Veel te weinig en te traag, terwijl de Vlaamse natuur naar adem hapt
De natuur is als een gratis all-inclusive inspiratie-resort. Wandel door een bos en je krijgt majestueuze bomen als uitzicht, zingende vogels als live muziek en frisse lucht als gratis wellnessbehandeling.
Voor je het weet, ben je creatief bezig, filosofeer je over het leven en bedenk je briljante ideeën. Geen wonder dat natuurfotografen voor het Greenconnect-project hun muze vinden in deze ultieme openluchtstudio.
Contact met de natuur is geen luxe, maar een pure noodzaak: het biedt gratis inspiratie, rust en een sterke dosis identiteit, terwijl het ongemerkt ook het milieubewustzijn versterkt. Het is als investeren in aandelen van je eigen welzijn én van de planeet. Koester die band en geniet volop van alle kosteloze geschenken die de natuur rijkelijk aanbiedt.
Wat is er nu zo bijzonder aan de natuur? Waarom moeten we er eigenlijk tijd en moeite in steken om meer connectie met de natuur te creëren? Dit zijn de vragen die GroenRand vaak bezighouden en waarvan wij geloven dat ze ons allemaal raken. Een diepe waardering voor de natuur begint vaak met het opmerken van de kleine wonderen om ons heen – het gezang van vogels in de vroege ochtend, het kalmerende geluid van een kabbelende beek of het zachte geritsel van bladeren in de wind.
Deze momenten bieden de kans om even afstand te nemen van onze drukke schema’s en de schoonheid en rust van de buitenwereld te waarderen. Het is daarom belangrijk de natuur in Vlaanderen te koesteren, omdat zij van cruciaal belang is voor onze gezondheid, economie en de strijd tegen klimaatverandering.
Een gezonde natuur geeft ons schone lucht, zuiver water en voedsel, en draagt bij aan onze mentale en fysieke gezondheid door beweging en minder stress.
In Vlaanderen is natuur echter schaars en versnipperd.
Door haar te verbinden en te beschermen, vergroten we de biodiversiteit en herstellen we ecosystemen.
Dat is precies het doel van GroenRand en het Greenconnect-project: de connectiviteit tussen natuurgebieden herstellen.
In Vlaanderen gaan veel kansen verloren door het ontbreken van corridors tussen natuurgebieden.
Volgens GroenRand zijn deze gebieden momenteel losse eilandjes zonder verbinding, wat schadelijk is voor de biodiversiteit.
Corridors geven het landschap structuur en doorbreken de eentonigheid van industriële landbouw.
Het aanplanten van hagen of bosstroken verhoogt de biodiversiteit, omdat meer soorten er kunnen leven en nieuwe habitats ontstaan wanneer natuurgebieden met elkaar verbonden worden.
In Vlaanderen heeft 16 procent van het grondgebied een (inter)nationaal beschermingsstatuut.
Slechts 12,5 procent bestaat uit beschermde gebieden die ook functioneel met elkaar verbonden zijn.
Dit is nog niet de helft van het VN-doel om tegen 2030 dertig procent van het land te beschermen met goed verbonden beschermde gebieden.
Ook de vorige doelstelling uit de biodiversiteitsstrategie, namelijk 17 procent beschermde en verbonden gebieden tegen 2020, werd niet bereikt.
De connectiviteit tussen beschermde gebieden is belangrijk om ecologische en evolutionaire processen, zoals genuitwisseling, migratie en veranderingen in het leefgebied van soorten, te ondersteunen.
Deze processen zijn onmisbaar voor het behoud van gezonde populaties, vooral wanneer ze te maken krijgen met klimaat- en milieuveranderingen in door mensen sterk aangepaste en versnipperde landschappen.
Het is niet allemaal kommer en kwel. Het Sigmaplan, waarbij de Schelde en haar zijrivieren opnieuw meer ruimte krijgen om te overstromen, geldt als een veelgeprezen voorbeeld van hoe klimaatadaptatie en natuurontwikkeling hand in hand kunnen gaan. Dankzij Europese Life-projecten werden leefgebieden hersteld en kregen bijna uitgestorven soorten nieuwe kansen.
Op enkele uitzonderingen na zijn onze natuurgebieden echter klein en versnipperd, waardoor ze zeer gevoelig zijn voor randeffecten, zoals inwaaiende meststoffen en bestrijdingsmiddelen vanuit landbouwgebieden.
Eufemistisch gesteld staan de inspanningen voor natuur niet in verhouding tot de uitdagingen.
Er is nood aan een overheidsplan om de biodiversiteit te herstellen, zowel binnen als buiten beschermde gebieden, en aan een visie op de rol die natuur kan spelen bij het opslaan van koolstof en het beschermen tegen de gevolgen van klimaatverandering, zoals droogte en overstromingen.
Meer ruimte voor goed functionerende ecosystemen is daarbij essentieel.
Het Vlaams Actieprogramma Ecologische Ontsnippering (VAPEO) heeft als doel natuurgebieden met elkaar te verbinden en de versnippering door infrastructuur, zoals wegen, te verminderen. Dit gebeurt via maatregelen zoals ecoducten en ecotunnels, die dieren een veilige doorgang bieden, waardoor hun verplaatsingsmogelijkheden toenemen en het risico op aanrijdingen afneemt. Het programma is een samenwerking tussen verschillende Vlaamse overheden en werd als rollend programma opgestart door voormalig minister Zuhal Demir. De kernvraag is of het huidig beleid zich blijvend zal inzetten om de natuur te verbinden door barrières aan te pakken. Op 18 november kunnen de betrokken ministers van ons hierover een spervuur aan vragen verwachten. Foto's: Wim Verschraegen
Geen opmerkingen:
Een reactie posten