donderdag 27 november 2025

Minister Brouns heeft zijn spaarvarken omgekeerd, maar er rolde geen cent uit voor ontsnipperende maatregelen

Geen euro voor het Vlaams Actieprogramma Ecologische Ontsnippering (VAPEO), minister Brouns kiest voor andere beleidsopties.


Volgens de website van het Departement Omgeving heeft Vlaanderen binnen Europa een van de hoogste bevolkingsdichtheden, een hoge mate van bedrijvigheid en het op een na dichtste wegennetwerk.
Daarnaast stelt de website dat de aanleg van deze wegen heeft geleid tot aanzienlijk verlies van leefgebied voor planten en dieren, waardoor hun habitats steeds kleiner en geïsoleerder zijn geraakt.
Verder wordt vermeld dat ook waterwegen, spoorlijnen en lintbebouwing hindernissen vormen voor dieren: "de overlevingskansen van wilde soorten komt hierdoor zwaar onder druk te staan".
Tien jaar onderzoek van het project ‘Dieren onder de wielen’ laat zien dat er elk jaar zo’n vijf miljoen wilde dieren omkomen op Vlaamse wegen, zo wordt verder toegelicht.
Dezelfde bron meldt dat ontsnipperingsmaatregelen, zoals ecoducten en ecotunnels, de verbindingen herstellen en zorgen voor meer genetische variatie, wat de gezondheid en veerkracht van populaties versterkt.
Om de versnippering van leefgebieden tegen te gaan, stelde daarom de vorige Vlaamse regering het Vlaams Actieprogramma Ecologische Ontsnippering (VAPEO) op.


Het Vlaams Regeerakkoord 2024-2029 (pagina 77) is glashelder: er zou voortgebouwd worden op de vooruitgang van de vorige legislatuur, met als doel grote, samenhangende natuurgebieden te realiseren. Daarnaast staat er: ‘Met het Vlaams Actieprogramma Ecologische Ontsnippering (VAPEO) verbinden we, waar mogelijk, onze natuurgebieden en maken we onze weg- en waterinfrastructuur veiliger voor mens en dier.’ De ambitieuze woorden en principes uit het regeerakkoord moeten nu worden omgezet in concrete beleidsmaatregelen en financiële middelen. Het regeerakkoord biedt zeker mogelijkheden om stappen in de goede richting te zetten, maar veel zal afhangen van de inzet van de verantwoordelijke minister en de beschikbare middelen.


"Theoria" en "praxis" komen niet altijd overeenkomen.

Tijdens de vergadering van de Commissie voor Leefmilieu, Natuur en Ruimtelijke Ordening op 25 november stelden verschillende volksvertegenwoordigers vragen over de stand van zaken rond VAPEO.
De minister verklaarde dat het nieuwe VAPEO 2024-2029 werd opgesteld in samenwerking met betrokken partners, maar dat er tot op heden geen validatie heeft plaatsgevonden door de bevoegde administraties.
Volksvertegenwoordiger Lydia Peeters merkte op dat in de vorige legislatuur 50 miljoen euro werd geïnvesteerd in ontsnipperingsmaatregelen, gelijk verdeeld tussen het Departement Omgeving en het Departement Mobiliteit, wat neerkomt op 5 miljoen euro per jaar per departement.
Aangezien een ecoduct gemiddeld circa 5 miljoen euro kost, was dit budget destijds al ontoereikend voor een adequaat beleid.
Minister Brouns gaf aan bewust te hebben gekozen om de Blue Deal te versterken in plaats van VAPEO, wat hij een beleidskeuze noemde.
Dit wijst erop dat er geen intentie is om tijdens deze legislatuur middelen vrij te maken voor het verbinden van natuurgebieden en het tegengaan van versnippering.
Het herhaaldelijke antwoord dat ‘er tot nu toe geen validatie is gebeurd’ lijkt vooral te dienen om te verhullen dat er geen budget voorzien is.

Facta, non verba

Enerzijds zijn er duidelijke plannen opgesteld en uitgebreid ontwerpend onderzoek uitgevoerd om natuurgebieden met elkaar te verbinden via infrastructuur zoals ecoducten en tunnels.
Anderzijds uiten natuurorganisaties zorgen over bezuinigingen op natuur en een gebrek aan ambitie, waardoor de uitvoering van de door het Departement Omgeving opgestelde plannen in gevaar kan komen.
Er is voor ontsnippering een ontwerpprogramma met prioriteitenlijsten opgesteld, maar dit ligt voorlopig stil door bezuinigingen en een beperkt budget.
De minister benadrukt herhaaldelijk dat het dossier, mede door de budgettaire krapte, nog niet is gevalideerd.
Validering kan pas plaatsvinden zodra hiervoor een budget is ingecalculeerd, maar daartoe ontbreekt de bereidheid.
GroenRand zal blijvend om inzage vragen in de prioriteitenlijsten en het investeringsprogramma VAPEO 
2024-2029 (we zijn ondertussen eind 2025), en via volksvertegenwoordigers blijven interpelleren tijdens het Greenconnect-project, dat tot eind 2026
 gericht is op verbindende en ontsnipperende natuur.







Geen opmerkingen:

Een reactie posten