zaterdag 23 november 2024

Vandaag herdenken we het heengaan van Paul Staes

 Vandaag herdenken we het heengaan van Paul Staes


Paul Staes en zijn broer waren journalisten voor Het Nieuwsblad en verzetten zich succesvol met de actiegroep Red de Voorkempen tegen de aanleg van een duwvaartkanaal tussen de Antwerpse haven en het Albertkanaal. Dankzij hem en de actievoerders is de Antitankgracht een verbindingsgebied geworden dat vele bos- en natuurgebieden met elkaar verbindt.
In de jaren '50 overwoog men om de zone van de Antitankgracht om te vormen tot een duwvaartkanaal tussen het Albertkanaal en de Antwerpse haven. Door hevig protest is dit nooit gerealiseerd.

Ook het plan voor een tweede spoorontsluiting op de zone van de Antitankgracht is nooit doorgegaan.
Vandaag de dag vormt de Antitankgracht een natuurlijke, recreatieve en landschappelijke verbinding die de ruggengraat van de Voorkempen is. Sinds 1994 is de Antitankgracht erkend als beschermd landschap. Met een lengte van 33 km is het daarmee het langste beschermde landschap in Vlaanderen. Ter bescherming van de gracht is er een landschapsbeheerplan opgesteld, dat wordt uitgevoerd door de huidige eigenaar, de Vlaamse Milieu Maatschappij. De gemeenten Brasschaat, Brecht, Kapellen, Ranst, Schilde, Schoten en Stabroek hebben allemaal een deel van de Antitankgracht binnen hun grenzen.
Samen met de Vlaamse Overheid en diverse organisaties wordt er gestreefd naar het vormen van een robuust landschap rond de Antitankgracht. GroenRand heeft hierin een stimulerende rol gespeeld en heeft 8,5 jaar geleden door verschillende acties het belang van de gracht als natuurlijke verbinding aangetoond.
Onze vereniging GroenRand zet zich in om het werk van Paul te voltooien.
Paul, je gracht is in goede handen, je kunt gerust zijn, rust nu maar in vrede...
  © Jan Creve
                                                                                                                                     
Tussen 1984 en 1994 was Paul lid van het Europees Parlement voor de groene partij Agalev.
In 1994 werd hij door CVP-voorzitter Johan Van Hecke en Europees secretaris Leo Cox overgehaald als "groene verruimer". Het jaar daarop werd hij als senator voor de christendemocratische partij direct gekozen in de Senaat, een positie die hij bekleedde tot 1999. Gedurende die tijd was hij ook van 1995 tot 1999 vertegenwoordiger in de Parlementaire Assemblee van de Raad van Europa en de Assemblee van de West-Europese Unie. Op 9 juni 1999 werd hij benoemd tot ridder in de Leopoldsorde.
In 2002 ging Staes samen met Van Hecke en de Nieuwe Christen-Democraten over naar de liberale VLD.
In 2009 kreeg hij als voorzitter van de milieuraad van Schoten de erfgoedprijs van de gemeente voor zijn inzet bij de oprichting van het landschapsproject 'Regionaal Landschap De Voorkempen'.

Van duwvaart naar een verbindende klimaatgordel

Begin 1973 werd Red de Voorkempen, op initiatief van enkele leden uit Sint-Job-in-'t-Goor, Sint Antonius Brecht en 's-Gravenwezel, organisatorisch hervormd. Acties om het geplande duwvaartkanaal tegen te houden werden gelanceerd, ondanks de schijnbaar waanzinnige ambitie, aangezien de werken al waren begonnen en onteigeningen plaatsvonden. Al snel volgde een ongekend protest in Antwerpen.


Onder fantasierijke namen zoals Duweling, Fietseling, Doemeling en Trietseling werden tienduizenden handtekeningen verzameld, duizenden kinderen bezochten het geplande tracé tijdens schooluitstapjes, en meer dan vijfduizend fietsers overspoelden de Antwerpse binnenstad.
De plannenmakers en beleidsvoerders waren niet opgewassen tegen zo'n massaal verzet en de plannen voor het duwvaartkanaal werden geschrapt.
Begin 2000 kreeg Red de Voorkempen nieuwe energie door het initiatief om verschillende actiecomités tegen de tweede goederenspoorlijn voor de haven te verenigen.
Er waren plannen om de Antitankgracht te dempen voor de tweede spoorontsluiting, maar ook deze plannen werden gedwarsboomd.


Klimaatgordel

Nu beide plannen definitief van tafel zijn, zag GroenRand de Antitankgracht als een potentieel groenblauwe ader die verschillende natuurgebieden en bossen met elkaar kan verbinden. Dit maakt migratie van fauna en flora tussen deze gebieden mogelijk. Om dit te benadrukken, heeft GroenRand diverse acties georganiseerd.
De gracht is nu de spil van de klimaatgordel en het toekomstige Nationale park, en verbindt diverse beekvalleien (zie kaartje hieronder - klimaatgordel). Met een lengte van 33 km is het de langste beschermde landschapszone in Vlaanderen. In het projectgebied van GroenRand zijn boommarters, bevers en zelfs otters te vinden, die een voorzichtige terugkeer maken.

Het Regionaal Landschap heeft een strategische samenwerking tot stand gebracht. Samen met diverse partners wordt er gewerkt aan het herstel en de bescherming van de Antitankgracht, onder andere door slibruiming en hakhoutbeheer. Op verschillende plaatsen is de sliblaag erg dik en vervuild, waardoor verwijdering noodzakelijk is. Het hakhoutbeheer zorgt ervoor dat de bermen en het wateroppervlak van de Antitankgracht meer licht ontvangen, wat leidt tot een rijkere ontwikkeling van fauna en flora.

De Antitankgracht loopt van Stabroek tot Ranst en is met haar 33 kilometer het langste beschermde landschap van Vlaanderen. Hier werken we als Regionaal Land...


In 2021 werd de focus gelegd op de otter om een soortenbeschermingsprogramma te realiseren. Dit programma is inmiddels goedgekeurd, waardoor diverse knelpunten, waaronder ontsnippering, aangepakt kunnen worden. In Vlaanderen zijn er geen honderden, maar slechts enkele tientallen otters, wat het een zeer zeldzame soort maakt.
Het actieprogramma concentreert zich op het voornaamste bekende verspreidingsgebied van de otter in Vlaanderen: de Zeeschelde, met de Antitankgracht als cruciale schakel naar de Nederlandse westelijke deelpopulaties. Natuurpunt Antwerpen Noord & Kempen (Brasschaat-kern) en Natuurpunt Schijnbeemden hebben samen een plan opgesteld dat focust op knelpunten en prioriteiten.

Paul, jouw droom en jouw gracht zijn in goede handen. Rust in vrede. Je zult altijd herinnerd worden als de dwarsligger met een groot hart voor de natuur.



Geen opmerkingen:

Een reactie posten