GroenRand viert haar tiende verjaardag met een terugblik op de afgelopen tien jaar

GroenRand viert haar tiende verjaardag met een terugblik op de afgelopen tien jaar

GroenRand streeft ernaar om via lokaal en gebiedsgerichte projecten de zogenaamde "natuurkettingen" – aaneengeschakelde groenzones – te verbinden met de Antitankgracht.
Deze gracht, een historische plek voor GroenRand en Red de Voorkempen, vervult een essentiële ecologische rol als groene verbindingszone.
Het realiseren van deze verbindingen creëert een groter en robuuster netwerk van natuurgebieden dat niet alleen van betekenis is voor flora en fauna, maar ook voor recreatie en klimaatadaptatie.
GroenRand presenteert een visie waarin natuurgebieden in de Voorkempen strategisch worden gekoppeld om een samenhangend nationaal park te vormen, waarbij het Grenspark Kalmthoutse Heide, de Schietvelden en de Antitankgracht als sleutelelementen dienen.

Eind 2015, begin 2016: oprichtingsdatum van GroenRand.
Tussen pot en pint droomt een groepje enthousiastelingen over een gigantisch natuurpark van 11.000 hectare in de Voorkempen (GroenRand - Foto's).
Het idee achter GroenRand werd geboren met het nobele doel om de gemeenten in de Voorkempen te inspireren en samen te brengen voor een betere gebiedsgerichte aanpak.
En jawel, het eerste schetsje werd al op een bierviltje gekrabbeld!
De Antitankgracht is van cruciaal belang voor dit bonte gezelschap, aangezien het de ecologische snelweg vormt voor het natuurpark en de groene gordel rond Antwerpen.
Onze enthousiaste club wilde zich inzetten om deze 33 kilometer lange gracht met toewijding te beschermen, op te knappen en te verbinden, zodat dieren vrij kunnen migreren, de biodiversiteit wordt versterkt en er een robuust ecologisch netwerk ontstaat.

                                                   Eerste kaartje van het GroenRand-projectgebied

2017  GroenRand zet zich in voor de uitbreiding van het fietspad langs de Antitankgracht tot aan het natuurdomein De Uitlegger, met als doel mensen bewust te maken van het belang van de Antitankgracht als verbindende schakel tussen bossen en natuurgebieden door middel van recreatieve verkenning.

In 2011 namen de provincie Antwerpen, de betrokken gemeenten en het Regionaal Landschap de Voorkempen het initiatief voor deze toeristisch-recreatieve infrastructuur.
De uitvoering was gepland volgens het consensustracé, zoals vastgelegd in het rapport “Integraalstudie Recreatieve ontsluiting van de Antitankgracht,” dat werd opgesteld in opdracht van de Provincie Antwerpen.

De fietspaden moesten voldoen aan technische veiligheidsnormen, met een breedte van twee meter, die indien nodig kan worden teruggebracht tot 1,5 meter.

De ondergrond moet bestaan uit boskiezel en uniform worden aangelegd.
Gezien de stilstand in het dossier heeft GroenRand besloten om de portfolio van het fietspad opnieuw te activeren.
GroenRand streeft tevens naar een intergemeentelijke regeling voor het onderhoud.

                                                                                                                               Bron: Antea 

2018 GroenRand heeft verklaard dat zij het Nationaal Park Hoge Kempen niet erkennen als nationaal park, omdat er geen Vlaams decreet bestaat dat de voorwaarden voor de erkenning van een gebied als nationaal park vastlegt.

Zo’n decreet zou de regels en vereisten definiëren waaraan een nationaal park moet voldoen en een juridische basis bieden voor de bescherming en ontwikkeling ervan.
Om als Vlaams nationaal park erkend te worden, moet een gebied voldoen aan criteria zoals een minimale oppervlakte en een uitzonderlijke natuurwaarde met internationale allure.
GroenRand is politiek gaan lobbyen voor de ontwikkeling van nationale parken  en Regionaal natuurparken (nu landschapsparken).
Later in 2023 werd het parkendecreet goedgekeurd door de Vlaamse regering.

Dit decreet regelt de erkenning, de statuten en de beheerstructuur van Vlaamse parken.
Het stelt de erkenningsvoorwaarden vast voor gebieden, zodat deze beschermd en beheerd worden met het oog op natuur, erfgoed en recreatie.

In het najaar van 2018 bevestigde het INBO, op basis van sporen, de aanwezigheid van otter in de Antitankgracht in Brasschaat. 
Eerder werden in de omgeving al twee verkeersslachtoffers gevonden. 

Dit doet vermoeden dat de Antitankgracht een rol vervult in de zuidwaartse verbreiding van otters uit Nederland.
Het sterkt daarnaast ook de hypothese dat de Antitankgracht als leefgebied voor de soort kan functioneren.
In dit advies onderzoekt, na onze vraag, het INBO (Koen Van Den Berghe) welke rol de Antitankgracht kan vervullen voor otter, hoe het reguliere beheer ervan kan afgestemd worden op deze soort en welke bijkomende maatregelen kunnen genomen worden om het gebied functioneler te maken voor de otter.

                                                                          © Ingrid Boumans
                                               

In 2018 benadrukte GroenRand het belang van historische dreven, karakteristieke lijnvormige elementen in het landschap die bijdragen aan de regionale identiteit.

Als samenspel van mens en natuur vraagt dit erfgoed om een specifieke aanpak, aangezien bomen niet eeuwig leven.
Vroeg of laat verzwakken en sterven ze, waardoor het karakteristieke dreefbeeld kan verdwijnen. 

Dit roept vragen op over het omgaan met lacunes in waardevolle dreven: is inboeten mogelijk en wanneer is vervanging gerechtvaardigd?
In het verleden werden oude dreven met uitval vaak volledig gekapt en vervangen. Tegenwoordig krijgen monumentale bomen in bossen en parken meer aandacht vanwege hun ecologische, esthetische en cultuurhistorische waarde.
Hun leeftijd zorgt voor unieke vormen en structuren, en hoe ouder de boom, hoe groter de biodiversiteitswaarde.
Ze bieden leefruimte aan vele soorten, van holenbroedende vogels en vleermuizen tot kevers, zweefvliegen en zeldzame paddenstoelen.
Historische dreven zijn van groot belang voor de fauna.
GroenRand heeft hierover een dossier gepubliceerd als inspiratiebron voor het huidige beheer van dit erfgoed.
Omdat informatie over het historische en actuele beheer van dreven en wegbeplantingen schaars was, heeft GroenRand getracht deze gegevens te bundelen.

2019. Dossier samengaan natuur en recreatie.

In de meeste gevallen kunnen de natuurfunctie en recreatiefunctie goed samengaan, maar soms kan recreatie ongewenste effecten hebben op de natuur.
Dit betreft vooral verstoringen door recreanten op kwetsbare plekken en in sommige gevallen ruimtebeslag en versnippering door recreatiefaciliteiten.
Zonering in ruimte en tijd is voor bepaalde kwetsbare soorten een voorwaarde om instandhoudingsdoelstellingen te halen.
Recreanten moeten een duidelijk gestructureerd fiets- en wandelnetwerk krijgen, zodat zij weten waar ze wel of niet mogen komen.
Rust- of gevoelige gebieden moeten met duidelijke verbodstekens worden aangeduid. GroenRand gebruikt het Klein Schietveld als voorbeeld.
Momenteel zijn aanzienlijke delen van het Klein Schietveld toegankelijk voor recreanten, wat vooral in het weekend tot grote recreatiedruk leidt.

Het gebied wordt bezocht door ruiters, wandelaars, hondenbezitters (soms met loslopende honden!) en mountainbikers.
Het is wettelijk verboden om honden vrij te laten in natuurgebieden, maar in het Klein Schietveld gebeurt dit regelmatig. 

Loslopende honden wijken van de paden af, waardoor wild en broedvogels worden opgejaagd.
Ook andere recreanten, kinderen, en ruiters met paarden voelen zich vaak bedreigd door onbekende viervoeters.
Verbodsaanduidingen moeten explicieter worden en de controle moet worden aangescherpt.
Doorheen het gebied lopen veel paden, waardoor recreanten van het landschap kunnen genieten.
Tegelijkertijd constateert GroenRand een wildgroei aan paden, vaak ontstaan door pantservoertuigen in het verleden.
Té intensieve en ongestructureerde recreatie vormt een probleem in de beheereenheden.
Het gebied wordt doorkruist door een overvloed aan paden, wat een negatieve impact heeft op de ecologische waarden.
GroenRand adviseerde om voor het Klein Schietveld een nieuw toegankelijkheidsreglement op te stellen en om op beide Schietvelden schapen in te zetten voor de bestrijding van het pijpenstrootje en het behoud van de heide.
Een verwoestende brand vernietigde in 2011 ongeveer 500 hectare van de Kalmthoutse Heide.
De oorzaak was het zeer brandbare pijpenstrootje, wat dringend moet worden voorkomen.

In 2019 werd Gie Campo (Gier) onze huiscartoonist, en sindsdien maakt hij scherpe cartoons die humor en diepgang zo briljant combineren dat ze een blijvende indruk achterlaten. 

Zijn cartoons passen perfect bij het GroenRand-project, dat burgers wil verbinden en het belang en de schoonheid van de Voorkempense natuur onder de aandacht wil brengen.
Gie's cartoons geven actuele gebeurtenissen of maatschappelijke kwesties weer op een luchtige en toegankelijke manier, waardoor ze breed aanspreken en gesprekken op gang brengen.
Met hun unieke mix van humor en diepgang zijn ze een krachtige communicatietool.
Ze verbinden mensen door humor, herkenbare situaties en gedeelde ervaringen, en zetten aan tot dialoog.
Tegelijkertijd duiken we in de wereld van biodiversiteit, vaak met een speelse benadering die niet alleen een glimlach oplevert, maar ook aanzet tot nadenken.

2020 Een Antitankgracht met zuiver water levert een waardevolle bijdrage aan de biodiversiteit, vooral voor een bijzondere bewoner: eind 2019 wees sporenonderzoek van het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO) uit dat de otter zijn weg naar de gracht had gevonden.
Om ervoor te zorgen dat deze diersoort zich permanent vestigt, is een schone omgeving essentieel, aangezien de otter uiterst gevoelig is voor vervuiling. 

GroenRand besloot jaarlijks deel te nemen aan de World Cleanup Day.

De Vlaamse organisatie tegen zwerfvuil ‘Mooimakers’ sloot zich aan en voorzag opruimmateriaal.

We werken voor verschillende editie samen met lokale partners. In Schilde met: “Mooimakers Zoersel/Schilde”; in Brecht met: “Waste Busters St Job”, in Brasschaat met: “Zwerfvuilruimers in DE parkgemeente Brasschaat” en “Velt Brasschaat”, en tenslotte in Stabroek/Kapellen met: “Zij die het doen”.

Het verbeteren van de waterkwaliteit vraagt natuurlijk om een bredere aanpak, maar deze actie was vooral gericht op het vergroten van bewustwording. Voor een betere waterkwaliteit ten behoeve van otters zijn maatregelen in landschaps- en waterbeheer noodzakelijk, zoals het zuiveren van vervuild water, het voorkomen van nieuwe vervuiling en het creëren van meer meanderende beken met dichtbegroeide oevers. GroenRand wil een natuurverbinding realiseren tussen de Antitankgracht, het Zoerselbos en het Vliegveld Malle.

Op 31 januari 2020 heeft de Vlaamse Regering het Gewestelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan (GRUP) voor het militair domein van Malle definitief goedgekeurd. Dit plan bestemt een groot deel van het gebied tot natuurgebied, wat een belangrijke stap was voor de organisatie GroenRand en leidde tot de overdracht van het terrein aan het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB).
Burgerinitiatief Groenrand heeft jarenlang gewerkt aan het vergroten van draagvlak voor het versterken van het robuuste groenblauwe netwerk rond de Antitankgracht.
In 2020 werd Regionaal Landschap de Voorkempen, als neutrale gebiedsregisseur, gevraagd om het dossier te begeleiden en op een actiegerichte manier aan de slag te gaan.
Zij hebben hieraan gehoor gegeven, waarvoor wij nog steeds dankbaar zijn.

In 2021 sprong natuurvereniging GroenRand enthousiast mee op de otterkar tijdens het ' jaar van de otter ' om deze  wateracrobaat in Vlaanderen extra in de kijker te zetten.
De otter (SBP Otter) werd het boegbeeld en GroenRand-ambassadeur voor het verbinden van natuurgebieden en het herstellen van ecosystemen.

Essentieel hierbij zijn het Europese project 'Otter over de grens', het Soortenbeschermingsprogramma otter, studies naar otterveilige infrastructuur en het bewustmaken van het publiek, bijvoorbeeld door zwerfvuilacties te organiseren. Natuurvereniging GroenRand heeft 600 voorleesboekjes, getiteld ‘Olga de Otter wordt ziek', verspreid in scholen en jeugdbewegingen rondom de Antitankgracht (Rommelop en de zwerfvuilgeest).

Dit zelfgeschreven verhaal was bedoeld om kinderen (en indirect ook volwassenen) bewust te maken van de schadelijke impact van zwerfvuil en andere vormen van vervuiling op deze waterloop.

Natuurpunt Schijnbeemden heeft de afgelopen jaren hard gewerkt aan het creëren van een leefgebied voor de otter, wat John Maes in 2021 de groene duim opleverde dankzij zijn aankoopbeleid. 

Hierdoor komt GroenRand weer een stap dichter bij een ontsnipperd droomgebied van 11.000 hectare rond de Antitankgracht, met vele rustplekken voor otters.

Johan Neegers kreeg eveneens de Groene Duim als erkenning voor zijn inzet, samen met zijn collega's van Natuurpunt Brasschaat, voor de voorbereidingen van het soortenbeschermingsprogramma voor de otter.

GroenRand betreurde de brand die op vrijdag 23 april 2021 op het Groot Schietveld uitbrak. Er werden 400 schapen ingezet om het natuurgebied te helpen herstellen.

De schapen geven de heide en andere plantensoorten de kans om opnieuw te groeien en voorkomen dat de natuur overwoekerd raakt door het brandbare pijpenstrootje.

In 2022 was 'ontsnippering van wegen' het jaarthema voor de GroenRand.
Dankzij de inspanningen rond de Antitankgracht in de afgelopen jaren zijn niet alleen de otter, maar ook de boommarter teruggekeerd in de Voorkempen.
Dit is bijzonder, aangezien de Boommarter op de meest recente rode lijst van inheemse zoogdieren in Vlaanderen als ‘ernstig bedreigd’ staat.
Toch ontvingen we bijna dagelijks meldingen en beelden van boommarters uit verschillende gemeenten in de Voorkempen.
GroenRand reikte haar Groene Duim uit in het Vrieselhof in Oelegem (Ranst).
De prijs ging naar Anne Stuer uit Brasschaat van Regionaal Landschap De Voorkempen en bioloog Michiel Cornelis uit Schoten.
GroenRand pleit al lang voor ontsnippering, waarbij de Antitankgracht tussen Stabroek en Oelegem als groene verbinding natuur- en bosgebieden samenbrengt.
Deze oproep krijgt steeds meer gehoor.
In opdracht van verschillende overheden heeft het Regionaal Landschap De Voorkempen gewerkt aan het project ‘Antitankgracht’, gecoördineerd door Anne Stuer.
De Antitankgracht moet als robuuste ruggengraat van de Voorkempen dienen, met een goede afstemming van natuur, erfgoed, beleving en recreatie. 

De ontsnippering van de Antitankgracht speelt hierbij een cruciale rol als ecologische verbinding. 

Als vrijwilliger bij Natuurpunt Antwerpen Noord & Kempen kern Brasschaat heeft Michiel Cornelis met behulp van twintig wildcamera's  en unieke keelvlekken de populatie van boommarters  in kaart gebracht.

Helaas worden boommarters vaak het slachtoffer van verkeersongevallen, waar deze soort erg gevoelig voor is.

Belangrijke knelpunten voor deze provinciale prioritaire soort zijn de versnipperde bosgebieden en de hoge verkeerssterfte.
De Antitankgracht kruist diverse gewestwegen: N111, N11, N122, N1, N115 en N12 (deze link ).
Het ontsnipperen van deze gewestwegen moet dan ook hoog op de agenda staan.
Ons stedelijk landschap met talloze wegen heeft ervoor gezorgd dat het ideale leefgebied van de boommarter wordt doorsneden door gevaarlijke barrières.

Wildcamera’s hebben laten zien dat boommarters gebruik maken van faunatunnels.
Het is bemoedigend om te zien dat boommarters deze tunnels gebruiken om wegen over te steken en hun territorium (ongeveer 250 hectare voor vrouwtjes en tot het dubbele voor mannetjes) te doorkruisen in onze sterk verstedelijkte en versnipperde omgeving.

2023  De Nieuwe Rand onderschrijft onze redenering en erkent dat de Antitankgracht fungeert als drager van de klimaatgordel om de versnipperde natuurgebieden en beekvalleien met elkaar te verbinden.

Een studie van de bureaus Hesselteer en Omgeving bepleit de ecologische verbinding tussen Groot en Klein Schietveld.
Deze studie, die voortbouwt op een eerder pleidooi van GroenRand, is uitgevoerd om de mogelijkheden voor een dergelijke verbinding te onderzoeken.

GroenRand pleit er tevens voor om van het Grenspark Kalmthoutse Heide een nationale park te maken, waarbij de Antitankgracht een belangrijke rol zou spelen.
De Kalmthoutse Heide kreeg deze status niet omdat de Bijzondere Commissie van het Grenspark de plannen stopzette vanwege een gebrek aan draagvlak bij de betrokken gemeenten en door aanhoudende boerenprotesten.

Boeren vreesden nieuwe regels die hun activiteiten zouden beperken, hoewel GroenRand benadrukte dat de status van nationaal park geen extra beperkingen oplegt en dat landbouwers vrijwillig konden deelnemen.
Hoewel de Kalmthoutse Heide nog geen nationaal park werd, blijft de GroenRand-organisatie zich inzetten om deze status te verkrijgen.
Het Nederlandse deel van het gebied heeft al wel de status van nationaal park.
GroenRand heeft een open brief gestuurd naar de gemeentebesturen van Brecht, Brasschaat, Kapellen, Wuustwezel, Stabroek, Essen en Kalmthout. 
In deze brief riep GroenRand de gemeenten op om een tweede oproep voor nationale parken te steunen en samen te pleiten voor opname hiervan in het Regeerakkoord 2024-2029.

In 2023 overwoog GroenRand juridische stappen tegen het kabinet van Vlaams minister van Leefmilieu Zuhal Demir, omdat het Parkendecreet pas werd goedgekeurd nadat de deadline voor het indienen van kandidaturen voor een nationaal park was verstreken.

De vereniging stelde dat deze gang van zaken de rechtszekerheid in gevaar bracht en de selectieprocedure voor nationale parken oneerlijk maakte.

Het Vlaams Parlement keurde het decreet goed op 7 juni 2023, terwijl de Vlaamse Regering de uiterste datum voor kandidaturen had vastgesteld op 31 mei.

In 2023 plaatste GroenRand de bever in de schijnwerpers. 
Het grootste knaagdier van Europa heeft duidelijk zijn ideale thuis gevonden in de regio van de Antitankgracht. 

In Schilde zijn knaagsporen en beverpaden waargenomen langs de oever. 
Hele families hebben hun burchten gebouwd langs de Antitankgracht, het Klein en Groot Schijn en de Zwanebeek. .

Wildcamera Marc Gorrens - bever 2023 groenrand.blogspot.com

Alsof dat nog niet indrukwekkend genoeg was, hebben de bevers in Oelegem op de Kapelbeek een imposante dam gebouwd.

Iets verderop in Oelegem stond zelfs een indrukwekkende beverdam in het Schijn. 

De eer viel bioloog Dirk Draulans te beurt om de vierde Groene Duim uit te reiken. 

In 2023 schenkt GroenRand ook aandacht aan vleermuizen.

De Antitankgracht speelt een cruciale rol voor vleermuizen, met de gracht, bunkers en forten die ideale overwinterings- en schuilplekken bieden, terwijl de omgeving een belangrijk jachtgebied vormt voor insecten, met name voor soorten zoals de watervleermuis.

De Antitankgracht fungeert als een essentiële verbindingsschakel tussen verschillende forten waar vleermuizen overwinteren. 
Het plaatsen van reguliere openbare verlichting (die vooral blauw en ultraviolet licht uitstraalt) op of nabij trekroutes kan het gedrag van vleermuizen ernstig verstoren.
Felverlichte wegen vormen onoverbrugbare lichtbarrières, waardoor hun leef- en jachtgebied door al dat licht aanzienlijk versnipperd wordt. 
GroenRand acht het daarom essentieel om bij de verdere verledding van openbare verlichting lichtplannen te toetsen op ecologisch kwetsbare zones rondom de Antitankgracht.  

2024 Thema ‘Onze GroenRand-natuur’

Vaak bewonderen we exotische beelden, maar vergeten we naar buiten te kijken.
Als we dat doen, ontdekken we dat de natuur in de Voorkempen minstens even fascinerend is.
Daarom startte GroenRand in 2024 het project ‘Onze GroenRand-natuur’.

  

In 2024 toonden 13 getalenteerde fotografen op een website de prachtige fauna en flora van de GroenRand-regio.
Fotografen zoals François Eennaes, Paul Van Dijck, Geert Bollen, Rodrik Steverlynck, Anne Oostvogels, Ben Hellebaut, Karel de Blick, Frank Vermeiren, Els De Backer, Mark Mertens, Ivo Schut, Wim Verschraegen en Jos Jansen, maar ook Dieter Coppens deelden verhalen over bekende en onbekende dieren en planten die verwondering wekken en de liefde en het respect voor onze natuur vergroten. 

De natuur is een waardevol deel van ons patrimonium waar we trots op moeten zijn en goed voor moeten zorgen.
Dit project heeft een positief verhaal  verteld en brengt de natuur dichter bij de mensen.

Zo ontdekken zij wat onze eigen prachtige fauna en flora te bieden hebben.
Vanuit verwondering willen we iedereen inspireren om de natuur in de Voorkempen te beleven.

Wie geniet van de natuur, begrijpt beter waarom maatregelen nodig zijn om haar te behouden en te versterken. 
Ook Dieter Coppens, televisiemaker uit Zoersel, werd gehuldigd met de Groene Duim 2024. In zijn nieuwe boek ‘Boslof’ brengt hij een eerbetoon aan de groene parel in zijn buurt: het Zoerselbos. Als fervent natuurliefhebber en fotograaf legt hij de nadruk op het belang van het behouden van ecosystemen en het creëren van verbindingen tussen natuurgebieden.

Vanuit Departement Omgeving (De Nieuwe Rand) werd een opdracht in de markt gezet i.v.m. een projectenportfolio voor de klimaatgordel. 
Het doel van de projectenportfolio is om via projectfiches concrete acties te visualiseren en de financiële kosten te schatten.
Projectfiches identificeren knelpunten en kansen, brengen concrete acties in kaart en maken een kosteninschatting. 
Belangrijke stappen die meteen gezet moeten worden, zijn het in kaart brengen van de financieringsbehoeften, het opstellen van een natuurherstelplan met specifieke maatregelen en het opstarten van bijkomende monitoring.
De projectfiches voor de Klimaatgordel binnen de "Nieuwe Rand" zijn o.a. bedoeld om concrete, toekomstgerichte oplossingen te bieden voor de uitdagingen van klimaatverandering, biodiversiteit en leefkwaliteit in de oostrand van Antwerpen.
Ze fungeren als een soort portfolio van projecten die de regio klimaatvriendelijker moeten maken, natuurgebieden moeten verbinden en uitbreiden. 
GroenRand gaf hier advies, er werden voor de GroenRand-regio 15 projectfiches naar voor gebracht.

2025 Een nieuw jaar bracht een nieuwe mascotte voor GroenRand.
GroenRand bombardeert 2025 tot ‘Jaar van de Bij’.
Bijen zeggen veel over hoe het met onze natuur gaat.
Onze vereniging heeft de bij via allerlei activiteiten extra in de bloemetjes gezet.
Bijen zijn immers van onschatbare waarde voor de voedselproductie.

Zonder bestuivende insecten zoals bijen, zouden er geen fruit of groenten zijn.

Wilde bijen en honingbijen bieden ook veel inzicht in de toestand van de natuur.
Ze vervullen dus een belangrijke signaalfunctie.
Als het niet goed met ze gaat, gaat het niet goed met onze natuur.
En dat is jammer genoeg het geval.
Cijfers tonen aan dat een derde van de bijen- en vlinderpopulatie verdwijnt.
Er is dringend actie nodig om onze bestuivers te beschermen.
Dieter Coppens is het gezicht van campagnes zoals #ByeByeGazon en #LaatZeLiggen.
De  actie roept op om je gazon te laten verwilderen voor bijen en andere bestuivers en om meer inheemse bloemen aan te planten in onze tuinen.
Achter deze campagnes staat ook een manager: Els Beeckx van het bedrijf Conectar.

Zij inspireert mensen om hun tuin en omgeving om te toveren tot een paradijs voor bijen, hommels en vlinders. 
Deze insecten spelen een cruciale rol in de natuur door wilde bloemen en gewassen te bestuiven en bij te dragen aan een gezonde biodiversiteit.
Helaas worden ze bedreigd door pesticiden, gebrek aan ruimte en de versnippering van hun leefgebied.
Campagnes zoals #ByeByeGazon proberen hier verandering in te brengen.
Het is dan ook geen verrassing dat de ‘Groene Duim’ in 2025 naar bijenambassadeur Els Beeckx gaat. 

Met haar achtergrond in onderwijs en haar passie voor natuur- en milieueducatie weet zij als geen ander mensen te inspireren.
De prijs werd uitgereikt in de VELT-tuin Samentuin Wilhalla in Zoersel.

Een bijenvolk dat tot wel 80.000 bijen telt, werkt goed en gestructureerd samen.
Dat moeten wij ook doen.
Vele natuuruitdagingen overschrijden immers letterlijk en figuurlijk de grenzen van gemeenten. Privépartners, lokale organisaties en verschillende overheden moeten daarom overkoepelend de handen in elkaar slaan.
Voor een integrale aanpak die sectoren, beleidsdomeinen en gemeenten overspant, is gebiedsgericht samenwerken via een Nationaal park hét middel bij uitstek om tot gezamenlijke  oplossingen te komen.
In 2024 heeft GroenRand geprobeerd grondeigenaren, boeren en natuurverenigingen te verenigen door een onafhankelijke partij, zoals een universiteit of bemiddelaar, in te schakelen, met als doel de oprichting van het nationaal park te bevorderen.
Het idee is om een onafhankelijke partij aan te stellen om gesprekken te begeleiden, waarbij het doel is om samen te werken aan een breed gedragen oplossing.
Dit werd gezien als cruciaal voor het uitvoeren van het masterplan en het versterken van de samenwerking.

Het Grondwettelijk Hof heeft in het voorjaar 2025 het beroep tegen de nationale parken verworpen.

Het Hof oordeelde dat masterplannen en operationele plannen niet mogen worden gebruikt om vergunningen te weigeren, eigendomsbeperkingen op te leggen of tot onteigeningen over te gaan.
Dit heeft de zorgen van lokale landbouwers over de impact op hun bedrijfsvoering weggenomen. 

Er was daarom geen reden meer om de oprichting van het Nationaal Park Kalmthoutse Heide te vertragen.
De nieuwe Vlaamse minister van Landbouw en Omgeving, Jo Brouns, combineert portefeuilles die eerder lijnrecht tegenover elkaar stonden.
Hij streeft ernaar om natuurorganisaties en boeren opnieuw samen te brengen aan de onderhandelingstafel en zo deze eeuwenoude bondgenoten te herenigen.
GroenRand steunt dit idee en heeft een opvallend voorstel gedaan: de aanstelling van een bemiddelaar om grondeigenaren, landbouwers en natuurverenigingen te verenigen. Onbegrijpelijk dat de minister hier niet gunstig op heeft gereageerd!

2026 Greenconnect is het laatste project van GroenRand, ter gelegenheid van hun tienjarig bestaan.

Onze organisatie stopt in mei 2026 met haar activiteiten en dit project dient als een laatste inspanning om de nood aan ecologische verbindingen aan te tonen.
Het doel van Greenconnect is het verbinden van natuurgebieden om de biodiversiteit en klimaatbestendigheid in de Voorkempen te versterken. 
Dit wordt nagestreefd door het creëren van groene corridors  en het herstellen van ecosystemen, zoals de Antitankgracht, om dieren en planten in staat te stellen zich makkelijker te verplaatsen en genetische uitwisseling te bevorderen.

GroenRand kiest voor een andere aanpak en stelt dat het oprichten van een nationaal park momenteel niet per se nodig is, zolang er voldoende financiering is om het Masterplan en Operationeel Plan te ondersteunen.

Als de term ‘Nationaal Park ’ weerstand oproept bij landbouwers en grondeigenaren, kan de naam ‘Grenspark Kalmthoutse Heide’ behouden blijven, mits het budget toereikend is.

Het is cruciaal om een stabiel budget te garanderen voor het herstel en de versterking van het grootste ven- en heidegebied in Vlaanderen. 

Een compromis met een meerjarenplan en financiering voor de Hesselteer-studie (verbinding Schietvelden), het versterken en herstellen van de ATG (voortzetting van het landschapsbeheerplan door slibruimingen, exotenbestrijding, hakhoutbeheer en het openen van gedempte delen), en een ontsnipperingsplan zoals vermeld in het soortenbeschermingsprogramma otter om prioritaire knelpunten aan te pakken, zou voor onze natuurvereniging acceptabel zijn. 
Ondertussen zijn alle afspraken en voorwaarden vastgelegd in twee officiële documenten die we de komende vijf jaar nauwgezet zullen blijven opvolgen.
De belangrijkste doelstellingen van het soortenbeschermingsprogramma voor de otter en het Masterplan zijn verwerkt in de projectfiches van de klimaatgordel (Klimaatgordel Nieuwe Rand) en projectplan Antitankgracht  (Strategische Samenwerking Antitankgracht). 

In de Strategische Samenwerking Antitankgracht zijn de provincie, het Regionaal Landschap, de gemeenten Stabroek, Kapellen, Brasschaat, Schoten, Brecht, Schilde en Ranst, de Vlaamse Milieumaatschappij, het Agentschap Natuur en Bos, het Agentschap Onroerend Erfgoed, Natuurpunt en Groenrand betrokken partijen.
Een tweede project richt zich op de verwezenlijking van de klimaatgordel in opdracht van de Vlaamse Regering.
Dit gebeurt binnen het bredere project 'Nieuwe Rand', specifiek in het gebiedsprogramma 'Klimaatgordel', en is uitgewerkt in projectfiches.
We blijven de uitvoering van beide plannen opvolgen van 2026 tot 2031.
Met deze twee hoofdpijlers hebben we een sterke basis om onze prachtige plannen te realiseren, maar er moeten voldoende budgetten beschikbaar worden gesteld.
Als we merken dat er te weinig wordt geïnvesteerd, zullen we zonder aarzelen via volksvertegenwoordigers parlementaire vragen stellen aan de verantwoordelijke ministers.
GroenRand blijft zich inzetten voor het idee van een nationaal park, maar heeft het project tijdelijk gepauzeerd in afwachting van meer draagvlak.
Onze vereniging blijft vanuit een langetermijnvisie een nationaal park van groot belang vinden, omdat het de verbinding tussen natuurgebieden bevordert en zo bijdraagt aan de doelstelling van connecterende natuur (Greenconnect).
Dit creëert een groter en samenhangend netwerk, essentieel voor de bescherming van ecosystemen en biodiversiteit.

Door gebieden zoals de Kalmthoutse Heide te verbinden met het Groot en Klein Schietveld, ontstaat een uitgebreid ven- en heidegebied waar dieren en planten zich beter kunnen verplaatsen en voortplanten, wat inteelt helpt voorkomen en de vitaliteit van populaties vergroot. We zijn verheugd dat alle betrokken partijen verder willen werken aan het Masterplan Grenspark Kalmthoutse Heide, een uitgebreide strategie uit 2023 die de ontwikkeling van dit grensoverschrijdende natuurgebied begeleidt, met nadruk op ecologische bescherming en recreatie.
Het plan voorziet in de uitbreiding van het gebied met de gemeenten Brasschaat en Wuustwezel, waardoor het Grenspark, de Schietvelden en de natuurgebieden rond de Antitankgracht aan Vlaamse zijde één geheel vormen.
Hoewel aanvankelijk werd overwogen om te kandideren voor het label "Nationaal Park Vlaanderen", werd hiervan in 2023 afgezien vanwege bezwaren van eigenaars en landbouwers.
De oprichting van de Stichting van Openbaar Nut, voortvloeiend uit het masterplan, biedt een professionele structuur en vormt een basis voor nieuwe samenwerkingen zonder nadruk op de Nationale Park-kandidatuur.
Deze nieuwe structuur krijgt van GroenRand alle kansen om draagvlak te creëren voor een toekomstig Nationaal Park.
Daarbij is het cruciaal dat er stappen in de juiste richting worden gezet en dat ook Brasschaat en Wuustwezel worden toegevoegd, aangezien deze gemeenten deel uitmaken van de uitwerking van het Masterplan.
GroenRand vindt dat er dringend actie nodig is om de schietvelden te verbinden en waarschuwt dat zonder structurele financiering en concrete stappen dit grotere natuurgebied in gevaar komt.
Onze vereniging ziet deze verbinding als cruciaal voor het creëren van het grootste ven- en heidegebied van Vlaanderen en voor het versterken van biodiversiteit en klimaatbestendigheid in de regio.
Een studie van het bureau Herselteer, uitgevoerd in opdracht van het Departement Omgeving, onderstreept de urgentie van een ecologische verbinding tussen het Groot en Klein Schietveld en benadrukt dat dit essentieel is om biodiversiteit te bevorderen en de drie ven en heidegebieden te koppelen.
GroenRand zal midden deze maand parlementsleden inschakelen om vragen te stellen aan de minister om meer duidelijkheid te krijgen over de uitvoering van het Herselteer-onderzoek.