GroenRand: januari 2024

woensdag 31 januari 2024

Werkzaamheden Brabantse Wal – Stoppelbergen en Wildernissen

Staatsbosbeheer start de eerste week van februari met een houtoogst in Stoppelbergen. Het doel van de werkzaamheden is een veerkrachtig en toekomstbestendig bos.
Enkele recreatieve routes die in het gebied liggen, zullen tijdens de werkzaamheden worden omgeleid.
In het terrein zullen omleidingen worden aangeduid met bebording.
Verwachtingen zijn dat de werkzaamheden een drietal weken zullen duren, afhankelijk van de weersomstandigheden.

Omleidingen routes

In de bossen waar gewerkt wordt, liggen verschillende wandel-, ruiter- en mountainbikeroutes.
Om ervoor te zorgen dat iedereen tijdens de werkzaamheden op een veilige manier kan blijven genieten in het bos, worden enkele routes omgelegd.
De bospaden kunnen tijdens en na de werkzaamheden tijdelijk minder goed begaanbaar zijn.
Na afloop van de werkzaamheden worden ze zo snel mogelijk hersteld.
De werkzaamheden worden in het bos aangegeven met bordjes en/of linten, zodat bezoekers niet verrast worden door de machines.

Wandelpaden: wandelroute eekhoorn zal hierdoor tijdelijk moeilijker toegankelijk zijn.
Wees dus aandachtig voor werkzaamheden en geef ruimte aan andere recreanten.
MTB-lussen: omleiding op de groene (Stoppelbergen) en paarse (Wildernissen) lus.
Ruiterroute: tijdelijke omleiding via wandelpad.

Duurzaam bosbeheer

Voorafgaand maakt de boswachter een zorgvuldige selectie van bomen die van grote waarde zijn voor de ontwikkeling van het bos.
Concurrerende bomen die in de buurt staan, krijgen een zogenaamde ‘bles’.
Ook bomen langs wegen of paden kunnen vanwege de veiligheid worden ‘geblest’.
Een ‘bles’ is een oranje stip, waaraan de zager kan zien dat de boom geoogst mag worden.
De machines rijden over vaste paden, om de bosbodem zo min mogelijk te beschadigen. De stammen worden uit het bos gehaald en op de markt gebracht onder het label Hollands hout.
Zijtakken en de toppen van bomen blijven in het bos achter.
Bodemdiertjes en schimmels breken ze af tot grondstoffen die planten vervolgens weer gebruiken om te groeien.
Staatsbosbeheer oogst nooit meer dan er bijgroeit, bos blijft dus bos.
‘Variatie in tijd en ruimte’ zorgt ervoor dat er altijd genoeg leefgebied is voor de bosbewoners.

De boswachter controleert het bos voor de werkzaamheden op de aanwezigheid van bijzondere nesten en holtes, zoals mierennesten, spechtenholen en roofvogelhorsten. Bijzondere elementen worden duidelijk gemarkeerd in het terrein, zodat ze niet beschadigen tijdens de oogst.

Variatie in het bos

Door de oogst ontstaan er open plekken in het bos waar licht op de bodem valt.
Zaden kunnen daardoor ontkiemen, dit heet natuurlijke verjonging.
De Brabantse Wal kent vanuit de geschiedenis veel productiebossen, die in de vorige eeuw zijn aangeplant.
Er waren destijds grote hoeveelheden hout nodig, voor onder andere de mijnbouw.
Om snel hout te produceren zijn grote gebieden aangeplant met rijen bomen van dezelfde soort.

Door het gebrek aan variatie hebben deze bossen een lage biodiversiteit en zijn ze gevoeliger voor ziektes, plagen, droogte en stormen.
Om het bos veerkrachtiger te maken, is variatie nodig.
Daarom wordt naast de natuurlijke verjonging ook loofhout aangeplant.

Door zoveel mogelijk variatie te creëren in soorten en leeftijden ontstaat een toekomstbestendig en veerkrachtig bos, waar veel verschillende diersoorten en de bezoekers van profiteren.

Bron: Grenspark Kalmthoutse Heide

dinsdag 30 januari 2024

Bruggen bouwen met de landbouwsector

@Annick Hollebeke

Het boerenprotest verspreidt zich over ons land.
Op meerdere plaatsen veroorzaken acties van landbouwers verkeershinder.
Daarmee willen ze hun onvrede uiten over onder meer dalende inkomsten en steeds strengere Europese milieunormen.
Zulke protesten zijn niet uniek, roerige en moeilijke momenten zijn van alle tijden.

Landbouwers staan aan de vooravond van een ingrijpende transitie.

Alleen gaat de periode die de agrarische sector nu doormaakt een stap verder: alles komt tegelijkertijd.
Vandaag vallen politici over elkaar om het lot van de landbouwers te verdedigen, maar zij hebben jammer genoeg de voorbije jaren het dossier laten aanmodderen.

Water, stikstof, klimaatadaptatie, natuurherstel: het werd allemaal onderschat.
De CD&V heeft lange tijd de leiding hierover gehad, maar er werd helaas weinig ondernomen.
In het verleden werd onze leefomgeving verwaarloosd door opeenvolgende regeringen.
We betalen daar allemaal de tol voor.
De landbouwsector krijgt vooral de laatste tijd klappen uit verschillende hoeken.
Zij hebben nood aan rechtszekerheid, stabiliteit en haalbaar beleid.
Ook zij willen inzetten op klimaat en milieu.
Maar dat kunnen ze enkel als ze een correct inkomen halen.
Zulk gunstig klimaat om te ondernemen, kunnen we enkel scheppen als boeren niet enkel afgeschilderd worden als de boosdoener.
Jonge boeren kunnen niet toestaan dat hun beroep en passie onhaalbaar wordt gemaakt zodat ze terecht komen in een positie waarin het evenwicht tussen economie en ecologie zoek is.

Samenwerken

Het grootste deel van de open ruimte in Vlaanderen is een landbouwlandschap. Niet verwonderlijk dan ook dat landbouwers belangrijke partners zijn van de regionale landschappen. Regionaal landschappen schrijven via projecten mee aan een verhaal van verwevenheid.

Hierin zoeken zij naar win-wins voor landbouw en landschap, en zijn zij bruggenbouwers die landbouwers, beleid en inwoners met elkaar verbinden.

Met GroenRand streven we ook ernaar om de synergiën tussen landbouw en natuur te versterken. Schouder aan schouder wil GroenRand met landbouwers samenwerken aan een platteland dat gevarieerder en natuurlijker is.

In de natuurgebieden en ook daar buiten laten landbouwers op allerlei plekken al zien dat het goed mogelijk is om in hun bedrijfsvoering meer rekening te houden met natuur en landschap.

Landbouwers en natuurverenigingen met elkaar laten samenwerken, is niet altijd gemakkelijk en springt minder in het oog.
De verandering zit veel meer aan de binnenkant.
Samenwerken is namelijk samen puzzelen.

Daarom organiseerden verschillende regionale landschappen in de provincie Antwerpen de ‘Gluren bij de buren’-ontmoetingsdagen waarin de twee elkaar beter leerden kennen.
Gluren bij de buren moest een eye-opener zijn.
De regionale landschappen wilden dat de natuurverenigingen de economische realiteit van de landbouw begrepen en dat de landbouwers de waarde van de agrarische buitengebieden leerden kennen.
Zo wilden ze beide sectoren concreet met elkaar laten samenwerken.
Dankzij de Gluren bij de buren-dagen gingen landbouwers en natuurbeschermers met elkaar in gesprek en kregen ze begrip voor elkaar.
Met deze ontmoetingsdagen werd aangetoond dat de twee sectoren vragende partij zijn om met elkaar in gesprek te gaan om ideeën uit te wisselen.
Deze bruggen moeten terug versterkt worden.

ANB plant schapenbegrazing om natuurkwaliteit op Klein Schietveld in Brasschaat te verbeteren

Om de natuurkwaliteit op het Klein Schietveld te blijven garanderen, plant het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) in samenwerking met Defensie een begrazingsproject.
De heide zal in de toekomst door schapen en geiten begraasd worden.

Heide is een cultuurlandschap.

Dat betekent dat ze door beheer van de mens in stand gehouden wordt.

Als we dat niet zouden doen, treedt er verbossing of vergrassing op met als gevolg verlies aan biodiversiteit en het verdwijnen van de typische kleurrijke heidevegetatie.
Dit willen we vermijden.

Recent heeft ANB grote inspanningen gedaan om de overwoekerde heidevegetatie terug open te maken door boomopslag machinaal uit te trekken.
Daarnaast werd er op verschillende plekken gechopperd (een maaimethode) en geplagd (met een kraan afschrapen van de bovenste grondlaag tot op de zaadbank van de heide).

In de toekomst willen we echter de nieuwe generatie boompjes met de hulp van geiten en schapen op een meer natuurlijke manier terugdringen.

Voorafgaand is het zeer belangrijk om de dieren een veilige plek aan te bieden, daarom is er op het Klein Schietveld een raster geplaatst waarbinnen de dieren rustig kunnen grazen.
Het raster wordt voorzien van de nodige poorten die aangepast zijn voor de doorlaatbaarheid van het wild en toegankelijkheid voor onze bezoekers.

Ondertussen is er voor het Klein Schietveld een nieuwe toegankelijkheidsregeling in opmaak.
Dat heeft niets te maken met het plaatsen van het raster.
ANB beseft dat er veel vragen zijn aangaande de nieuwe toegankelijkheid.

Van zodra er meer info beschikbaar is, zal Natuur en Bos hierover communiceren.

In de praktijk verandert er echter niet zoveel ten opzichte van de oude situatie.
Wandelen blijft toegestaan op de wandelpaden, fietsen kan volgens de fietsknooppunten en er zullen borden geplaatst worden voor een nieuwe ruiterroute.

Rond het duinengebied wordt momenteel een begrazingsraster geplaatst om dit, enkel tijdens het broedseizoen, af te kunnen sluiten.

Voor dit broedseizoen zullen dezelfde data van de Kalmthoutse Heide gehanteerd worden. Het vennengebied in het noorden blijft afgesloten, zoals reeds het geval was.

meer info:
boswachter Jurgen Melis | jurgen.melis@vlaanderen.be

Bron: gemeente Brasschaat - eigen verslaggeving

maandag 29 januari 2024

Huismus blijft de koploper

De huismus is opnieuw de meest gespotte vogel van het Grote Vogeltelweekend van Natuurpunt.
Afgelopen weekend telden 46.000 Vlamingen de vogels in hun tuin of op hun balkon.

Koolmees

De koolmees staat opnieuw op plaats 2, de vink is van plaats 3 naar plaats 6 gezakt.

Vink

En voor het eerst in jaren zijn er opnieuw iets meer merels geteld.

De merel doet het dus voor het eerst in jaren opnieuw iets beter.

Hij werd gezien in 73 procent van de tuinen, in plaats van 69 procent vorig jaar.
Merels zijn de voorbije jaren erg getroffen geweest door het usutuvirus.

Merel

De top drie wordt verder vervolledigd door de kauw.

Kauw

“De huismus, niet toevallig de Vogel van het Jaar 2024 was alweer de meest getelde vogel tijdens het vogeltelweekend.

We kunnen maar blij zijn dat deze soort jaar op jaar die status weet te behouden.
Maar opgelet: hun broedpopulatie is in Vlaanderen sinds 2007 met 42% gedaald.
Het verdwijnen van nestgelegenheid en voedselplaatsen is hiervan de belangrijkste oorzaak.

Grote bonte specht

Een soort die het ook opvallend goed doet, is de grote bonte specht.

De top 10 is nog wat te hoog gegrepen, maar ten opzichte van vijf jaar geleden wordt de grote bonte specht nu al dubbel zo vaak waargenomen.

Waar winnaars zijn, zijn ook verliezers.

De vink bijvoorbeeld. Die stond vorig jaar nog op de derde plek, maar tuimelt nu naar de zesde plaats.

Meer info:

Vlaanderen is dol op vogels tellen

www.natuurpunt.be

Foto's: Frank Vermeiren, medewerker van Onze GroenRand-natuur

zaterdag 27 januari 2024

Doe mee met het Grote Vogeltelweekend

Heb je een kwartiertje tijd dit weekend?
Dan kan je meedoen aan het jaarlijkse Grote Vogeltelweekend van Natuurpunt.
Vandaag en morgen roept Natuurpunt naar jaarlijkse gewoonte iedereen op om vogels te tellen in de tuin. Elk jaar vraagt de natuurorganisatie aan burgers om vogels te tellen in de tuin, zodat ze de evolutie van vogelsoorten en hun gebruik van tuinen kunnen opvolgen.

De telling kan je online doorgeven op de website van het Grote Vogeltelweekend (zie onderaan).

Mensen in heel Vlaanderen vatten een kwartiertje post voor het raam om de vogelsoorten in de gaten te houden. Via een formulier op de website worden al die gegevens verzameld en verwerkt door Natuurpunt.

Je hoeft helemaal geen vogelkundige te zijn om vogels te tellen. Op de website van het Grote Vogeltelweekend vind je een invulformulier, duidelijke instructies en een overzicht met foto en beschrijving van de tuinvogels.

Je vindt er ook wat elke vogel eet en hoe je ze best kan voederen in de winter. Als je bij een vogel te hard twijfelt, kan je ook een foto nemen en die invoeren in een app zoals ObsIdentify, die je met behulp van fotoherkenning de soorten aanleert. De telling zelf duurt slechts een kwartiertje. Je mag meerdere kwartiertjes tellen, maar dan telkens met een apart invulformulier.

De tuinvogeltelling betekent en schat aan informatie voor de vogelexperts van Natuurpunt. Doordat er zo veel mensen met dezelfde vaste methode tellen, krijgen de wetenschappers informatie binnen die ze kunnen vergelijken tussen regio's, want de aanwezigheid van bepaalde vogelsoorten verschilt naargelang de regio en de omgeving.

Meer info: https://www.natuurpunt.be/het-grote-vogelweekend

Foto's zijn van Frank Vermeiren - medewerker van 'Onze GroenRand-natuur'

Behendige pluimstaarten zijn permanente bewoners van onze GroenRand-bossen

Eekhoorns vallen op door hun grote pluimstaart, gepluimde oren, grote ogen en lange tenen met lange, scherpe nagels. Ze kunnen goed springen en klimmen en bewegen zeer behendig tussen bomen en takken.

De staart dient daarbij als evenwichtsorgaan. De eekhoorn daalt altijd met de kop naar beneden af van een boomstam.

Eekhoorns kunnen prima zwemmen en zijn echte boombewoners die als acrobaten door de bomen rennen en springen.

Net zoals katten hebben eekhoorns tijdens een val een spectaculaire reflex. Ze draaien hun lichaam zo snel mogelijk in de ideale landingspositie met de vier poten wijzend naar de grond. Hun lange pluimstaart dient daarbij als valscherm en roer.

Hun snelheid bij het landen wordt hierdoor laag genoeg om geen al te grote problemen te veroorzaken. De natuurlijke vijanden van de eekhoorn zijn de boommarter, havik en de vos. Vooral jonge eekhoorns vallen aan hen ten prooi.

In het verkeer vallen ook veel slachtoffers. Hoewel eekhoorn snel kunnen overrennen, hebben ze bij gevaar de neiging zich stilzittend op te bollen.

Boombewonende dieren zoals de eekhoorn hebben het voordeel dat zij via de boomkronen een weg kunnen oversteken en niet per se via de grond moeten gaan.

Wanneer het echt niet mogelijk is om boomkruinen op een natuurlijke manier met elkaar te verbinden over de weg, zal een kunstmatige ingreep kunnen helpen.

Als maatregel kan een zogenaamde boombrug geïnstalleerd worden, dit is een constructie die de boomkruinen verbindt, waardoor eekhoorns een weg kunnen oversteken ter hoogte van de boomkruinen en dus zonder risico op aanrijding. 

vrijdag 26 januari 2024

De Groene Duim gaat dit jaar naar Dieter Coppens

De natuur in de Voorkempen is mooi om naar te kijken, te beleven en in te wandelen.
Deze natuur biedt ook heel wat diensten aan de maatschappij, van bestuiving tot waterzuivering.
Versnippering zorgt voor het verkleinen van natuurgebieden en verkleint de mogelijkheden voor planten en dieren om zich doorheen het landschap te verplaatsen.
Dat laatste is voor veel dieren essentieel.

Het vermijden van versnippering en opnieuw verbinden van natuurgebied kan hier oplossingen bieden.
Onze natuurgebieden zijn klein, ruimtelijk geïsoleerd en liggen ingebed in een intensief gebruikt landschap.
Dat maakt deze gebieden extra kwetsbaar voor milieudruk van buitenaf.

Bovendien zorgt versnippering voor een verlies aan soortenrijkdom, voor een vermindering van de genetische diversiteit en voor een verlies aan ecosysteemprocessen.
De klimaatverandering versterkt die effecten.
Grotere, meer aaneengesloten natuurgebieden bieden meer kansen voor organismen en processen en helpen de natuur om zich aan te passen aan de klimaatverandering.

Hoe meer mensen begrijpen wat er zich precies afspeelt in de Voorkempen, hoe meer fierheid en respect er opgewekt wordt voor onze natuur.
Daarom is GroenRand in november 2023 gestart met het project ‘Onze GroenRand-natuur’.
13 fotografen lieten ons op onze website meegenieten van de prachtige fauna en flora in onze GroenRand-regio.

Prachtige verhalen over bekende en onbekende dieren en planten die verwondering opwekken en de liefde en het respect voor onze GroenRand-natuur vergroten.
De natuur maakt deel uit van ons patrimonium…en daar moeten we fier over zijn en zorg voor dragen.

Door de natuur dichter bij de mensen te brengen laten we hen ontdekken wat onze eigen prachtige fauna en flora te bieden heeft.
Als je bewondering hebt voor de natuur, dan wordt er beter begrepen dat er maatregelen nodig zijn om de natuur te behouden en te versterken.

Niet alleen hebben 13 fotografen onze natuur in de kijker gezet, in zijn eerste boek ‘Boslof‘ wil Dieter Coppens zijn liefde voor het bos met het breder publiek delen.
Zijn doel is om mensen opnieuw verliefd te laten worden op de natuur.
Het boek vertelt, geïllustreerd met prachtige foto’s, over de vier seizoenen van Zoerselbos.
Gewapend met zijn telelens is Dieter jouw enthousiaste, persoonlijke natuurgids.
Hij laat je zien dat het bos niet zomaar een decor is om in te wandelen.
De natuur is een aaneenschakeling van radertjes die allemaal hun functie hebben en samenhangen in een groot geheel.

Hij heeft dingen gezien -zoals de zeldzame boommarter - die hij nooit eerder zag: een machtig ecosysteem dat we in ere moeten houden.
Om ecosystemen te beschermen moet er ontsnipperd en verbonden worden.

Om het duurzaam voorkomen van soorten veilig te stellen, is het belangrijk dat hun leefgebieden voldoende groot zijn en onderdeel uitmaken van een ecologisch netwerk.
Langgerekte, aaneengesloten linten tussen twee natuurgebieden zijn hierbij belangrijke corridors.

De doelstellingen in het boek van Dieter zijn gelijklopend met de onze.
Vandaar dat GroenRand dit jaar de Groene Duim wil geven aan Dieter.

Door te investeren in Zoerselbos, kunnen bezoekers niet enkel kennismaken met meer dan 400 hectare natuur, het bos wordt ook robuuster en weerbaarder gemaakt om een verbinding te maken met het natuurgebied Vliegveld Malle – Blommerschot –‘ s Herenbos - Heihuizen en Zalfen - Zalfens Gebroekt - Beulkbeemden (600 ha).
GroenRand wil het Vrieselhof (Antitankgracht), het Zoerselbos en het natuurproject Vliegveld Malle met elkaar verbinden.

Ieder jaar overhandigt natuurvereniging GroenRand een groene duim aan personen die zich inzetten voor de natuur in de Voorkempen.
De uitreiking zal plaatsenvinden op donderdag 28 maart 2024 om 19.00 u.

.De Groene Duim, ook letterlijk een grote groene duim vergezeld van een fles Duimpjesbier, gaat naar personen die zich inzetten voor de natuur in de Voorkempen.
Het Duimpjesbier is een donkere Westmalle Trappist met een etiket van ontwerper Gie Campo.
Via het uitreiken van ‘Groen lenzen’ wordt er ook een blijk van waardering weggelegd aan de natuurfotografen.

Menu