Welk budget is het kabinet van Jo Brouns van plan te investeren in het Vlaams Actieprogramma Ecologische Ontsnippering (VAPEO)?
Eind 2025 startte GroenRand het bijzondere project “Greenconnect” ter ere van hun tienjarig jubileum, met als doel versnipperde natuurgebieden te verbinden en te herstellen.
In 2026 volgt een bredere uitrol van het project.
Vanaf dat moment zullen we vijf jaar lang de dossiers blijven opvolgen en, indien nodig, zullen we via volksvertegenwoordigers om verduidelijking vragen wanneer de doelstellingen van de klimaatgordel (Nieuwe Rand) te weinig vooruitgang boeken.
Voor mensen staan wegen symbool voor vrijheid, maar voor dieren vormen ze een barrière.
Wegen verkleinen hun leefgebied, verminderen genetische uitwisseling, maken soorten minder weerbaar en gevoeliger voor ziekten of andere tegenslagen, waardoor hun overlevingskansen afnemen.
Dit kan leiden tot de zogenaamde ‘extinctiespiraal’, waarbij opeenvolgende tegenslagen uiteindelijk het uitsterven van een soort veroorzaken.
Vlaanderen telt veel wegen per vierkante kilometer.
Gemiddeld komt een dier op zijn tocht door het landschap om de 300 meter een weg tegen.
Om die versnippering te doorbreken, moet er 'ontsnipperd' worden, zodat dieren hun natuurlijke paden weer kunnen volgen.
Ontsnipperende maatregelen hebben het grootste effect als ze de grootste barrières opheffen.
Dat zijn veelal onze gewestwegen en snelwegen.
Wegen verkleinen hun leefgebied, verminderen genetische uitwisseling, maken soorten minder weerbaar en gevoeliger voor ziekten of andere tegenslagen, waardoor hun overlevingskansen afnemen.
Dit kan leiden tot de zogenaamde ‘extinctiespiraal’, waarbij opeenvolgende tegenslagen uiteindelijk het uitsterven van een soort veroorzaken.
Vlaanderen telt veel wegen per vierkante kilometer.
Gemiddeld komt een dier op zijn tocht door het landschap om de 300 meter een weg tegen.
Om die versnippering te doorbreken, moet er 'ontsnipperd' worden, zodat dieren hun natuurlijke paden weer kunnen volgen.
Ontsnipperende maatregelen hebben het grootste effect als ze de grootste barrières opheffen.
Dat zijn veelal onze gewestwegen en snelwegen.
Op woensdag 23 september 2020 ondertekende toenmalig Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir in Oudsbergen het Vlaams Actieprogramma Ecologische Ontsnippering (VAPEO).
Knelpunten werden verzameld in een databank en voorzien van een prioriteitsscore op basis van ecologische en haalbaarheidscriteria.
De Vlaamse Regering investeerde toen 50 miljoen euro in de ontsnippering.
Mevrouw Demir verklaarde toen dat het ontsnipperingsplan niet alleen gunstig is voor de verkeersveiligheid, maar ook de ecosystemen versterkt door grote natuurgebieden met elkaar te verbinden tot één samenhangend netwerk.
Op dinsdag 18 november 2025 zullen we via parlementaire weg minister Brouns vragen of er middelen zijn voorzien voor VAPEO en of er fondsen beschikbaar zijn voor ecologische verbindingen.
Deze vragen worden voor ons gesteld door volksvertegenwoordiger Bieke Verlinden en andere volksvertegenwoordigers zullen bijkomende vragen stellen en bemerkingen geven.
Knelpunten werden verzameld in een databank en voorzien van een prioriteitsscore op basis van ecologische en haalbaarheidscriteria.
De Vlaamse Regering investeerde toen 50 miljoen euro in de ontsnippering.
Mevrouw Demir verklaarde toen dat het ontsnipperingsplan niet alleen gunstig is voor de verkeersveiligheid, maar ook de ecosystemen versterkt door grote natuurgebieden met elkaar te verbinden tot één samenhangend netwerk.
Op dinsdag 18 november 2025 zullen we via parlementaire weg minister Brouns vragen of er middelen zijn voorzien voor VAPEO en of er fondsen beschikbaar zijn voor ecologische verbindingen.
Deze vragen worden voor ons gesteld door volksvertegenwoordiger Bieke Verlinden en andere volksvertegenwoordigers zullen bijkomende vragen stellen en bemerkingen geven.
De Antitankgracht verbindt tal van beekvalleien, zoals het Schoon Schijn, de Kaartse Beek, de Laarse Beek, de Kleine Schijn, de Zwanebeek en de Grote Schijn, en loopt ook door heidegebieden, bossen en natuurgebieden.
De Biologische waarderingskaart (BWK) kleurt de Antitankgracht donkergroen, als teken van hoge biologische waardering.
De Antitankgracht wordt gezien als de ruggengraat van de ‘klimaatgordel’ binnen het project ‘De Nieuwe Rand’. Deze 33 kilometer lange waterweg vormt de centrale as waarlangs de groene gordel – bestaande uit bos- en natuurgebieden, beekvalleien en beboste woonparken – wordt versterkt en verbonden, om de regio veerkrachtiger te maken tegen de gevolgen van klimaatverandering.
De Antitankgracht kruist diverse gewestwegen zoals de Turnhoutsebaan in Schilde (meer kan je lezen via deze link ).
Eén van de beoogde acties van de Klimaatgordel (Nieuwe Rand) is het onderzoeken en uitvoeren van verschillende ontwerpende onderzoeken naar natuurverbindingen in de (ruime) omgeving van de Antitankgracht zoals de Turnhoutsebaan Oost (Hesselteer 2023).
De Antitankgracht fungeert zowel als leefgebied voor soorten als otter en bever, alsook als een groen-blauwe verbindingszone waarlangs migratie en uitwisseling tussen populaties kan plaatsvinden.
GroenRand wil in eerste instantie voor de otter, de bever en diverse vleermuissoorten een ecologische verbinding ontwikkelen, waarvoor ook soortenbeschermingsprogramma’s bestaan.
Het doel is om maatregelen tegen versnippering te nemen en zo het risico op verkeersslachtoffers te verkleinen.
Daarnaast vormt de Turnhoutsebaan voor andere soorten zoals boommarter, eekhoorn, bunzing en egel een belangrijke barrière, waardoor bekeken wordt in hoeverre deze soorten kunnen meeliften met de maatregelen voor de otter en de bever.
Welke faunapassage zijn nodig voor doelsoorten otter, bever en andere doelsoorten?
De huidige duiker van de Antitankgracht onder de Turnhoutsebaan staat permanent onder water en is daardoor ongeschikt voor de otter, zonder mogelijkheid tot aanpassing.
Voor de bever is de duiker wel bruikbaar.
Er zijn vooral oplossingen nodig voor de otter die ook geschikt zijn voor de bever en andere kleine zoogdieren zoals steenmarter, bunzing en boommarter.
De huidige duiker van de Antitankgracht onder de Turnhoutsebaan staat permanent onder water en is daardoor ongeschikt voor de otter, zonder mogelijkheid tot aanpassing.
Voor de bever is de duiker wel bruikbaar.
Er zijn vooral oplossingen nodig voor de otter die ook geschikt zijn voor de bever en andere kleine zoogdieren zoals steenmarter, bunzing en boommarter.
In het kader van het SBP otter werd hiervoor een projectfiche opgesteld (Natuurpunt Brasschaat 2021) met het voorstel om een droge kleine faunatunnel naast de duiker aan te leggen, inclusief geleidingraster en aangepaste verlichting bij de kruising.
De geleiding naar een ecoduiker of kleine faunatunnel kan voor otters en bevers gebeuren via een laag raster.
Daarnaast kan over de weg een overspanning komen in de vorm van een boombrug of portaal, zodat klimmende en boombewonende soorten zoals boom- en steenmarter en eekhoorn veilig kunnen oversteken.
Om verkeersslachtoffers bij laagvliegende vleermuizen te voorkomen, moet geprobeerd worden hen hoger te laten vliegen dan het verkeer.
Deze vegetatie staat idealiter zo dicht mogelijk bij de weg en sluit bij voorkeur boven de weg op elkaar aan.
In de boomkruinen mag geen kunstmatige verlichting aanwezig zijn.
Ter hoogte van het Schildestrand kan de continuïteit van de Antitankgracht worden hersteld door het gedempte deel opnieuw te openen.
Actie en budget graag
De Antitankgracht wordt doorkruist door 5 gewestwegen (N111, N11 - Ertbrandstraat , N122 - Kalmthoutsesteenweg, N1 - Bredabaan , N115- Brechtsebaan) die, naar het voorbeeld van de Turnhoutsebaan (N12) in Schilde, ontsnipperd moeten worden.
De Antitankgracht wordt doorkruist door 5 gewestwegen (N111, N11 - Ertbrandstraat , N122 - Kalmthoutsesteenweg, N1 - Bredabaan , N115- Brechtsebaan) die, naar het voorbeeld van de Turnhoutsebaan (N12) in Schilde, ontsnipperd moeten worden.
Het Klein Schietveld, gelegen aan de Antitankgracht, zou via ecotunnels of ecoducten verbonden moeten worden om de barrière van twee gewestwegen te overbruggen (lees meer: Ecologische verbinding klein en groot schietveld).
Hoewel alles reeds grondig is bestudeerd, ontbreekt momenteel het nodige budget.
Voor het hele Antitankgracht-project is naar schatting 11. 450. 000 euro nodig.
Daarom willen we op 18 november van minister Jo Brouns vernemen of er via VAPEO middelen zijn voorzien voor dergelijke ontsnipperende maatregelen.
Hoewel alles reeds grondig is bestudeerd, ontbreekt momenteel het nodige budget.
Voor het hele Antitankgracht-project is naar schatting 11. 450. 000 euro nodig.
Daarom willen we op 18 november van minister Jo Brouns vernemen of er via VAPEO middelen zijn voorzien voor dergelijke ontsnipperende maatregelen.
Bron en afbeeldingen: ontwerpend onderzoek omgeving van de Antitankgracht /Turnhoutsebaan Oost (Hesselteer 2023) + overzichtskaart de klimaatgordel (Nieuwe Rand)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten