donderdag 21 november 2024

GroenRand ijvert voor meer financiering voor het Grenspark Kalmthoutse Heide

GroenRand: 'Beter één vogel in de hand dan tien in de lucht!'

In de nieuwe samenstelling van de Vlaamse regering zijn de beleidsdomeinen Landbouw en Omgeving weer samengebracht onder één minister.
Dit creëert mogelijkheden, aangezien de polarisatie die is ontstaan tussen landbouw en natuur na het boerenprotest niet alleen onnodig, maar ook contraproductief blijkt te zijn.
Daarom zijn we blij dat minister Jo Brouns (CD&V) elke kans grijpt om te benadrukken dat hij zich wil inzetten om samenwerking te bevorderen. 
Dat is onmiskenbaar van groot belang, gezien de aanzienlijke taak die ons nog wacht.
Vlaanderen beschikt over de minste natuur in heel Europa, en de staat van de natuur is er betreurenswaardig.
"Van de 44 onderzochte Europees beschermde habitattypen bevinden slechts 3 zich lokaal in een gunstige staat," zo vermeldt de beleidsnota Omgeving.
Dit plaatst ons achteraan op de Europese ranglijst. 
Het is cruciaal om polarisatie achter ons te laten en gezamenlijk aan tafel te gaan: natuurorganisaties, de agrarische sector en grondeigenaren. 
De minister heeft dit beaamd: "Om rechtszekerheid te waarborgen, ook voor natuurorganisaties, stellen we regels op met aandacht voor bestaande afspraken. We zullen een werkbaar systeem ontwikkelen samen met de betrokken partijen uit de landbouw- en natuursector."
GroenRand is bekend voor het stimuleren van constructieve samenwerking en zal dit thema ook gebruiken voor het jaar 2025.
GroenRand hoopt dat de lezer door dit artikel een beter inzicht krijgt in het belang dat onze organisatie hecht aan robuuste, multifunctionele netwerken die verschillende landschapsfuncties integreren, en waarom onze natuurvereniging zich inzet voor de verbinding tussen landschap en natuur in de Voorkempen.
Onze burgerbeweging ziet Vlaamse parken als een middel om deze specifieke doelen te bereiken en benadrukt het belang van de financiering die anders niet voorhanden zal zijn.
We vragen ons af wie anders deze nobele doelen zal bekostigen?
GroenRand wil benadrukken dat een Nationaal park niet in de eerste plaats een regulerende maatregel is, maar vooral een stimulans die geen extra wettelijke verplichtingen of beperkingen met zich meebrengt.
Het huidige parkendecreet biedt hiervoor de nodige garanties. 

Edelmoedig streven
Op het eerste gezicht lijkt dit een edelmoedig streven, aangezien het de basis vormt voor het beleid en de ambities van zowel de huidige als voorgaande Vlaamse regeringen.
De huidige beleidsnota streeft naar meer uniformiteit in het beheer en behoud van de Vlaamse natuur en het landschap om fragmentatie tegen te gaan.
Want een gefragmenteerde Vlaamse landschap heeft een aanzienlijke impact op onze levenskwaliteit, waterbeheer en biodiversiteit. 
Het is ons ondertussen duidelijk geworden dat er aanzienlijke spanningen zijn binnen het dossier en binnen de huidige Bijzondere Commissie.
Het Grenspark Kalmthoutse Heide zou geen bron van conflict en verdeeldheid mogen zijn.
Het zou veeleer een verbindende entiteit moeten zijn die alle stakeholders samenbrengt, van boeren tot natuurbeschermers en grootgrondbezitters, met het doel voordelen voor iedereen na te streven.
Sommigen zijn van mening dat de ambitie om een Nationaal park te worden de realisatie van dit doel in gevaar brengt.
Wij delen de zorg dat deze spanningen de huidige samenwerking kunnen ondermijnen.
De onrust heeft momenteel een hoogtepunt bereikt, vergelijkbaar met een loopgravenoorlog, wat een constructieve dialoog lijkt te verhinderen. 


Op het terrein horen we enkel zeer subjectieve argumentaties en veronderstellingen
We hebben gesprekken gevoerd met landbouwers en vastgesteld dat zij vanuit hun eigen perspectief een vertekend beeld van de waarheid presenteren.
De plannen voor het Nationaal park hebben scherpe kritiek gekregen van landbouwers die bang waren landbouwgrond te verliezen, hoewel het masterplan duidelijk aangeeft dat dit niet zal gebeuren.
Verschillende ongefundeerde argumenten werden naar voren gebracht om het project te dwarsbomen.
Dossiers zoals het stikstofdossier, het mestactieplan en de natuurherstelwet zijn onterecht in verband gebracht, ondanks dat ze geen directe connectie hebben met het Nationaal park.
We hebben besloten vooral te luisteren en zo weinig mogelijk tegenargumenten te geven, omdat we als kleine natuurvereniging niet in staat waren om rust te brengen in de zaak.
Maar ook omdat we meevoelen en sympathiseren met onze landbouwers die vanzelfsprekend bezorgd zijn over de toekomst van hun landbouwbedrijf en hun broodwinning.
Hoewel de argumenten misschien niet correct zijn, vertegenwoordigen ze toch een emotionele waarde en een legitieme zorg over de toekomst van de landbouw.
Het is van essentieel belang dat we daar allereerst met het grootste respect aandacht aan besteden!
De landbouwsector in Vlaanderen wordt geconfronteerd met diverse uitdagingen Klimaatverandering, stikstofuitstoot en druk op natuur en biodiversiteit leiden tot een onzekere toekomst. Hoewel de sector economisch van groot belang is met een aanzienlijke exportwaarde, staat deze onder aanzienlijke druk. Landbouwbedrijven worstelen al jaren met lage winstmarges, hoge schulden en een onzekere toekomst. De focus op natuurbehoud, de aanplant van extra bossen en strengere emissienormen lijken onvermijdelijk, maar er ontbreekt een duidelijk plan voor landbouwbedrijven om zich aan te passen. Boeren staan voor het dilemma hoe ze kunnen voldoen aan steeds strengere regelgeving terwijl hun inkomsten niet toenemen. Een kernprobleem in het beleid is de fragmentatie: landbouwers zitten klem tussen het landbouwbeleid en het beleid voor natuur, klimaat en milieu, zonder een samenhangende visie die zowel de sector als de natuur ten goede komt, wat frustratie veroorzaakt.

Samenwerking met landeigenaren
GroenRand heeft e-mailcontact gehad met AnBeRo, die ons verzocht hebben om een gesprek aan te gaan.
Stichting AnBeRo bevordert de grensoverschrijdende samenwerking tussen landeigenaren om het grenslandschap te behouden en te ontwikkelen. De stichting zet zich in voor het behoud, onderhoud en gebruik van privé-eigendommen in de grensregio - de driehoek Antwerpen, Bergen op Zoom, Roosendaal - waarbij de unieke en diverse aard van de landgoederen, domeinen en eigendommen essentieel is. Door samenwerking en toewijding wordt actief gewerkt aan het verbeteren van de beheerkwaliteit en het verhogen van de biodiversiteit in bos-, weide- en natuurgebieden.
Bemiddelaar broodnodig We hebben het verzoek afgewezen en de voorkeur gegeven aan het inschakelen van een bemiddelaar. Uit onze gesprekken met de landbouwers hebben we waardevolle lessen geleerd. Wij zijn namelijk niet de geschikte organisatie om als bemiddelaar te fungeren.
AnBeRo heeft aangegeven dat er veel vergaderingen met diverse belanghebbenden zijn geweest, maar dat er te weinig met hun feedback is gedaan. Als particuliere eigenaren hechten zij veel waarde aan correcte communicatielijnen en nakoming van afspraken. Dit is volgens hen een van de problemen in de samenwerking met het Grenspark. De communicatie zou te vaak buiten de vastgestelde kaders en kanalen hebben plaatsgevonden. We hebben opnieuw vastgesteld dat er een aanzienlijke emotionele spanning heerst, die blijkbaar een objectieve kijk op zaken in de weg staat. Hoewel we een mening hebben, hebben we wijselijk besloten om ons niet uit te spreken en hebben enkel vastgesteld dat de huidige samenwerking krampachtig verloopt.

Behoefte aan kalmte

GroenRand is van mening dat dit probleem en dit spanningsveld niet binnen de huidige commissie, noch daarbuiten, opgelost kan worden.
Er is behoefte aan iemand die kalmte kan brengen in het dossier en alles weer in perspectief kan zetten.
We zien bijvoorbeeld Geert Noels als een geschikte bemiddelaar. 
Er moet volgens GroenRand dus dringend gewerkt worden aan het vertrouwen tussen de verschillende belanghebbenden en partners.
Daarom hebben we mevrouw Katrien Schryvers verzocht ons voorstel voor het inschakelen van een bemiddelaar voor te leggen aan minister Brouns, die in de media nadrukkelijk heeft laten blijken veel waarde te hechten aan samenwerking.


Jaarthema 'samenwerking'
GroenRand heeft voor het jaar 2025 'samenwerking' als thema gekozen.
We zullen door middel van verschillende initiatieven aantonen dat de bereidheid om naar elkaars standpunten te luisteren de meest geschikte keuze is.
De Groene Duim zal toegekend worden aan iemand die een leidende rol speelt in de verwezenlijking ervan.
Hoe dan ook, dit moet tot een goede afloop leiden, want het Grenspark, samen met de Schietvelden, kan het grootste aaneengesloten ven- en heidegebied van Vlaanderen worden, iets waar we alleen maar samen trots op kunnen zijn.
Het lijkt misschien verrassend, maar het is voor ons niet noodzakelijk om een Nationaal park op te richten als er genoeg financiering, vergelijkbaar met andere Nationale parken, beschikbaar is om het Masterplan en Operationeel Plan voldoende te ondersteunen.
Als dé naam 'dé vrees' oproept, kan de titel 'Grenspark Kalmthoutse Heide' voor ons ongewijzigd blijven, maar dan moet het budget wel toereikend zijn. 
GroenRand ziet het als cruciaal en uiterst belangrijk dat er een stabiel budget gegarandeerd wordt voor het herstel en de versterking van de natuur in de Voorkempen.

Waarom vinden we dat? We geven jullie een voorbeeld:

Het masterplan benadrukt het belang van de verbinding tussen het Groot en Klein Schietveld.
Vanuit het Regionaal Landschap de Voorkempen – en op vraag van GroenRand - is in het kader van een bachelorproef  (Pieter Laurijssens - Academiejaar 2019-2020 Campus Thomas More Kempen) de opdracht gegeven een onderzoek te verrichten naar natuurverbindingen in de GroenRand-regio.
De focus lag op het specifieke gebied tussen de Schietvelden, geselecteerd vanwege de urgentie.
Uit overleg met lokale overheden en andere betrokken partijen binnen het complexe project Nieuwe Rand (klimaatgordel) is ook gebleken dat dit tussenliggende gebied zwaar onder druk staat, daarom zou er behoefte zijn geweest voor een tweede studie. 
De studie van de bureaus Hesselteer, die deel uitmaakt van het complexe project en specifiek het gebiedsprogramma Klimaatgordel, ondersteunt de bevindingen van Laurijssens.
Om meer te weten te komen kan je best het onderzoek zelf raadplegen (juli 2023).
De Hesselteer-studie bevestigde wat reeds bekend was: het verbeteren van deze connectie is urgent vanwege de beperkte mogelijkheden en moet daarom prioriteit krijgen.
Dit gebied wordt namelijk aan sneltempo volgebouwd met verkavelingen.
Dit onderzoek had als doel een helderder inzicht te verkrijgen in de verbindingsmogelijkheden tussen de gebieden rond de Schietvelden.
De Schietvelden liggen dicht bij elkaar, maar zijn momenteel gescheiden door kruisende verkeersinfrastructuur (Essensteenweg, Bredabaan en lokale wegen), woongebieden, recreatiezones, industriegebieden en diverse vormen van bos en natuur.
Beide Schietvelden maken deel uit van het Natura 2000-netwerk en herbergen zeer zeldzame habitats die essentieel zijn voor de instandhoudingsdoelstellingen van verschillende soorten.
Daarom is de potentiële meerwaarde van een ecologische verbinding tussen de gebieden aanzienlijk.
Op 29 maart 2024 werd de aanvraag voor het Strategisch Project 'De Antwerpse Rand Verbindt' ingediend.
Werf 4 gaat over het Klein en Groot Schietveld.

Geslaagd, maar toch geen geld beschikbaar


Het project was geslaagd voor de commissie (jury), maar jammer genoeg was er geen budget voorzien om het Strategisch Project “Antwerpse Rand Verbindt” uit te voeren.
Departement Omgeving zal de komende twee maanden bekijken of er, door middel van budgetverschuivingen, alsnog een oplossing kan worden gevonden.

Na de Gebiedsdeal Droogte 'De Antwerpse Rand Onthardt', hebben de 'strategische samenwerking rond de
www.noordernieuws.be
Ervaring toont echter aan dat men vaak geneigd is dingen uit te stellen en op de lange baan te schuiven, tot het moment waarop het te laat is en alle opties zijn uitgeput.
Het zogenaamde urgente dossier loopt dus al sinds 2019!
Dit is niet de eerste keer dat we met zo'n situatie geconfronteerd worden, waarbij zelfs voor urgente gevallen geen geld beschikbaar is.
Met een vast budget heb je in ieder geval zekerheid en kun je geleidelijk vooruitgang boeken.
Beter één vogel in de hand dan tien in de lucht!

Meer info: https://app.nieuwsblad.be/cnt/dmf20241119_95785436

Het complexe project 'De Nieuwe Rand' heeft planmatig en tekstueel alles vastgelegd voor de klimaatgordel, maar wat is de waarde van deze inspanningen als de benodigde budgetten ontbreken?

In de laatste tien jaar heeft het Agentschap voor Natuur en Bos 486 natuurherstelprojecten in heel Vlaanderen gefinancierd, met een totaal van 49,5 miljoen euro, volgens een persbericht van het agentschap van gisteren.
De natuurprojectsubsidie van het Agentschap zou een belangrijke rol moeten spelen in het versterken van de Vlaamse natuur en het behalen van de Europese natuurdoelstellingen.
Dit komt neer op een gemiddelde van 4,95 miljoen euro per jaar, een bedrag dat door GroenRand als bescheiden en ontoereikend wordt beschouwd voor natuurherstel.
Er zijn voldoende studies, plannen en toekomstvisies, maar de uitvoering ervan schiet tekort door een gebrek aan voldoende budgetten om deze te realiseren.
GroenRand is bereid om af te zien van het idee om een Nationaal Park op te richten.
Een compromis inclusief een meerjarenplan en de vereiste fondsen voor de Hesselteer-studie (verbinding Schietvelden), evenals financiering voor het oplossen van de prioritaire knelpunten (ontsnippering - soortenbeschermingsprogramma voor de otter) in de ATG-zone, zou voor ons acceptabel zijn.Daarnaast verzoeken we om het huidige budget voor het Grenspark logischerwijs te indexeren. 
Misschien kan er later, als de tijd rijp is, overgegaan worden tot een labeling voor een Nationaal park.
Echter, dit vereist dat de minister stappen onderneemt om de samenwerking te stimuleren.
Een Nationaal Park is niet een doel op zich.
Het hoofddoel is het verkrijgen van voldoende financiering om het Masterplan te realiseren.

GroenRand heeft ook een toekomstvisie gepresenteerd, maar wat is het nut ervan als de middelen voor uitvoering ontbreken?



Foto's: Paul Van Dijck

Geen opmerkingen:

Een reactie posten