Publieke raadpleging rond de ‘tussennota’ van De Nieuwe Rand
De Nieuwe Rand is een project dat de mobiliteit, leefkwaliteit en klimaatvriendelijkheid in de oostrand van Antwerpen wil verbeteren.
Met de opmaak van een tussennota zet De Nieuwe Rand vandaag een nieuwe stap in de onderzoeksfase.
Van 1 februari tot en met 16 maart 2024 organiseert De Nieuwe Rand een publieke raadpleging.
In deze periode kan iedereen feedback geven over de voorgestelde aanpak.
GroenRand zal zich focussen op de Antitankgrachtzone.
Uitgewerkte langetermijnvisie op niveau van de bosgordel
De Antitankgracht vormt een belangrijke schakel tussen verschillende grote NATURA 2000 gebieden.
Daarbij verbindt het groenblauwe netwerk heel wat beekvalleien, natuur- en bosgebieden rond de verstedelijkte regio Antwerpen en is daarom dé belangrijkste verbindingsader van de klimaatgordel.
De studie van de structuurvisie en implementatieplan voor de noordelijke bosgordel rond Antwerpen heeft in het ATG-onderzoeksgebied 22 ruimtelijke boseenheden (RBE’s) afgebakend.
De bosgordel vormt een samenhangend landschap met de Antitankgracht als drager van de bos- en natuurstructuren in het gebied.
Terwijl de Antitankgrachtgordel het potentieel heeft om grote aaneengesloten structuren te vormen, is er nog geen uitgewerkte langetermijnvisie op niveau van de bosgordel als omvattende structuur (zie ook tussennota p.176).
© Rodrik Steverlynck
We begrijpen dat het programma voor deze Antitankgrachtgordel -dat verankerd zal worden in het voorkeursbesluit- niet een gedetailleerde visie, noch het volledig kansenoverzicht van deze bosgordel kan weergeven.
We missen hier echter wel de steunpilaren en een globale visie om het startpunt te geven voor een ruimer transitietraject voor deze bos- en Antitankgrachtregio.
Ontsnipperen en verbinden
De versnippering door de aanwezige bebouwing, vele wegen en spoorweg vormt een zwaar knelpunt voor de Antitankgracht-regio.
Het zoeken naar methodieken om op regionale schaal te ontsnipperen is hier dé uitdaging.
Het voorkomen van de otter langs de Antitankgracht werd reeds enkele jaren intensief (sinds 2017 tot op heden) opgevolgd door de vrijwilligers van Natuurpunt Antwerpen Noord & Kempen (kerngroep Natuurpunt Brasschaat).
Daarbij werd ook een analyse uitgevoerd waarbij deze prioritaire knelpunten (vooral verkeersinfrastructuur) op het traject van de Antitankgracht in detail in beeld werden gebracht.
We missen in de Tussennota een concrete kostenraming en uitwerking van quick wins: Kalmthoutse steenweg - Kapellen (ecotunnel, geleidingsrasters); Bredabaan - Brasschaat (ecotunnel, geleidingsrasters); Brechtsebaan - Brecht (ecotunnel, geleidingsrasters); Heidestraat-Zuid - Kapellen (ecotunnel aan ATG); Klinkaardstraat - Kapellen (ecotunnel + begeleiding); Miksebaan - Brasschaat; Ploegsebaan Brasschaat; Landschapspark E10-plas.
Het is tevens wenselijk dat de Antitankgracht op bepaalde plaatsen terug open wordt gemaakt omdat deze demping de continuïteit van de lineaire elementen doorbreekt en een ecologische barrière vormt.
Het landschapsstructurerend karakter van de Antitankgracht wordt zo teniet gedaan.
Binnen het project ‘De Nieuwe Rand’ werd de verbinding van de Schietvelden opgenomen als aparte onderzoeksstudie en werd kracht bij gezet door een studie van de bureaus Hesselteer.
De Nieuwe Rand heeft samen met ANB een plan van aanpak opgemaakt om de conclusies van dit rapport verder in uitvoering te brengen.
Hier kunnen we echter niets van terugvinden in het Tussenrapport.
Water
Er zijn duidelijke meekoppelkansen voor een gebiedsbrede aanpak rond waterkwaliteit en waterbeschikbaarheid.
De droogteproblematiek bestaat vooral uit het droogvallen van grachten en waterlopen (waaronder de Antitankgracht zelf) en droogtestress bij vegetaties (natuur en landbouw) door een afname van het bodemvocht binnen en boven de grondwatertafel.
Er zou beoogd moeten worden om het gehele fysische systeem rond de Antitankgracht robuuster te maken voor droogteperiodes door hemelwater de grondwaterreserves maximaal te laten aanvullen, en water uit natte periodes zo lang mogelijk beschikbaar te houden tot in periodes van droogte.
We hadden verwacht dat de Nieuwe Rand via een vernattingsplan een (klimaatgordel)langetermijnvisie zou uitwerken en uitdiepen voor gans de ATG-regio (met bijhorende beekvalleien en natuurgebieden).
© Rodrik Steverlynck
Streven naar een rijk visbestand (als basisvoedsel van de otter) en zuiver water is tevens essentieel.
Om de gezondheid en voortplantingsvitaliteit van de aanwezige dieren te waarborgen, moet de polluentenload in de lokale waterlichamen worden gemonitord en aangepakt, onder andere door een sluitende controle op lozingen en afgewogen sanering van historische vervuiling van de onderwaterbodem.
