zaterdag 11 oktober 2025

Samenwerking is nodig om bedreigde soorten zoals wilde hamsters en otters te redden

Grensoverschrijdende samenwerking met boeren is nodig om de wilde hamster te redden

                                                                                                © NP

In Vlaanderen worden bedreigde soorten beschermd om het ecologisch evenwicht te behouden en de biodiversiteit te waarborgen.
Deze soorten spelen een cruciale rol in ecosystemen door functies te vervullen zoals bestuiving en het reguleren van prooipopulaties.
Het beschermen van deze soorten draagt tevens bij aan de bescherming van hun leefgebieden en landschappen, die onder druk staan door menselijke activiteiten zoals verstedelijking, landbouw en vervuiling.
De Europese hamster is een stevig knaagdier met een kort staartje. De vacht heeft een opvallende kleur: een rosbruine bovenzijde, een zwarte onderzijde en witte vlekken. België, Nederland en Duitsland hebben via een nieuw Europees project de krachten gebundeld om de wilde hamster (Cricetus cricetus) van uitsterven te redden. Deze soort staat namelijk op het punt te verdwijnen.


Gisteren werd aan de PXL Hogeschool in Hasselt het LIFE Cricetus-project (kriKEEtus) gelanceerd. Dit Europees natuurproject van 6 miljoen euro heeft als doel het voortbestaan van de wilde hamster te garanderen.
Kijk hier naar het filmpje over de grensoverschrijdende aanpak van de wilde hamster.

                                                       © Hugo Willocx

De wilde hamster leeft in akkerlanden en is daardoor sterk afhankelijk van landbouwpraktijken.
Het Europese project LIFE Cricetus werkt samen met boeren om via innovatieve teelttechnieken en hamstervriendelijke beheerstrategieën oplossingen te ontwikkelen.
Deze maatregelen moeten zowel een betere leefomgeving voor de hamster creëren als een rendabel inkomen voor landbouwers waarborgen.
Boeren spelen een cruciale rol in het project, waarbij wordt gezocht naar teeltmethoden die zowel de landbouw als de natuur ondersteunen.
Tot op heden zijn de genomen maatregelen om de wilde hamster te redden echter onvoldoende gebleken.

Uit onderzoek bleek dat de voeding de boosdoener was. De voeding miste voldoende dierlijke en plantaardige eiwitten, waardoor de hamsters mogelijk hun eigen jongen opaten. Binnen het project, dat 6,5 jaar zal duren, wordt daarom eerst gefocust op bodemverbetering in samenwerking met de boeren.

                                                                                                           © NP

Na drie jaar hopen onderzoekers meer inzicht te krijgen in welke gewassen het beste kunnen worden geplant in het hamstergebied en welke bodembewerkingsmethoden het meest gunstig zijn voor de hamsterpopulatie.
De hamster wordt, net als de otter, gebruikt als een zogenaamde paraplusoort.
De aanwezigheid van de hamster zal bijdragen aan een verbeterde bodemkwaliteit, meer bestuivers en een beter leefklimaat voor akkervogels.
Met andere woorden, de hamster verhoogt de algehele biodiversiteit in agrarische gebieden.

In Vlaanderen wordt de otter eveneens gezien als een bedreigde diersoort

                                                                                                                     © ​Yves Adams    
In Vlaanderen is de otter nog steeds ernstig bedreigd en loopt hij het risico uit te sterven, ondanks zijn voorzichtige terugkeer. De soort verdween in de jaren 80 uit Vlaanderen, maar sinds 2012 worden er sporadisch weer otters waargenomen, onder meer in het GroenRand-projectgebied bij de Antitankgracht. Het exacte aantal otters in Vlaanderen is onbekend, maar wordt geschat op slechts 15 tot 30 individuen, met de Scheldevallei als enige bekende voortplantingsgebied. De populatie blijft echter klein en kwetsbaar. Watervervuiling, versnippering van het leefgebied en verkeersslachtoffers vormen grote bedreigingen. Verschillende projecten beschermen de otter, zoals het grensoverschrijdende Interreg-project 'Otter over de grens', dat zich richt op leefgebiedverbetering, natuurverbinding en het verminderen van verkeersslachtoffers. WWF-België heeft een ambitieus project gestart om de leefomgeving van de otter te verbeteren en ervoor te zorgen dat hij zich permanent in Vlaanderen kan vestigen. Ook GroenRand heeft zich bij dit project aangesloten met hun eigen ster, Olga Otter! 


De Antitankgracht fungeert als een fysieke verbinding met andere waterbiotopen.
Otters leggen vaak grote afstanden af om een nieuw territorium te vinden of een partner te zoeken. De Antitankgracht maakt deel uit van een groter netwerk van waterwegen waar ze doorheen trekken.


De Scheldevallei is momenteel de enige plek in Vlaanderen waar otters zich voortplanten, en de otters die in de Antitankgracht worden waargenomen, komen waarschijnlijk uit deze regio.
Het waterstelsel is een belangrijk element van het Soortenbeschermingsprogramma Otter en wordt actief verbeterd om de verspreiding van de soort te bevorderen.
Diverse organisaties, zoals het Regionaal Landschap de Voorkempen, het Agentschap voor Natuur en Bos en GroenRand, werken samen om de gracht te verbinden met andere natuurgebieden en om de leefomstandigheden te verbeteren, bijvoorbeeld door verkeersknelpunten aan te pakken.

Hier kan je een filmpje vinden over de otter in de Scheldevallei:


Geen opmerkingen:

Een reactie posten