Het kabinet-Brouns doet vage beloftes over de Schietvelden
Van november tot december viert GroenRand haar 10-jarig bestaan en lanceren we het Greenconnect-project, aangezien wij het essentieel vinden om meer te investeren in robuuste, veerkrachtige, connecterende en multifunctionele natuurlandschappen.
Het Greenconnect-project van GroenRand richt zich op natuurverbindingen om de fragmentatie van natuurgebieden te verminderen, de biodiversiteit te versterken en een klimaatadaptief landschap te creëren.
Zestien natuurgidsen, fotografen en andere vrijwilligers staan klaar om zich met enthousiasme in te zetten voor het Greenconnect-project.
We hebben eerder benadrukt dat veel milieuproblemen nauw verbonden zijn met ruimtelijke wanorde.
De ongecontroleerde groei van lint- en verspreide bebouwing moest bereikbaar blijven via wegen, die een onoverkomelijke barrière vormen voor planten- en diersoorten, wat leidt tot isolatie van natuurgebieden.
Dit geldt ook voor de Schietvelden, die nabij elkaar liggen maar momenteel gescheiden worden door verkeersinfrastructuren zoals de Essensteenweg en Bredabaan.
Omdat beide Schietvelden onderdeel zijn van het Natura 2000-netwerk en waardevolle habitats herbergen die cruciaal zijn voor instandhoudingsdoelen, is het belang van een verbinding tussen deze gebieden zowel dringend als groot.
Het departement Omgeving heeft op ons verzoek een studie laten uitvoeren door bureau Hesselteer om de tracés te analyseren en te bepalen welke verbinding tussen het Groot en Klein Schietveld het meest geschikt is.
Binnen het Greenconnect-project, dat draait om het verbinden van natuur, hebben we het Kabinet Omgeving aangespoord om de aanbevelingen uit de studie daadwerkelijk uit te voeren.
Dit was noodzakelijk, aangezien zowel de betrokken gemeenten als het Agentschap voor Natuur en Bos het belang van deze verbinding onderstrepen.
Allen vonden het belangrijk om te zoeken naar stapstenen om de verbindingen tussen de Schietvelden te realiseren, er werden verschillende tracés uitgestippeld via het ontwerpend onderzoek Hesselteer.
Er werd gezocht naar groene stroken die als tussenstations kunnen fungeren om de verbinding tussen deze twee grote natuurgebieden te vergemakkelijken.
Dit maakt veilige verplaatsing van dieren mogelijk, helpt voedsel, schuilplaatsen en partners te vinden, en vermindert de kans op verkeersaanrijdingen.
Zonder deze verbindingen raken populaties geïsoleerd, wat leidt tot inteelt en uiteindelijk het uitsterven van soorten.
De privésecretaris van het kabinet Brouns, Chiel Peeters, liet ons eergisteren weten dat het kabinet onlangs de opdracht heeft gegeven om in overleg met de betrokken lokale besturen tot een duidelijk voorkeurstraject te komen.
Er wordt onderzocht of er, vanwege een tekort aan budget, kan worden overgegaan tot een bouwverbod, gekoppeld aan planschade voor de eigenaar.
Het kabinet zal vervolgens verder zoeken naar een oplossing door middel van het voorkeursbesluit van het Complex Project van de Nieuwe Rand, dat tegen eind 2026 zal worden opgesteld.
De studie van bureau Hesselteer, uitgevoerd binnen het complexe project Nieuwe Rand en het gebiedsprogramma Klimaatgordel, benadrukt dat één ecologische verbinding tussen twee natuurgebieden van deze omvang en met dergelijke cruciale natuurdoelen het absolute minimum is (wat momenteel niet wordt gehaald).
Ondanks de erkenning van het belang en de onderbouwing door bureau Hesselteer, zijn er geen specifieke budgetten toegewezen voor de uitvoering.
Het kabinet begrijpt gelukkig dat deze verbinding uiterst dringend is en niet kan wachten op de volledige procedure en het verloopproces van de Nieuwe Rand.
Dit komt doordat het aantal mogelijke locaties voor een aansluiting beperkt is, en het laatste punt langs de Essensteenweg bijvoorbeeld al lange tijd te koop staat.
Via volksvertegenwoordigers en een parlementaire vraag op 18 november wilden we informeren hoe minister Brouns deze aanbeveling in de praktijk zal uitvoeren.
Inmiddels hebben we een reactie ontvangen: vanwege het hoge bedrag is de aankoop niet haalbaar binnen het reguliere jaarlijkse aankoopbudget.
Daarom wordt overwogen een bouwverbod in te stellen, gekoppeld aan een planschadevergoeding voor de eigenaar.
We onderzoeken nu of we op 18 november aanvullende vragen en verduidelijkingen aan de minister kunnen stellen.
Het recente antwoord van het kabinet Brouns maakt het noodzakelijk onze vraagstelling en voorbereidingen opnieuw te ordenen.
Wij zijn verheugd dat het Kabinet Omgeving de eerste stappen zet om deze verbinding te realiseren, waarmee genetische verarming wordt voorkomen en de isolatie van populaties wordt vermeden.
Dit draagt bij aan het behoud van genetische diversiteit en gene flow.
Er wordt gesproken over een bouwverbod, gekoppeld aan planschade voor de eigenaar, maar de termijn van uitvoering blijft onduidelijk.
Een bouwverbod gekoppeld aan planschade houdt in dat de eigenaar van een perceel dat eerder als bouwgrond werd beschouwd, door een wijziging in een ruimtelijk uitvoeringsplan (RUP) of bestemmingsplan geen bouwvergunning meer kan verkrijgen.
Dit resulteert in een waardevermindering van het perceel, waarvoor de eigenaar een planschadevergoeding kan aanvragen.
Deze vergoeding is bedoeld om de schade door het bouwverbod te compenseren.
De dringende uitvoering van de studie van Hesselteer is essentieel vanwege de urgentie, dus waarom al deze omwegen en werd het broodnodige budget niet voorzien?
Uit overleg met lokale besturen en andere betrokkenen binnen het complexe project blijkt duidelijk dat het tussenliggende gebied zwaar onder druk staat.
Gezien de aanbevelingen uit de studie van Hesselteer (2023), die de urgentie benadrukken, is het opvallend en betreurenswaardig dat deze grondverwerving niet werd opgenomen in de lijst van geïntegreerde investeringen (GIP).
De Schietvelden (Brasschaat, Kapellen, Brecht en Wuustwezel) zouden volgens GroenRand moeten worden opgenomen in een groter, geïntegreerd netwerk van natuurgebieden in de regio, met speciale aandacht voor de verbinding met het Grenspark Kalmthoutse Heide en de natuur- en bosgebieden langs de Antitankgracht, zoals ook beschreven in het Masterplan.
De Antitankgracht wordt door de Nieuwe Rand en het soortenbeschermingsprogramma Otter beschouwd als de drager van de klimaatgordel, omdat het een cruciale verbindingsas vormt en een blauw-groene structuur biedt die beekvalleien, natuurgebieden en bossen met elkaar verbindt. Dit bevordert de biodiversiteit en creëert een solide "groene ruggengraat" in de regio, wat versterking van deze structuur essentieel maakt.
Het projectplan Antitankgracht 2026 - 2031 is een plan om de 33 km lange groen-blauwe natuurverbinding in de Voorkempen verder te versterken en te verduurzamen, wat we uiteraard ook positief vinden. Het project bouwt verder op eerdere samenwerkingen en heeft als doel een klimaatrobuuste ruggengraat te ontwikkelen. De gemeenten Brasschaat, Brecht, Kapellen, Ranst, Schilde, Schoten en Stabroek werken samen met provinciale overheden en Regionaal Landschap de Voorkempen aan het plan om de Antitankgracht te versterken. Daarnaast zijn er verschillende andere partners betrokken, zoals de Vlaamse Milieumaatschappij, Natuurpunt, het Agentschap voor Natuur en Bos en de burgervereniging GroenRand. Maar ook het Departement Omgeving draag zijn steentje bij en gaf bijvoorbeeld de opdracht (https://archief.onderzoek.omgeving.vlaanderen.be/Onderzoek-7584606) in het kader van het complexe project Nieuwe Rand, specifiek binnen het gebiedsprogramma Klimaatgordel, om de ondergrondse kruising van de Antitankgracht met de Turnhoutsebaan te bestuderen, wat van belang is voor onder andere de bever en de otter.
Er zijn ook extra studies nodig om duidelijk inzicht te geven in de kostenraming en de praktische uitvoering van acht ontsnipperende maatregelen, die ook terug te vinden zijn in het soortenbeschermingsprogramma otter:* Bredabaan (N1) - aanleg ecotunnel, geleidingsrasters met doorgang voor recreanten
* Brechtsebaan (N115) - aanleg ecotunnel, geleidingsrasters met doorgang voor recreanten
* Ertbrandstraat (N11) - aanleg verkeersremmers, ecotunnel en geleiding, aanplant haag/houtkant
* Abtsdreef Stabroek - aanleg ecotunnel en geleiding, plaatsen verkeersremmers, houtwal
* Kalmthoutsesteenweg Kapellen - aanleg ecotunnel en geleiding
* Heidestraat-Noord Kapellen - aanleg ecopassage en plaatsen verkeersremmers
* St-Jobsesteenweg Schilde - aanleg ecotunnel en geleiding
* Zandhovensesteenweg Ranst - aanleg ecotunnel en geleiding
Er zou ook geïnvesteerd moeten worden in het heropenen van de gedempte delen van de Antitankgracht.
We hopen dat het Departement Omgeving de taak op zich neemt om dit verder uit te werken, zowel qua planning als budget, zodat het met een langetermijnvisie over meerdere jaren kan worden gerealiseerd en systematisch uitgevoerd.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten