dinsdag 19 december 2023

Nieuwjaarswensen GroenRand

Nieuwjaarswensen GroenRand

                                                                                                                      © Mark Mertens

Het ganse bestuur van GroenRand wenst u en uw familie een gelukkig en gezond 2024 toe.
Bedankt voor jullie steun aan ‘onze 
GroenRand-natuur’ het afgelopen jaar.
Ook in 2024 staat GroenRand -samen met verschillende partners- klaar om onze kostbare natuur te versterken.
Naar jaarlijkse gewoonte trachten we een overzicht te geven over wat er in 2024 te gebeuren staat.
Dat is heel wat en het is de vrucht van jarenlange intensieve voorbereiding en samenwerking.



 Eerst een beetje historie:

De reservatiestrook voor het Duwvaartkanaal, een omleidingskanaal voor de duwvaart tussen Oelegem en Zandvliet met een traject dat grotendeels dat van de Antitankgracht overlapt, is definitief in de vuilnisbak verdwenen.
De plannen van het 
Duwvaartkanaal werd opgeheven omdat, door de verhoging van de bruggen over het Albertkanaal, een goed alternatief en een goede achterlandverbinding voor de Antwerpse Haven gerealiseerd zal worden.
De doorvaarthoogte van 62 bruggen wordt verhoogd naar 9,10 meter, zodat schepen met vier lagen containers over het Albertkanaal kunnen varen. De Antitankgracht (ATG) is ondertussen geselecteerd als natuurverbinding van provinciaal niveau.
De gracht vervult een belangrijke verbindende functie tussen de verspreid gelegen natuurlijke gebieden in de Noorderkempen.

                                                                              © Jos Jansen


In maart 2006 is de provinciale projectgroep Antitankgracht opgestart.
Er werd beslist om voor de
ATG als beschermd landschap een landschapsbeheerplan op te maken.
Met de opmaak van dit landschapsbeheerplan werd gestart in juni 2006.
Het plan biedt een uitgebreide inventarisatie van de bestaande toestand (zomer 2006), een visie en een pakket aan maatregelen om het landschap te behouden en te versterken.
Het plan werd goedgekeurd in maart 2008.
In de visie wordt de historische waarde van de Antitankgracht beklemtoond.
Conservatie en herstel en aandacht voor de historische- en natuurwaarde vormen de basis voor alle acties en maatregelen.

Ontstaan van GroenRand

                                                                                                               © Mark Mertens

Doordat er een stilstand was in het dossier, werd natuurvereniging GroenRand in 2016 opgericht.
Er werd contact opgenomen met het Regionaal Landschap de Voorkempen (RLDV ) zodat het dossier terug geactiveerd kon worden.
Het goedgekeurde landschapsbeheerplan en integraalstudie worden in 2018 gescreend door RLDV.
Doel was om prioriteiten in acties te bepalen, verantwoordelijke trekkers vast te leggen om in 2019 te kunnen starten met het uitvoeren, voorbereiden van concrete acties, het zoeken naar budgetten om tot effectieve realisatie over te gaan de komende jaren.
GroenRand bracht hieromtrent advies uit, heeft een toekomstvisie ontwikkeld en heeft natuurverbindingen -die gelinkt zijn met de ATG- in kaart gebracht.

Samenhangend natuurnetwerk

                                                                                             © Mark Mertens


GroenRand streeft voor een samenhangend natuurnetwerk dat bestaat uit grote, robuuste natuurgebieden die met elkaar in verbinding staan, zodat soorten zich kunnen verplaatsen van het ene naar het andere natuurgebied.
Met onder andere de Blue Deal, het bosuitbreidingsplan, de bijkomende investeringen in het Vlaams Klimaatadaptieplan en het initiatief voor het oprichten van landschaps- en nationale parken zijn er door het beleid al serieuze stappen in de richting van natuurherstel gezet.
Bij de nationale parken diende de Kalmthoutse Heide in laatste instantie geen erkenningsdossier in. Volgens de betrokken gemeentebesturen was het draagvlak te klein. De belangrijkste kritiek was dat er eerst beleid werd uitgerold vooraleer er een wettelijk kader was. Dit kader is er ondertussen (parkendecreet).
GroenRand wenst het draagvlak voor het Nationaal Park Kalmthoutse Heide te vergroten zodat er bij een tweede oproep financiële middelen worden vrijgemaakt om de natuur op het terrein effectief te versterken.

Wat staat in 2024 op het programma (start van realisaties en uitvoering):

- Project: E10-plas: Tegen de zomer van 2024 wil het gemeentebestuur het weiland aan de E10-plas omtoveren tot een landschapspark, waar natuur en recreatie hand in hand gaan. 3,5 jaar geleden kocht de gemeente Schoten acht hectare grond langs de ATG aan.
De gemeente Schoten en Regionaal Landschap De Voorkempen slaan de handen in elkaar om tot een ontwerp voor het nieuwe landschapspark te komen. 
De gemeente Schoten heeft tevens recent een 
bosje gekocht tussen het kanaal Dessel-Schoten en de grote weide van de E10-plas.
Het is slechts 6.500 vierkante meter groot, maar wel erg waardevol, omdat het natuurgebieden en boscomplexen aan elkaar sluit.
Dit vormt een unieke verbinding tussen de westelijke natuurgebieden La Garenne, Botermelck en de vallei van het Klein Schijn enerzijds en de oostelijk gelegen boscomplexen zoals Fort Schoten, De Inslag en het Groot Schietveld anderzijds.

- Inrichting bunkers vleermuizen in Schilde en Brasschaat

- Verlichtingsplan
Schilde (vleermuizen) m.b.t. de Antitankgracht – voorbeeld voor andere gemeenten

- Inrichting Lage Haar van Natuurpunt (vernattingsproject - Schilde)

- Een droogterobuuste inrichting en de creatie van een waterbuffering met een geïntegreerde ecologische aanpak van het
Gravinnenbos (Schilde).

- Lokale gebiedsdeal droogte: masterplan Schildestrand ( is voorbereid met SWECO)

- Financiële ramingen rond het fietspad (recent aangelegd fietspad in de gemeente Ranst) naast de Antitankgracht worden doorgesproken met Brasschaat. Uitvoering zal niet meer voor deze legislatuur zijn.

- Opstart van een adviesorgaan betreffende het toekomstig Nationaal park.
Er wordt verder gewerkt aan de ambities rond het operationeel- en masterplan;

- Ontharding van het
vliegveld Malle (15 ha)

- Uitvoeren van de ‘oproep houtkanten 2023’ (Gemeente Zoersel) - verbinding park van Halle, Zoerselbos en Blommerschot

- Verder stimuleren van het aankoopbeleid (omgeving Antitankgracht en Schijnvallei)

- Voor de verbinding tussen de Schietvelden is de Nieuwe Rand bezig met een plan van aanpak om de conclusies van de studie (het bureau Hesselteer) verder in uitvoering te brengen.

                                                                                              © Jos Jansen


- Creatie van een gebiedsfonds voor de klimaatgordel (
Nieuwe Rand) waardoor we extra middelen kunnen aanboren om cruciale percelen (zoals de verbinding Groot- en Klein Schietveld) aan te werven

- INBO start een onderzoeksproject ATG rond polluenten in prooidieren. Informatie over de opstapeling van polluenten in vis in de Antitankgracht dateert van een onderzoek uitgevoerd op vissen bemonsterd in mei en juni 2000 – d.i. daterend van vóór de aanvang van slibruimingen. Het onderzoek naar polluenten in visweefsel wordt in 2024 herhaald en dit in relatie tot de (naar verwachting verbeterde) kwaliteit van de onderwaterbodem sinds de slibruimingen vanaf 2010.

- Een grondige INBO-screening naar het voorkomen van vissen en de otter in de ATG middels eDNA 

- Het nieuwe bedrijventerrein 'De Zwaan' in Schoten voorziet groen in een vijftien meter brede bufferzone. Langsheen de Antitankgracht moet de nodige afstand genomen worden gelet op de landschappelijke en natuurlijke waarden die hieraan gekoppeld zijn. Bij (her)ontwikkeling moet hier de nodige landschappelijke inkleding gebeuren.

- Soortenbeschermingsprogramma otter: ondertussen is het interreg-dossier otter (ontsnippering - aanpak quick wins en prioritaire knelpunten ) ingediend.
We verwachten de goedkeuring -met nodige financiële middelen- in 2024.
GroenRand kan nu echt dromen van een klein otterparadijs. 
Een
 
achtergrondrapport-SBP-otter bevat de nodige onderbouwing over de manier waarop bepaalde maatregelen uit het soortenbeschermingsprogramma best kunnen worden uitgevoerd om maximaal aan de noden van de soort tegemoet te komen.
De Antitankgrachtregio vormt een belangrijke Noord-Zuid én Oost-West verbinding voor de soort. Het voorkomen van de otter langs de Antitankgracht wordt reeds enkele jaren intensief (sinds 2017 tot op heden) opgevolgd door de vrijwilligers van Natuurpunt Antwerpen Noord & Kempen (kerngroep Natuurpunt Brasschaat). Daarbij werd ook een analyse uitgevoerd waarbij kansen en knelpunten op het traject van de Antitankgracht in detail in beeld werden gebracht. Inmiddels hebben ook de Provincie Antwerpen en Regionaal Landschap de Voorkempen de handen in elkaar geslagen om de Antitankgracht als robuuste ruggengraat of “blauwe draad” tussen de verschillende natuurgebieden te versterken. De Provincie, het Regionaal Landschap en Natuurpunt streven er - in overleg met GroenRand en GruunRant (Plan Bunzing) - samen naar om deze as te ontsnipperen en de linken met de verschillende natuurgebieden verder te ontwikkelen als otterleefgebied. Deze ontwikkeling zal worden gekoppeld aan de erfgoedwaarden en de ontwikkeling naar recreatieve uniformiteit.

- Elk jaar geven we een Groene Duim.
Dit jaar zou deze gaan naar
Dieter Coppens.
Dieter heeft (voorlopig) toegezegd en neemt na de kerstvakantie terug contact om de datum af te stemmen (momenteel had hij nog geen volledig zicht op zijn agenda). Met het boek Boslof verklaart Dieter Coppens nu zijn liefde aan het .Zoerselbos. 
Het Zoerselbos is voor groenrand een belangrijke verbindingsschakel met natuurproject Vliegveld Malle/Blommerschot.

Onze droom en ambitieplan



Het bestuur van GroenRand heeft in 2019 een toekomstplan opgemaakt voor de periode tot 2030.  
Op basis van onderstaande ambitiekaart werden natuurverbindingen uitgetekend.
In 2024 hopen we dat we -samen met onze partner- heel wat stapstenen zullen realiseren, zodat soorten zich door het landschap van het ene natuurgebied naar het het andere kunnen verplaatsen.
Voor veel dieren moeten grote natuurgebieden niet echt aaneengesloten zijn. Als er hier en daar een stukje natuur is, waar dieren kunnen rusten of eten, kunnen ze overleven. We noemen deze stukjes natuur ook ‘stapstenen’. Dieren kunnen van het ene naar het andere stukje ‘stappen’ of vliegen.
Natuurverbindingen of ecologische verbindingen zijn belangrijk in een coherent natuurbeleid en alzo voor de toename van de biodiversiteit.



Geen opmerkingen:

Een reactie posten