Laatste kans op migratie tussen de Schietvelden

 

Laatste kans op migratie tussen de Schietvelden

Vlaanderen heeft door haar beleid een erg versnipperd landschap ontwikkeld.
Hierdoor zijn grote stukken natuur geïsoleerd geraakt.
Dit heeft veel negatieve gevolgen voor de biodiversiteit.
Door versnippering dalen populaties in omvang en ontstaat een vicieuze cirkel.
Populaties krijgen meer te maken met inteelt en worden zo vatbaarder voor externe invloeden zoals ziekten, droogte, ….
Dit verhoogt de mortaliteitsratio.
Populaties dalen verder in omvang waardoor het effect zichzelf versterkt.
Wanneer er niet ingegrepen wordt, eindigt de cyclus uiteindelijk bij het uitsterven van de soort.

Daarom wordt er de laatste jaren onderzoek verricht naar het opnieuw verbinden van deze grote stukken natuur zodat ze één grote eenheid vormen.
Voor organisaties zoals regionale landschappen is dit een van de deeltaken.
Vanuit het Regionaal Landschap de Voorkempen – en op vraag van GroenRand - is in het kader van een bachelorproef  (Pieter Laurijssens - Academiejaar 2019-2020 Campus Thomas More Kempen) de opdracht gegeven een onderzoek te verrichten naar natuurverbindingen in de GroenRand-regio.

Versnippering in Vlaanderen is al verschillende decennia een groot struikelblok.
Naast een onordelijk uitzicht brengt het heel wat negatieve ecologische gevolgen met zich mee.
Door fragmentatie ontstaan vele kleine gebiedjes.
Dit kan tot gevolg hebben dat genetische isolatie en inteelt optreedt, tot zelfs het uitsterven van dier- of plantensoorten.
Om deze negatieve effecten weg te werken of te minimaliseren, kan geopteerd worden om grote natuurgebieden terug met elkaar te verbinden.
Specifiek in dit onderzoek werd getracht een beter beeld te krijgen van de verbindingsmogelijkheden in de gebieden tussen de Schietvelden.
Beide Schietvelden zijn Natura 2000-gebied en kunnen bijdragen tot de realisatie van een nationaal park.

.

Uit terreinverkenning en kaartanalyse moest blijken of het nog mogelijk is de 2 gebieden te verbinden door middel van stapstenen, corridors en verbindingsgebieden.
Het tussengebied is specifiek gekozen omwille van de urgentie.
Dit gebied wordt namelijk aan sneltempo volgebouwd met verkavelingen en is een laatste kans om de Schietvelden met elkaar te kunnen verbinden.

Het landschappelijk uitzicht is grotendeels gelijkend bij beide Schietvelden.
Ze bestaan uit aanzienlijke oppervlaktes droge en natte heide.
Een netwerk van vennen biedt voor veel watergebonden soorten een habitat. 
Vooral amfibieën en libellen profiteren hiervan.

Tussen het mozaïek van vochtige heide zijn enkele veenhabitats aanwezig. 
De randen van de Schietvelden zijn bebost met Grove en Corsicaanse den.
Het beheer van beide gebieden gebeurt door het Agentschap Natuur en Bos.

De focus van het beheer ligt vooral op kwaliteitsverbetering en uitbreiding van heide en vennen.
Getracht wordt om - door bijvoorbeeld schapenbeheer -  vergrassing tegen te gaan, 

Ondanks dat beide Schietvelden erg op elkaar lijken is één groot verschil.
Het Groot Schietveld is vele malen groter.
Het Groot Schietveld is namelijk bijna 1600 ha groot terwijl het Klein Schietveld 900 ha bedraagt. 
Het dichtstbijzijnde gebied met een grote oppervlakte is Grenspark Kalmthoutse Heide (6000 ha).

Veel soorten die in de Schietvelden voorkomen, komen ook voor in het Grenspark. 

De abiotiek komt dus sterk overeen met de Schietvelden. 
De drie gebieden behoren tot één groot geheel, ook wat beheer betreft.
Daarom hoopt GroenRand dat hier een nationaal park gerealiseerd zal worden.

Enkele belangrijke soorten zijn bijvoorbeeld: de kamsalamander, heikikker, heivlinder, gladde slang en poelkikker.

                                                            gestreepte heidevlinder

Langs de Essensteenweg  zijn nog enkele mogelijkheden om de barrière te overbruggen a.h.v. faunapassages.
Deze weg wordt aan sneltempo volgebouwd met nog slechts enkele resterende openingen.
Uit de resultaten van het onderzoek blijkt dat er nog een laatste kans is voor een natuurverbinding tussen het Groot- en Klein Schietveld langsheen de Essensteenweg.
De situatie is echter kritiek.

Deze openingen zijn essentieel, wil men infrastructuur aanleggen ten voordele van migrerende diersoorten.
Grondgebonden soorten hebben namelijk een doorlopende route nodig.
Wanneer niet snel wordt ingegrepen dreigt deze laatste verbindingskans verloren te gaan.
Mevrouw de minister Zuhal Demir heeft toegezegd om villagronden te verwerven om de verbinding tussen Groot- en Klein Schietveld te realiseren.
Maar we zien spijtig genoeg weinig (aankoop)beweging in het dossier.
GroenRand heeft reeds eerder aangetoond dat dit urgent is, gezien deze verbinding momenteel in sneltempo dichtslibt. 

De Nieuwe Rand (vroeger ‘het complex project Oostelijke Verbinding’) zet nu in op de creatie van een gebiedsfonds voor de klimaatgordel, waardoor ze extra middelen kunnen aanboren om dergelijke cruciale percelen te verwerven.

Op korte termijn wil de Nieuwe Rand de studie naar de verbinding tussen de Schietvelden afronden.
Weerom een studie dat handenvol geld kost om terug hetzelfde te zeggen: deze verbinding is cruciaal en dringend!

GroenRand vindt deze bijkomende studie niet nodig gezien de noden bekend zijn.
Die studie zou kunnen bijdragen aan het draagvlak voor de realisatie van de verbinding, maar wellicht zullen het vijgen na Pasen worden.
Er wordt gesproken over een gebiedsfonds voor quick wins.
GroenRand vreest dat de mosterd na de maaltijd zal komen en dat het een 'quick loss' zal worden.