Belang van de Antitankgracht voor het
toekomstig
Nationaal park.
Grenspark Kalmthoutse Heide heeft zich kandidaat gesteld
voor het label ‘Nationaal Park’.
Wie dit label wil dragen, moet uiteraard een sterk onderbouwde toekomstvisie
hebben voor het park.
Het uitzetten van zo een ambitieuze toekomstvisie is een
belangrijk onderdeel van dit Masterplan.
Hiervoor kijken we 24 jaar vooruit,
richting 2048 en beantwoorden we vragen als: wat willen we bereiken met het
Nationaal Park, en vooral, hoe willen we dit waarmaken en voor wie?
Daarom omvat het Masterplan ook een Operationeel Plan voor de eerste 6 jaar
(2024 – 2030) waarin concrete acties worden samengebracht.
In het Masterplan wordt het duidelijk dat de Antitankgracht een belangrijke
drager is voor het toekomstig Nationaal park.
Met meer dan 11 000 hectare aan Natura 2000-gebied, is
het Nationaal Park ongelooflijk rijk aan topnatuur.
Bovendien is een belangrijk aandeel van die topnatuur heide, één van de meest
zeldzame habitats in Vlaanderen.
Ze neemt meer dan 3 300 hectare in van het park en huisvest zeldzame diersoorten zoals de gladde slang, de nachtzwaluw, de boomleeuwerik en de grootste adderpopulatie van de Lage Landen.
In de rond omliggende bossen werd de boommarter waargenomen.
De otter en de bever werden tevens gespot in de omgeving van de Antitankgracht.
Het Nationaal Park vertrekt vanuit de contour van het bestaande Grenspark Kalmthoutse Heide en voegt hieraan Natura 2000-gebieden toe, zowel aan de noordzijde (Brabantse Wal en Markiezaatsmeer) als aan de zuidzijde (militaire schietvelden en andere gebieden rondom de Antitankgracht).
De Antitankgracht verbindt daarbij, als een belangrijke blauwgroene rijgdraad, bijna al deze gebieden aan Vlaamse zijde.
De sterkte en robuustheid van het Nationaal Park zal in belangrijke mate afhangen van het gemak waarmee het ecologisch systeem een netwerk zal vormen van de diverse natuurkernen binnen het Nationaal Park.
Lijninfrastructuren zoals de Antitankgracht maar ook 'waterconnectiviteit' tussen Brabantse Wal en Markiezaat dragen hiertoe bij.
Binnen deze contouren vindt men heel wat verscheidenheid.
Hierdoor is het mogelijk om vijf deelgebieden te onderscheiden die elk op zich een uniek geheel vormen.
In de kandidaatstelling van het Nationaal Park werden volgende vijf deelgebieden onderscheiden: de Kalmthoutse Heide, De Zoom (als onderdeel van de Brabantse Wal), het Markiezaatsmeer, de Schietvelden en de gebieden rond de Antitankgracht.
De twee militaire domeinen Klein en Groot Schietveld ten oosten van de Kalmthoutse Heide verhullen grote en goed bewaarde heidegebieden.
De natte heide die er voor komt, is bij de best bewaarde in Vlaanderen en is dan ook van bijzondere waarde voor soorten als de adder en het heideblauwtje.
Ook zeldzame amfibieën en libellen vinden geschikte habitats in de Schietvelden.
Aan de randen van de Schietvelden bewaakt een kleine bosrand de overgang naar het omliggende landbouwgebied.
Deze overgang is best te ervaren in het Marum, aan de noordoostzijde van het Groot Schietveld.
De militaire overheid is hier natuurlijk een belangrijke gebruiker en de toegang voor publiek is beperkt.
Dit maakt het beheer van het gebied uniek.
Via deelruimte Antitankgracht worden deze waardevolle natuurkernen verbonden met de Kalmthoutse Heide tot een samenhangend Nationaal Park.
Ten zuiden van de Kalmthoutse Heide kleuren verschillende kleinere
natuurgebieden het landschap groen.
Ze zijn met elkaar verbonden door de Antitankgracht, die niet alleen een
belangrijke ecologische corridor vormt, maar ook een niet te onderschatten
erfgoedwaarde heeft.
De restanten van een recent oorlogsverleden rusten er zwijgend in de bossen en
polders.
De waardevolle natuur in het gebied wordt vandaag nog versnipperd door
verschillende drukke wegen, de spoorweg, woonparken en landbouwgebieden, maar
het Regionaal Landschap De Voorkempen voert hier al heel wat projecten uit om
de connectiviteit en de natuurwaarde te verhogen.
Dit deelgebied heeft het potentieel om uit te groeien tot een onthaalpoort voor
Antwerpenaren en Kempenaars.
Bestaande bossen en vooral ook de Laarse beek
verbinden de Antitankgracht met onder meer het Peerdsbos en aanliggende
natuurgebieden.
De operationele doelstellingen resulteren in een aantal
heel concrete acties, die meestal betrekking hebben op één van de deelgebieden
binnen het Nationaal Park.
Een mogelijk voorbeeld van een actie 'verbeteren
van de interne ecologische samenhang' is het realiseren en beheren van de
ecologische corridor in het deelgebied 'Antitankgracht'.
Een belangrijk aandachtspunt zijn de natuurdoelen voor
vleermuizen.
In het Antitankgrachtgebied zijn verschillende militaire (erfgoed)elementen
aanwezig die een zeer belangrijke rol spelen voor de instandhouding van deze
soortgroep.
Het volledige militaire erfgoed verdient trouwens een upgrade. Veel landschapskenmerken hebben een militaire link (Schietvelden, Antitankgracht met onder andere Fort van Ertbrand, Fort van Stabroek en het Fort van Kapellen, de forten in Nederland, …) en zijn goed bewaard gebleven.
De vele militaire histories die verspreid liggen in het hele gebied, van de Antitankgracht tot het Fort De Roovere, worden gebundeld tot één sterk, boeiend geschiedenisverhaal.
Aan Vlaamse zijde is een actualisatie van de provinciale
natuurverbindingen nodig voor o.a. Natura 2000-soorten en Provinciaal
Prioritaire Soorten.
Lokaal zijn dergelijke verbindingen in projectmatige kaders voorzien (bv.
projectplan Antitankgracht, uitwerking van verbindingen in het strategisch
Project De Nieuwe Rand).
Acht beken op Vlaams en Nederlands grondgebied hebben
potentieel als groenblauwe corridor naar het Nationaal Park; sommige ervan
vervullen vandaag al die functie.
Zo kreeg de kleine Aa in Essen onlangs een herinrichting als blauwe corridor en
ook langs de Laarse beek werden vistrappen geplaatst en meanders toegevoegd.
Verder kunnen enkele antropogene waterlopen, zoals De Zoom en de
Antitankgracht, ook als groenblauwe corridor functioneren.
Meer info kan je vinden:
Masterplan
Operationeel plan
Geen opmerkingen:
Een reactie posten