zondag 2 februari 2025

GroenRand viert World Wetlands Day: “Zuiver water speelt cruciale rol in definitieve terugkeer otter”

GroenRand viert World Wetlands Day: “Zuiver water speelt cruciale rol in definitieve terugkeer otter”


Wereldwijd wordt op 2 februari ‘World Wetlands Day’ gevierd, waarbij extra aandacht uitgaat naar waterrijke gebieden.
Voor GroenRand is dit een belangrijke dag.
Onze waterrijke gebieden herstellen geleidelijk, maar we hebben nog een lange weg te gaan.
Het goede nieuws is dat bepaalde soorten terugkeren, zoals de zeer zeldzame otter die is waargenomen in het Benedenscheldebekken en de Antitankgracht
Tegelijkertijd is er echter nog veel werk te verrichten.

Otter als ambassadeur voor de natte natuur
                                                                                             © ​Yves Adams
Otters waren halverwege de jaren 1980 uitgestorven in Vlaanderen, maar de laatste jaren zijn er tekenen van een langzame terugkeer. Het is moeilijk te schatten hoeveel otters er momenteel in Vlaanderen verblijven.
De otter is een zeer schuw dier dat zich overdag niet snel vertoont, althans in Vlaanderen. In gebieden met minder menselijke verstoring, zoals de grotere natuurgebieden in Nederland, is hij overdag actief. Een dier dat zich uitsluitend 's nachts verplaatst, zoals de otter in Vlaanderen, is moeilijk op te sporen.
Bovendien legt hij een groot terrein af van wel 15 tot 25 km². Binnen dit territorium verblijft hij enkele dagen op de ene en dan weer op een andere plaats. Een waarneming hangt dus vaak af van een goede portie geluk. Met het huidige aantal otters in Vlaanderen is er nog geen sprake van een gezonde populatie. Daarvoor zijn ongeveer 400 individuen nodig.
Het huidige aantal otters in Vlaanderen schommelt waarschijnlijk tussen de 15 en 30.
In het beste geval zijn er enkele tientallen, maar dat is een zeer optimistisch schatting.

Otters hebben ecologische corridors nodig

                                                                                                      © ​Yves Adams
Om soorten te beschermen, moeten we ecologische corridors creëren of herstellen zodat er een aantrekkelijkere doorgang kan worden gevormd. Otters kunnen deze dan gebruiken om zich tussen twee habitats te verplaatsen.
Door twee habitats met elkaar te verbinden, creëren we een gevarieerder ecologisch netwerk dat voordelen biedt voor vele andere dier- en plantensoorten in het ecosysteem.
Deze corridors zorgen ervoor dat ecosysteemdiensten verbeteren, zoals de waterkwaliteit en de regulering van overstromingen.
Dit betekent bijvoorbeeld een natuurlijke inrichting van de oevers met riet en struiken, maar ook aanleg van nevengeulen en het vernatten van achter liggende natuurgebieden.
Er wordt gewerkt aan een grensoverschrijdende corridor via de Mark die de Biesbosch moet verbinden met de Antitankgracht en de Scheldevallei en in Nederlands en Belgisch Limburg via het Kempenbroek. Ondergrond saneren

De historische vervuiling van de onderwaterbodem van de Antitankgracht, is zoals op veel locaties in Vlaanderen, een ongunstige factor. Het verder uitvoeren van slibruimingen kan hieraan tegemoetkomen. Deze ruimingen kunnen ook helpen om de Antitankgracht permanent watervoerend te houden en om de aan het waterbiotoop gebonden biodiversiteit, waaronder het visbestand, te optimaliseren.
Met betrekking tot het vegetatiebeheer zorgt de voortzetting van hakhoutbeheer voor gunstige effecten.
Het zorgt voor meer lichtinval en een variatie aan levensgemeenschappen zoals vissen, amfibieën en waterplanten, en voor het ontstaan van schuilplaatsen langs de oever.
Het beheer en aankoop van aangelande terreinen gericht op de ontwikkeling en het behoud van vlakvormige ruigtevegetaties (struwelen, moerasvegetaties …) genereert goede schuil- en rustplaatsen voor otters.
Veel van de aandachtspunten zijn inmiddels bekend. Het gaat dan o.m. om het verbeteren van de waterkwaliteit en het visbestand, het verminderen van de micropolluentenbelasting van vissen (als hoofdvoedsel van de otter), het ontsnipperen van habitats en het mitigeren van het risico op verkeerssterfte.
De otter is een signaalsoort. Als het goed gaat met de otter, profiteren er ook heel wat andere dieren van. Meer info: https://pureportal.inbo.be/portal/files/116289230/INBO.A.3741.pdf



Herdenking van conventie Ramsar

Op ‘World Wetlands Day’ herdenken we de start van de conventie op waterrijke gebieden op 2 februari 1971, in de Iraanse stad Ramsar.
Het is de oudste internationale, multilaterale overeenkomst inzake milieubescherming.
Slechts 18 landen ondertekenden de Conventie , maar ruim 160 landen nemen deel aan de overeenkomst.
Wereldwijd zijn er ruim 2.000 Ramsargebieden, samen goed voor bijna 230 miljoen hectare.
Slechts 2,5% van al het water op de wereld is zoet water.


En al dat zoet water bevindt zich in rivieren, meren, gletsjers en moerassen.
Waterrijke gebieden zijn van onschatbare waarde voor de biodiversiteit. Ze spelen ook een ontzettend belangrijke rol in de problematiek van de klimaatopwarming: waterrijke gebieden kunnen immers enorme hoeveelheden CO² opslaan. Ze houden grote hoeveelheden zoet water vast en zuiveren het van vervuiling. 40% van alle diersoorten leven in waterrijke gebieden

"In België zijn er 9 beschermde zoetwatergebieden, zogenoemde Ramsar-sites: de Hoge Venen, de Kalmthoutse Heide, de IJzerbroeken, de schorren van de Benedenschelde en het Zwin( klik hier voor de volledige lijst). De Antitankgracht situeert zich in het project van de Benedenschelde”, weet  Pieter Haagdorens, coördinator van natuurvereniging GroenRand.



Elk jaar op 2 februari zet GroenRand die ‘wetlands’ terug mee in de kijker

“Deze waterrijke gebieden, zoals moerassen, rivieren, vennen, veengebieden en ondiepe wateren, zijn van levensbelang voor het ecosysteem op aarde". 
Haagdorens wijst graag op het grote belang van zoetwatergebieden voor de biodiversiteit in Vlaanderen.
“Snoeken, palingen, baarzen evenals libellen kikkers, padden, salamanders en vogels zoals futen, aalscholvers, ijsvogels en reigers leven daar. En ten slotte misschien wel de mooiste soorten: otters en bevers, die recent nog zijn gespot in het Antitankgrachtgebied.”  vertelt Pieter verder.
GroenRand hoopt immers op de definitieve terugkeer van de otter in de Voorkempen.
Met het grote natuurpark langsheen het volledige Antitankgrachtgebied hopen ze dat die  droom uitkomt.                                        


 

Geen opmerkingen:

Een reactie posten