Natuurvereniging wil Klein en Groot Schietveld zo snel mogelijk verbonden zien

NATUURVERBINDING SCHIETVELDEN

Milieuvereniging GroenRand pleit ervoor om het Groot en Klein Schietveld zo snel mogelijk met elkaar te verbinden. De verbinding is noodzakelijk bij de realisatie van het toekomstig Nationaal Park.

Dirk Weyler van GroenRand: “Als Vlaanderen met de bouwshift de resterende open ruimte wenst te behouden, dan moet het zich prioritair richten op de dichtslibbende corridors. De Vlaamse regering moet echt wel een tandje bijsteken, vooral omdat de meeste lokale besturen deze taak onvoldoende aankunnen. In een landschap waarin de gebieden onderling goed verbonden zijn, neemt de soortenrijkdom sneller toe dan wanneer die gebieden gefragmenteerd in het landschap liggen.”

“Het Groot Schietveld, Klein Schietveld en de Kalmthoutse Heide zijn belangrijke restanten van het oorspronkelijke Kempense heidelandschap. In verschillende structuurplannen en adviezen wordt geopteerd dat deze uitgestrekte restanten met elkaar moeten worden verbonden. We zullen ons moeten richten op het uiterste puntje van Bredabaan-Essensteenweg. Een hoge verkavelingsdruk heeft ervoor gezorgd dat er nog maar enkele openingen zijn. Die openingen zijn wel essentieel wil men infrastructuur aanleggen ten voordele van migrerende diersoorten. Zij hebben een doorlopende route nodig.” (jbr -Nieuwsblad)

U kan het artikel lezen op de website van Hln 

ATV: https://www.gva.be/cnt/dmf20221227_94681360

Dankuwel Natuurpunt voor de goede samenwerking

DANKUWEL NATUURPUNT

Rond de Antitankgracht koestert natuurvereniging GroenRand boeiende toekomstplannen: van een natuurnetwerk naar een heus Nationaal Park en een verbindende klimaatgordel.

GroenRand is een milieuvereniging, maar is tevens een geografisch gebied.
Het fysische systeem rond de Antitankgracht moet robuuster worden gemaakt voor droogteperiodes zodat water tijdens natte periodes langer beschikbaar wordt gehouden tot in periodes van droogte (visbestand).

De Antitankgracht zou volgens de alternatievenonderzoeksnota (Nieuwe Rand) een van de belangrijkste dragers zijn van de klimaatgordel en dit voor vrijwel de volledige regio.

Er werd toen besloten om met minimum 6 landschapskamers aan de slag  te gaan  (opbraakwerken / ontharding, verpaarding aanpakken, aanplant en herstel kle’s, verrommeling en exoten in tuinen tegengaan…). Er werd hieromtrent een PDPO-dossier “onze (Antitank)gracht” ingediend dat ondertussen is goedgekeurd (84.000 euro).

Om Antitankgrachtstrook te verbreden en te versterken kunnen we gelukkig rekenen op het aankoopbeleid van Natuurpunt en ANB.

Daarbij is het essentieel dat in deze zones de nodige rust kan gegarandeerd worden, en menselijke betreding er maximaal wordt beperkt.

De aankoopteller in Schilde begint serieus aan te dikken: 90 ha (natuurpunt) + 18 ha (ANB) = 108 ha.

ANB heeft van het OCMW Antwerpen naast het Drijhoeksbos 12 ha gekocht en particulier nog eens 6 ha.

Het Ertbrandbos, gelegen aan de Antitankgracht, is een natuurgebied van 90 ha in een uithoek van Kapellen.

Dit gebied werd reeds eerder aangekocht.

In het voorjaar van 2021 kon Natuurpunt de Koude Heide in Kapellen aankopen (36 ha) om het te beheren als natuurgebied.

Het terrein grenst aan de Heidestraat Noord, de Georges Spelierlaan en de Antitankgracht.

Het is een onderdeel van het domein Wolvenbos van de familie Kronacker en maakt deel uit van de ecologische verbinding tussen de Europees beschermde natuurkerngebieden Kalmthoutse heide en het Groot- en Klein Schietveld.

In Kapellen staat de teller dus  126 ha

------------------------------------------------------------------

SAMEN:                        234 ha

Kranten artikel

• Nieuwsblad : Groene gordel langs Antitankgracht steeds dichter bebost dankzij Natuurpunt Schijnbeemden

Noordernieuws : Eindejaarsinterview met Dirk Weyler van GroenRand

 

EINDEJAARSINTERVIEW DIRK WEYLER

Otter, bever en boommarter: het zijn soorten die bezig zijn aan een terugkeer in de Antitankgracht-regio.
Met het opduiken van deze rode lijstsoorten bewijst de Antitankgracht als “dierenautostrade” een goede verbinding te vormen naar andere natuurgebieden.
Ontsnippering (soortenbeschermingsprogramma otter) en het watercomponent zijn voor ons twee prioritaire doelstellingen om van de Antitankgracht een volwaardige drager te maken van de klimaatgordel en het toekomstig nationaal Park.
Het fysische systeem rond de Antitankgracht moet robuuster worden gemaakt voor droogteperiodes zodat water tijdens natte periodes langer beschikbaar wordt gehouden tot in periodes van droogte (visbestand).

U kan het artikel en het volledige interview nalezen via deze link

Ontdek Zoerselbos 2.0! - Het Regionaal Klimaatpark krijgt vorm

NATUURINRICHTINGSPROJECT ZOERSELBOS

Naast een Nationaal park stimuleert GroenRand een tweede natuurverbinding.
De vallei van het Groot Schijn is afgebakend als natuurverbinding tussen het provinciaal domein Vrieselhof (Antitankgracht) en het Zoerselbos. 

Vanuit Zoerselbos tracht GroenRand een verbinding te realiseren richting natuurgebied Blommerschot/Vliegveld Malle.

Natuurinrichting 

De Vlaams overheid startte er eerder al met een natuurinrichtingsproject  Zoerselbos om het gebied te beschermen en te ontwikkelen.

Tussen 2012 en 2017 werden al heel wat maatregelen uitgevoerd in de westelijke helft van het Zoerselbos.

Zowel ingrepen voor natuur als ten gunste van het recreatieaanbod passeerden de revue, onder regie van het Agentschap Natuur en Bos (ANB) en de Vlaamse Landmaatschappij (VLM).
Verschillende weilanden werden gezonder gemaakt door de bovenste, fosfaatverzadigde toplaag af te graven of woekerende uitheemse boomsoorten te verwijderen. ​

Meerdere amfibieënpoelen werden aangelegd en mogelijkheden voor vissen om te migreren langs de beken werden ontwikkeld.
Voor de vele bezoekers van het gebied werden verschillende wandel-, fiets- en ruiterpaden aangelegd of verbeterd.

Een eerste deel van een bufferwal langs de E34 werd ter hoogte van de Boshuisweg opgetrokken.
Natte natuur in kwetsbare graslanden kreeg een nieuwe kans door het natte, zuurdere regenwater sneller af te voeren via ondiepe greppels. ​
Het waardevolle kwelwater dat er uit de grond borrelt, blijft zo langer in het gebied, wat noodzakelijk is voor heel wat soorten.

Laatste uitvoeringswerken

Met de goedkeuring van de laatste uitvoeringswerken, geeft minister Zuhal Demir opdracht om het Zoerselbos tot in de puntjes af te werken.

Stilaan komt dus de laatste fase van het natuurinrichtingsproject er aan, wat ultiem leidt tot ‘Zoerselbos 2.0’.

Vooral in het zuidoosten van het gebied komen er nu nog een reeks werken aan.
De natuurlijke waarde van het gebied werd al verhoogd, wat vermoedelijk nog meer bezoekers aantrekt.
Een nieuw spreidingsplan voor de verschillende recreanten wordt ondersteund door de recreatieve infrastructuur uit te breiden en waar nodig te verbeteren.
De E34 zal de bezoekers in de toekomst ook heel wat minder storen door de uitbreiding van een bufferwal en -wand langs de wandelpaden.
De verkeerscirculatie wordt ook licht gewijzigd.
Vanaf de nieuwe parking aan de rand van het bos vertrekken verschillende (nieuwe) recreatieve lussen voor een bezoek aan het Zoerselbos.

Door te investeren in Zoerselbos, kunnen bezoekers niet enkel kennismaken met meer dan 400 hectare natuur, het bos wordt ook robuuster en weerbaarder gemaakt zodat het via domeintje Den Haan een essentiële schakel wordt om een verbinding te maken met het natuurgebied Vliegveld Malle/Blommerschot/Herenbos/Heihuizen en Zalfen/Zalfens Gebroekt/Beulkbeemden (600 ha).

Den Haan

Op zondag 27 november 2022 ging Natuurpunt Voorkempen aan de slag in het pas verworven natuurgebied achter de carpoolparking aan Den Haan in Zoersel. 

Er stonden toen heel wat beheerwerken op het programma.

Er werd hier een nieuwe bosrand aangeplant, met meer dan 400 bloem- en besdragende struiken.
Daarvoor zijn al heel wat exoten weggehaald.

Verder werd er hakhoutbeheer uitgevoerd, om een meer structuurrijke bosrand te creëren, waar vlinders en vogels voedsel en beschutting kunnen vinden.
Zo werd Den Haan een volwaardige stapsteen tussen Zoerselbos en het project Vliegveld Malle.

Timing en werken

In juni en juli van 2021 doorliep het uitvoeringsplan een openbaar onderzoek.
Na deze goedkeuring, verwachten we dat de werken starten in het voorjaar van 2024.
De werken zullen logisch en planmatig verlopen.
Het afsluiten van wegen ten gevolge van werkzaamheden beperken we tot een minimum.
De werkzaamheden vallen hoofdzakelijk buiten het toeristische hoogseizoen en de horecazaken blijven bereikbaar.

Een uitgebreide beeld van de geplande werken vind je in onderstaande digitale krant, die werd opgemaakt voor het Openbaar Onderzoek rond dit plan kan u vinden via deze link van Zoersel bos..

VIJFTIEN HECTAREN VAN NATUURGEBIED VLIEGVELD MALLE WORDT ONTHARD

Vijftien hectaren onthard

Naast een Nationaal park stimuleert GroenRand een tweede natuurverbinding.
De vallei van het Groot Schijn is afgebakend als natuurverbinding tussen het provinciaal domein Vrieselhof (Antitankgracht) en het Zoerselbos.
Vanuit Zoerselbos tracht GroenRand een verbinding te realiseren richting natuurgebied Blommerschot/Vliegveld Malle.
Op plaatsen waar deze belangrijke openruimteverbindingen worden doorsneden vormen de wegen een onoverbrugbare barrière voor bepaalde planten en diersoorten (versnippering).
Het bouwen van amfibieëntunnels, boombruggen en fauna-uitstapplaatsen zijn enkele voorbeelden van ontsnipperingsmaatregelen die nuttig zijn om deze barrières te overbruggen.
Naast ontsnipperingsmaatregelen vormen natuurlijke elementen zoals houtkanten, bomenrijen, oevers van waterlopen en kleine bosjes een veilige weg voor dieren door het landschap.
Dat zijn de zogenaamde ‘kleine landschapselementen’ of ‘groene infrastructuur’.
Het is belangrijk dat de ontsnipperingsmaatregelen hierop aansluiten.
Hierbij is landbouw een belangrijke partner.

Bedoeling is ook om de infiltratie van regenwater en ontharding te bevorderen.
Op 31 januari 2020 gaf de Vlaamse Regering haar definitieve goedkeuring aan het GRUP voor het domein van het voormalig militair vliegveld in Malle-Zoersel.
Er werd daarbij een evenwicht gevonden tussen de verschillende functies die op dat domein al lange tijd aanwezig zijn, namelijk landbouw, natuurbehoud en recreatie. Het domein zou aanvankelijk worden aangekocht door een consortium van private eigenaars, Natuurpunt en Pidpa, maar werd uiteindelijk verkocht aan Pidpa (42 hectaren) en het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) (170 hectaren).
De aankoop was rond op 14 juni 2022.
Het is de bedoeling om het gebied op termijn, na de herinrichting, gedeeltelijk toegankelijk te maken voor natuurliefhebbers.
Via de Blue Deal zou ook ruimte gemaakt worden voor meer water.


Het uitgangspunt voor het Agentschap Natuur en Bos is de realisatie van de Natura 2000-doelen voor het gebied en het GRUP ´Omgeving vliegveld Malle´.
Het ANB heeft in deze optiek een verkennend onderzoek gevoerd naar de mogelijkheden tot het verwijderen van niet noodzakelijke constructies, beton- en asfaltverhardingen.
Dit project heeft als doel om de voormalige hoogwaardige natuur te herstellen, maar ook om de infiltratie van regenwater te bevorderen (Blue Deal).
Op basis van deze inventarisatiegegevens plant het ANB een grootschalig onthardings- en afbraakproject, waarbij volgens een eerste raming ongeveer 15 ha kan worden onthard. Volgens de huidige timing start het project in de zomer van 2023.
Het grootschalig verwijderen van verhardingen vermindert de regenwaterafvoer en vergroot de infiltratiecapaciteit.
Hierdoor wordt het grondwater structureel aangevuld en wordt het water meer in het gebied vastgehouden.
De vrijgekomen ruimte biedt mogelijkheden tot uitbreiding van beoogde vegetatietypen

Door de militaire activiteiten zijn er heel wat grote verharde oppervlakten.
De start- en landingsbaan bijvoorbeeld is bijna drie kilometer lang en 45 m breed.
Ook ligt er een parallelle taxiweg uit betonplaten van 2,4 kilometer lang en 22 m breed.
De sportvliegtuigjes van de Aero Para Club der Kempen hebben dit niet helemaal nodig. Hier wordt een verkorting beoogd.
Ook de oude vliegtuigloodsen, brandstofdepots, schuilbunkers, en munitieopslagplaatsen worden afgebroken.

GroenRand tevreden over parkendecreet

Nieuw parkendecreet biedt kader voor Nationaal park

Voorontwerp goedgekeurd

De Vlaamse regering keurde vrijdag het voorontwerp van het parkendecreet principieel goed. 
Dat geeft aan lokale besturen een meer sturende rol bij de uitrol van nationale parken.
Dit wettelijke kader, waar zowel de gemeenten als de landbouwers om vroegen, is er nu, weliswaar anderhalf jaar na de oproep voor kandidaat-parken in april 2021.

Elke Lamens - Gazet Van Antwerpen

De boerenbond blijft waakzaam, natuurvereniging GroenRand is hoopvol

We schrijven april 2021: Grenspark Kalmthoutse Heide stelt zich kandidaat om zich om te vormen tot nationaal park.
Dit valt niet in goede aarde bij heel wat gemeenten in de regio.
Vooral de landbouwsector is erg ongerust over wat er met de landbouw gebeurt als die gronden natuurpark worden.
Zowel de gemeenten als de land- en tuinbouwers eisen een wettelijk kader.

Na heel wat gesprekken dient het Grenspark uiteindelijk in september 2021 een kandidatuur in voor de bestaande zesduizend hectare in Kalmthout, Essen, Stabroek, het polderdistrict en het Nederlandse Woensdrecht.
Daarvoor krijgt het begin dit jaar groen licht om mee te dingen in de tweede ronde. Maar om in aanmerking te komen als nationaal park, moet het uitbreiden met 7.700 hectare.
Dan strekt het zich uit naar de gemeenten Kapellen, Brasschaat, Brecht en Wuustwezel.

Wettelijk kader

Door die ruimere gebiedsafbakening niet mee op te nemen, zijn de gemeenten wel bereid om de kandidatuur, zij het voorwaardelijk, te steunen.
Nu ligt die gebiedsafbakening dus opnieuw op tafel.
Het grootste struikelblok blijft daarin overal de onduidelijkheid over een wettelijk kader.
Met het parkendecreet is dat er nu. “Dit decreet komt rijkelijk laat.
Om precies te zijn bijna anderhalf jaar na de lancering van de oproepen voor kandidaat-parken”, hekelt Boerenbondvoorzitter Lode Ceyssens.
“De mogelijke impact van deze parken op bestaande land- en tuinbouwactiviteiten, zeker voor wat betreft de nationale parken, is namelijk te groot. Dit heeft tot bijzonder veel vermijdbare ongerustheid en onzekerheid bij boeren en tuinders geleid.”
“Positiever is wel de sturende en bepalende rol die de lokale besturen krijgen in het parkenverhaal.
We rekenen er op dat ze voldoende aandacht hebben voor land- en tuinbouw binnen de perimeter van een park en waken dat er geen negatieve effecten zijn voor deze bedrijven.
Het gaat hier tenslotte over de broodwinning en de toekomst van deze bedrijven.”
“Landbouworganisaties worden vandaag eindelijk betrokken en krijgen een rol in de parkenbureaus.
Zo zitten alle betrokken actoren aan tafel en kan er nu toch worden gestreefd naar een ‘gedragen’ beleid.”

Samenwerking versus weerstand?

Dat hoopt ook natuurvereniging GroenRand.
“We waren al lang vragende partij voor zo’n decreet.
Door de terechte weerstand van de landbouwsector kon er in dit dossier geen stap vooruit worden gezet. We hopen nu op samenwerking in plaats van weerstand”, reageert Dirk Weyler.
Hij benadrukt graag het belang ervan: “Een nationaal park moet leiden tot een duurzame bescherming en ontwikkeling van landschapsecologische processen en de bijhorende ecosystemen, habitats en soorten.
Dit ontwerpdecreet legt vooral de basis voor samenwerkingsverbanden om landschapskwaliteit en landschapszorg te stimuleren binnen enerzijds nieuw op te zetten structuren en anderzijds het voortbestaan van de werking van de Regionale Landschappen.”
Het Grenspark krijgt tot het voorjaar van 2023 de tijd om een masterplan en een operationeel plan op te stellen. Het kan daarvoor rekenen op begeleiding van de Vlaamse overheid en 100.000 euro ondersteuning. Een jury beoordeelt deze plannen opnieuw en midden 2023 volgt de erkenning van vier parken. Zes kandidaten zijn geselecteerd, waaronder het Grenspark Kalmthoutse Heide.

Lees meer:
Nieuw parkendecreet biedt wettelijk kader voor nationaal park

GroenRand maakt samen met partners omgeving Antitankgracht proper

WORLD CLEANUP DAY

Op zaterdag 17 september roept natuurvereniging GroenRand op om mee te doen met World Cleanup Day.
De bedoeling is om de omgeving van de Antitankgracht terug te laten blinken, een echte oppoetsbeurt dus.
De vereniging werkt samen met lokale partners: ‘Mooimakers Zoersel/Schilde’ in Schilde, ‘Waste Busters StJob’ in Brecht, ‘Zwerfvuilruimers in DE parkgemeente Brasschaat’ en Velt Brasschaat in Brasschaat en ten slotte met ‘Zij die het doen’ in Stabroek/Kapellen.

 

Ooit was deze gracht een nutteloze militaire verdedigingsgordel.

Na de Tweede Wereldoorlog nam de natuur de gracht helemaal over van de militairen.
Einde vorige eeuw kon een sterke milieubeweging de langgerekte brok natuur vervolgens redden van de plannen om er een breed duwvaartkanaal van te maken naar de haven.
Zo konden er langs het hele traject meer en meer plekken ontstaan vol rijke biodiversiteit, met hier en daar zelfs planten en dieren die in Vlaanderen steeds zeldzamer worden.

Waarom deze opruimacties?

GroenRand tracht de Antitankgracht onder de aandacht te brengen omdat het dé belangrijkste drager is in de Voorkempen om bos- en natuurgebieden te verbinden.
Voor een goed natuurbeleid moeten flora en fauna zich echter tussen nabijgelegen natuurgebieden kunnen verplaatsen via verbindingsstroken.
Hoe vlotter planten en dieren met hun soortgenoten in een ander gebied in contact komen, hoe kleiner de kans dat een soort uitsterft.
De gracht loopt door verschillende openbare bossen, private domeinen en natuurgebieden van of in beheer bij Natuurpunt of Agentschap Natuur en Bos, ze ligt echt helemaal ingebed in het groen.
En als we iets verder kijken zien we op het provinciaal Structuurplan nog verschillende andere groengebieden die eraan vast te koppelen zijn.

GroenRand droomt van een klimaatgordel waarbij de Antitankgracht dé belangrijkste schakel is om dit project te realiseren.
De milieuvereniging spoort het project 'De Nieuwe Rand' aan om dit mee te verwezenlijken.
De Nieuwe Rand is een project dat de mobiliteit, leefkwaliteit en klimaatvriendelijkheid in de oostrand van Antwerpen wil verbeteren.

De twee laatste doelstellingen zijn voor GroenRand elementair om een klimaatvriendelijke omgeving te realiseren, die beter bestand is tegen de klimaatverandering.
Er moet daarom ondergezocht worden hoe de verschillende natuur- en bosgebieden vergroot en verbonden kunnen worden.
Deze maatregelen zorgen voor een koelere leefomgeving en meer diverse fauna en flora.
De doelstelling inzake klimaat gaat over het inzetten op een klimaatrobuuste ruimtelijke ordening: de opvang en opslag van broeikasgasemissies door de creatie van een aaneengesloten en robuuste klimaatgordel. 

GroenRand wenst de Antitankgracht op te laden als ecologische en landschappelijke drager van een klimaatrobuust open ruimtenetwerk, waar er genoeg ruimte is voor water, koolstofopslag, vernatting en waterberging.
Er zijn duidelijke meekoppelkansen rond een gebiedsbrede aanpak van de droogteproblematiek, waterkwaliteit en waterbeschikbaarheid, gelinkt aan de kwaliteitsdoelstellingen van de Europese Kaderrichtlijn Water en de Europese Habitatrichtlijn.

We blikken terug op de droogste zomervakantie sinds het begin van de metingen, terwijl ook de temperaturen flirtten met records.
Eind juli werd de op één na hoogste temperatuur ooit in België gemeten, terwijl augustus een hittegolf liet noteren.
De klimaatopwarming lijkt in actie te komen, klimaatgordels geven een meerwaarde om hier een antwoord op te bieden.