het ook een goed moment om vogels bij te voeren.
In de winter is er vaak al veel minder voedsel beschikbaar en tijdens het broedseizoen hebben vogels extra voeding nodig om hun jongen groot te brengen.


Het is belangrijk om te weten wat de verschillende vogelsoorten eten en wat voor soort voer bij welke soort past.




                                           Bedankt, Jos !!!!

Foto's: Ingrid Vrints


GroenRand vraagt aan Nieuwe Rand om project concreter uit te werken

GroenRand vraagt aan Nieuwe Rand om de klimaatgordel concreter uit te werken

 


De Nieuwe Rand is een project dat de mobiliteit, leefkwaliteit en klimaatvriendelijkheid in de oostrand van Antwerpen wil verbeteren.
Met de opmaak van een Tussennota 
heeft De Nieuwe Rand een nieuwe stap gezet in de onderzoeksfase.

Van 1 februari tot en met 16 maart 2024 heeft De Nieuwe Rand een publieke raadpleging georganiseerd.



In deze periode heeft GroenRand feedback gegeven over de voorgestelde aanpak.
Na de inspraak op de tussennota wordt het geïntegreerd onderzoek verder gezet, met als doel te komen tot een voorkeursbesluit voor zowel het oostelijk deel van het Haventracé als de Nx als de klimaatgordel en de verkeerswisselaar E34xE313 te Ranst.
Momenteel wordt toegewerkt naar een eerste voorontwerp van voorkeurbesluit voor zowel het oostelijk deel van het Haventracé als de Nx tegen voorjaar 2025.

Dirk Weyler is geen coördinator meer van GroenRand, maar is wel de dossierhouder van deze tussennota.
Hij heeft al de opmerkingen van de GroenRand- leden gebundeld tot één geheel en ingediend als adviesdocument.



GroenRand stelde vast dat de wegeninfrastructuur  - via een set van mogelijkheden, oplossingen en werkvoorbeelden - concreet werd uitgewerkt, terwijl de klimaatgordel zich vertaalt in een aantal algemene principes.
Schema's van wegeninfrastructuur werden verfijnd op basis van bijkomend onderzoek en er werden gedetailleerde technische ontwerpen uitgetekend.
Deze methodiek verwachten wij ook voor de klimaatgordel.

Gezien de Antitankgracht dé drager is van de klimaatgordel (inclusief de beekvalleien) en gans de bosgordel rond Antwerpen, verdient dit de aanbeveling om gedetailleerder, diepgaander en nauwgezetter in te zoomen op knelpunten en opportuniteiten.
Het klimaatgordelprogramma zal dus uit verschillende concrete elementen moeten bestaan, gaande van beleidsinstrumenten, engagementen tot coalitievorming en samenwerking, financiering, detailonderzoeken tot concrete projecten en acties.

Hiervoor zijn technische plannen van verschillende werkvoorbeelden nodig zodat er concrete informatie aan de Vlaamse Regering kan worden aangeleverd.
In het kader van dit geïntegreerde onderzoek zou per werkvoorbeeld tevens de investerings- en onderhoudskosten in beeld moeten worden gebracht.
De elementen die deel uitmaken van het programma voor de klimaatgordel zullen ook deel uitmaken van het voorkeursbesluit en gefinancierd en uitgevoerd worden via het complex project, maar dan zal het belangrijk zijn dat een aantal algemeenheden geconcretiseerd en beter uitgewerkt worden.



De Antitankgracht is dé blauwe draad van de klimaatgordel.
De versnippering door de aanwezige bebouwing, vele wegen en spoorweg vormt een zwaar knelpunt voor de Antitankgracht-regio.

Het zoeken naar methodieken om op regionale schaal te ontsnipperen is hier dé uitdaging.
Een belangrijk hulpmiddel hierbij is het soortenbeschermingsprogramma van de otter.

Dit draaiboek focust zich op verschillende acties: het wegwerken van prioritaire verkeersknelpunten (ontsnippering), herstel van potentieel leefgebied en het voorzien van voldoende stapstenen als schuil- en foerageerplaats in de verbindingszones tussen potentieel leefgebied, waterkwaliteit, aangepast beheer en bijkomende onderzoeksnoden.


Acties werden opgenomen in het Plan Otter (Cornelis 2020).
De otter is een indicatorsoort voor schoon water en heeft dus nood aan water van goede kwaliteit.
Schoon water trekt nog veel meer leven aan, zoals vissen, amfibieën en watervogels.
Dat maakt van de otter een ‘paraplusoort’: maatregelen die genomen worden om zijn habitat te beschermen, zijn ook voordelig voor een heleboel andere soorten.



Ook van de ontsnipperende maatregelen - zoals ecotunneltjes- kunnen verschillende soorten gebruik maken.
Nieuwe natuur maken, is quasi onmogelijk in de dichtbebouwde klimaatgordel, maar we kunnen veel winst boeken door ecologische verbindingen aan te leggen en verkeersknelpunten aan te pakken.
Deze barrières en belemmeringen zouden concreter en technischer moeten worden uitgewerkt (inclusief details van de kosten).


GroenRand vraagt dus aan de Nieuwe Rand om een aantal algemeenheden concreter te maken en beter uit te werken.

GroenRand formuleerde hieromtrent 17 aanbevelingen die gaan over de bosgordel (streven naar de hoogste natuurkwaliteit - beheerstype 3-4), vernattingsplannen, waterkwaliteit, het terug openmaken van gedempte gedeelten, het robuuster maken van het gehele fysische systeem voor droogteperiodes, de verbinding tussen de Schietvelden, een lichtplan voor vleermuizen en de verlenging van de langzame verkeersroute langsheen de Antitankgracht als onderdeel van een groter regionaal netwerk.



De Antitankgracht is de voornaamste landschappelijke drager van de bosstructuur en beekvalleien en mag daarom niet louter een theoretische model blijven.



Hij moet ook praktisch uitgewerkte opportuniteiten bieden om te streven naar meer ruimte voor biodiversiteit en een versterking en verbinding/ontsnippering van het ecologisch netwerk en een veerkrachtig watersysteem.


De strategische samenwerking rond de Antitankgracht en het initiatief 'Groen Kruis', waarbij diverse gemeenten en districten betrokken zijn, zouden volgens GroenRand best één geheel worden.

Daarom heeft GroenRand in de Tussennota geadviseerd om 2 provinciale initiatieven te bundelen.

Dit kan logischerwijs gerealiseerd worden door de strategische samenwerking rond de Antitankgracht en het provinciaal gebiedsprogramma 'Groen Kruis' om te vormen tot één projectgebied (districten Deurne, Ekeren en Merksem, en de gemeenten Schilde, Brecht, Schoten, Wijnegem, Wommelgem, Ranst, Brasschaat, Kapellen, Stabroek).

De Antitankgracht dwarst en verbindt bijna al de beekvalleien en vormt als één ondeelbaar geheel een klimaatgordel rond de stad Antwerpen.

Deze samenwerking bevordert de verbinding tussen natuur- en bosgebieden, waardoor dieren zich op een veiligere manier kunnen verplaatsen en ecosystemen beter worden beschermd.


GroenRand stopt met (promotie)acties en verwacht van de overheid een praktische uitwerking

GroenRand heeft genoeg 'reclame' gemaakt, we stoppen daarom met (promotie)acties.
Het project en de doelstellingen zijn gekend.

Wel blijven we toezien dat het project door de overheid praktisch wordt uitgewerkt.
Gezien de Antitankgracht dé drager is van de klimaatgordel (inclusief de beekvalleien) en  gans de bosgordel rond Antwerpen, verdient dit de aanbeveling om gedetailleerder, diepgaander en nauwgezetter in te zoomen op knelpunten en opportuniteiten.
Het klimaatgordelprogramma zal dus uit verschillende concrete elementen moeten bestaan, gaande van beleidsinstrumenten, engagementen tot coalitievorming en samenwerking, financiering, detailonderzoeken tot concrete projecten en acties.
De elementen die deel uitmaken van het programma voor de klimaatgordel zullen ook deel uitmaken van het voorkeursbesluit en gefinancierd en uitgevoerd worden via het complex project, maar dan zal het belangrijk zijn dat een aantal algemeenheden geconcretiseerd en beter uitgewerkt worden.

Meer info:

Foto's zijn van  Ivo Bylemans: hier kan je zien dat Dirk Weyler pleit voor een concretere uitwerking van de tussennota en voor het samenbundelen van de 2 provinciale initiatieven.

Kaartjes zijn van de Nieuwe Rand

zaterdag 30 maart 2024

Dertien natuurfotografen en Dieter Coppens gelauwerd met Groene Duim

 Groene Duim - fotoreportage

                                                               Dirk Weyler en Dieter Coppens


Elk jaar overhandigt natuurvereniging GroenRand een groene duim aan personen die zich inzetten voor de natuur in de Voorkempen. 

                                          Rechts Jef Rombouts - Voorzitter van Red de Voorkempen


Het zal niet verbazen dat de prijs dit jaar gaat naar Dieter Coppens: wat zijn boek over het Zoerselbos vertelt komt volledig overeen met onze eigen doelstellingen. 

GroenRand wil de 400 ha natuur van het Zoerselbos namelijk verbinden met het Vrieselhof aan de Antitankgracht, en ook met het onthardingsproject op het natuurgebied Vliegveld Malle; en verderop met Blommerschot –‘ s Herenbos - Heihuizen en Zalfen - Zalfens Gebroekt en Beulkbeemden (600 ha).

Natuurfotografie is meer dan alleen het vastleggen van mooie plaatjes.
Als fotograaf voel je een diepe liefde voor de natuur en haar schoonheid, die niet zomaar is ontstaan. 

                                                  Rechts Els Beeckx - Campaign manager bij Bye Bye Gazon

Natuur en fotografie zijn twee zaken die onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn.
Als fotograaf voel je een diepe liefde voor de natuur en haar schoonheid. Natuurfotografen hebben een grote passie om prachtige momenten vast te leggen en te delen met de wereld.





Natuurfoto’s hebben niet enkel een esthetische waarde.
De natuurbeelden maken mensen ook bewust dat we een grote verantwoordelijkheid hebben om deze prachtige planeet te beschermen. 

                                                             Pascal Mallien (voorzitter van het samenwerkingsverband tussen 4 natuurverenigingen: GruunRant, GroenRand, Red de Voorkempen, Greenplease)



Het is een manier om bewustzijn te creëren en mensen te laten zien hoe belangrijk het is om de natuur te beschermen, te behouden en te koesteren.
Het is een manier om de liefde voor de natuur te uiten en anderen te laten delen in deze passie.


                                                  Sky Rymenants, de persvertegenwoordiger van GroenRand

De natuur is een kostbaar geschenk dat we moeten koesteren en beschermen.
Door de natuur op beelden vast te leggen, willen natuurfotografen mensen inspireren om zorg te dragen voor al die schoonheid.


In zijn eerste boek ‘Boslof‘ wil Dieter Coppens vooral zijn liefde voor het bos met een breder publiek delen.
Zijn doel is mensen opnieuw verliefd laten worden op de natuur, want die is de laatste decennia bij velen ergens verloren geraakt. 

                              Dieter Coppens en cartoonist Gie Campo (GIER)



Het boek vertelt over de vier seizoenen van Zoerselbos.
Dieter zegt daarover dat Zoerselbos symbool staat voor elk willekeurig bos, en voor de natuur in haar geheel.


Het is een aaneenschakeling van radertjes die alle hun functie hebben in een samenhangend groter geheel, een machtig ecosysteem dat we in ere moeten houden.



Ook het boek is dus een pleidooi om ecosystemen te beschermen, te ontsnipperen en te verbinden.

Dat kan in de vorm van langgerekte, aaneengesloten linten tussen twee of meer bosgebieden als corridors.


Ook zetten we Dieter graag in de bloemetjes voor het campagnewerk #ByeByeGazon?

Hij is ambassadeur van dit initiatief.
Bye Bye Gazon is een campagne die aan burgers, bedrijven, scholen, lokale overheden en andere organisaties vraagt om een deel van het kortgemaaide gazon om te toveren tot een paradijs voor insecten.


Iedereen kan meedoen door een deeltje tuin, berm of openbaar terrein gewoon te laten groeien, een bloemenweide in te zaaien, vaste planten te zetten of heerlijke bessenstruiken te planten. Daarnaast kunnen burgers aan het gemeentebestuur vragen om de berm voor hun woning niet mee te maaien. In 2021 vond de eerste campagne plaats in Zoersel.




Vorig jaar werd 500 000m2 vierkante meters geregistreerd in 16 deelnemende gemeenten. Dit jaar doen er al 22 gemeenten mee waaronder ook de stad Brugge. Het is de missie om zoveel mogelijk groene ruimte in Vlaanderen te vernatuurlijken.


Gemikt wordt op privétuinen en op de openbare ruimte.
Er worden ook lerende netwerken georganiseerd om kennis over te dragen aan de groenploegen zodat ze maximaal mee zijn in het zo natuurlijk mogelijk beheren van hun terreinen.



Tuinen en bermen dienen als stepping stone voor wilde bestuivers om zich te verplaatsen tussen versnipperde leefgebieden. Het zijn verbindende elementen doorheen het landschap en daardoor belangrijk voor de verspreiding van soorten en de biodiversiteit in het algemeen.



Ook buiten deze natuurgebieden is deze basisnatuurkwaliteit zeer belangrijk voor bestuivers aangezien een groot aantal soorten geen grote afstanden kan afleggen.

                                                            Rechts Karel de Blick 






                                                            Links Schepen Marc De Cordt

                                                          Rechts Ines Van Limbergen - Coördinator Regionaal Landschap De Voorkempen


                                                                              Mark Mertens


                                                                              Jos Jansen
                                                                                Wim Verschraegen

;

                                                                           Frank Vermeiren


        
                                                                                                                Rodrik Steverlynck 

Rodrik Steverlynck - auteur
www.bloggen.be

Geert Bollen 

Verleden jaar kondigde Dirk Weyler zijn afscheid aan als coördinator vanaf 1 juni 2023. Tijdens zijn afscheid riep hij op om een platform te vormen met de verschillende Voorkempense natuurverenigingen zodat er een betere samenwerking wordt bewerkstelligd.
Er is ondertussen een samenwerkingsverband gecreëerd tussen Red De Voorkempen, GruunRant, GreenPlease en GroenRand (geen fusie). Samen wensen ze de natuur te versterken, te ontsnipperen en te verbinden.


Het is soms voor gemeenten een ‘complexe’ zaak om op alle verschillende vergaderingen en instanties aanwezig te zijn.
Dirk Weyler doet daarom een tweede opmerkelijk voorstel en pleit om provinciale initiatieven te bundelen.
De strategische samenwerking rond de Antitankgracht en het provinciaal initiatief ‘Groen Kruis’ zouden volgens hem best één geheel worden (districten Deurne, Ekeren en Merksem, en de gemeenten Schilde, Brecht, Schoten, Wijnegem, Wommelgem, Ranst, Brasschaat, Kapellen, Stabroek).
Beekvalleien die gelegen zijn in het projectgebied van het Groen Kruis (= vallei van de Kaartse beek, Laarse beek, Klein Schijn-Zwanebeek en Groot Schijn) worden bij elkaar gehouden door de Antitankgracht.
De Antitankgracht dwarst en verbindt bijna al deze valleien en vormt als één ondeelbaar geheel een klimaatgordel rond de stad Antwerpen.
Dankzij overkoepelende inspanningen en samenwerking kunnen natuur- en bosgebieden beter en efficiënter met elkaar verbonden worden en kunnen dieren zich op een veiligere manier verplaatsen.

                                                     Dirk Weyler - oprichter en bezieler van GroenRand


                                              Huiscartoonist Gie Campo (Gier) draagt de GroenRander


                                                                                    Els De Backer

.


                                                                                      Anne Oostvogels


                                                              Ivo Schut

Foto's: Ivo Bylemans