woensdag 27 november 2024

GroenRand heeft slecht nieuws ontvangen: het is bevestigd dat de dunbekwulp uitgestorven is

GroenRand heeft slecht nieuws ontvangen: het is bevestigd dat de dunbekwulp uitgestorven is

 © curlewaction.org  
                                                                                                                                                 
Iconische diersoorten zoals otters, bevers en boommarters, die ooit bijna uitgestorven waren in Vlaanderen, vinden geleidelijk hun weg terug naar de GroenRand-regio en de Antitankgracht.

                                                                                                    Bever ©Ben Hellebaut
.
Er was een tijd waarin deze dieren in Vlaanderen slechts twee opties hadden: bejaagd of verjaagd worden.
Pelsdieren zoals de bever werden bejaagd, terwijl roofdieren zoals de otter en de bever, die problemen veroorzaakten voor boeren en vissers, werden verjaagd. 
Dit was niet alleen spijtig voor natuurliefhebbers, maar ook nadelig voor het ecosysteem, dat hierdoor verarmde.

                                                                                                                       boommarter © ​Karel De Blick

Welke acties kunnen we ondernemen om uitsterven en verzwakking te voorkomen? 


Om uitsterven en verzwakking te voorkomen, kunnen we verschillende maatregelen nemen, zoals het beschermen van leefgebieden, het terugdringen van vervuiling en het bevorderen van duurzame landbouw.
Het is tevens cruciaal om bewustwording te vergroten over de impact van menselijke activiteiten op de natuur en wetgeving te steunen die bedreigde diersoorten beschermt.
Daarnaast kunnen we bijdragen aan het behoud van biodiversiteit door steun te verlenen aan lokale en internationale inspanningen voor natuurbehoud.
Natuurvereniging GroenRand wil hieraan bijdragen en heeft ambitieuze toekomstplannen rond de Antitankgracht, variërend van een natuurnetwerk tot een volwaardig Nationaal park.
In de definitieve onderzoeksnota van De Nieuwe Rand wordt de Antitankgracht voorgesteld als de centrale as van de klimaatgordel.
Hoop brengt leven, en we blijven erin geloven!
We zijn overtuigd dat een bemiddelaar (Nationaal park) kan helpen om iedereen op dezelfde golflengte te brengen.
Aangezien Grenspark Kalmthoutse Heide reeds deel uitmaakt van het netwerk van Nationale Parken in Nederland, waarom zou Vlaanderen dan niet volgen?


Otter, bever en boommarter zijn soorten die bezig zijn met een comeback in het GroenRand-gebied.

De verschijning van verschillende rode lijstsoorten toont aan dat de Antitankgracht als een "dierenautostrade" een effectieve verbinding vormt met andere natuurgebieden. GroenRand bevordert een gebiedsspecifieke benadering waarbij de landschapsbenadering - ofwel de 'landscape approach' - fundamenteel is. Deze methode houdt in dat de belangen van alle stakeholders in een landschap integraal worden bekeken en door middel van dialoog op elkaar worden afgestemd.
                                                                                           Otter © ​Yves Adams

Alleen een integrale benadering kan leiden tot een duurzame open ruimte met landschappen waarmee mensen en dieren zich verbonden kunnen voelen. Dankzij deze bottom-up aanpak streven we naar draagvlak en kunnen we de open ruimtes robuuster maken. Ons standpunt is altijd geweest dat er door het creëren van een Nationaal park en een klimaatgordel gestreefd moet worden naar een uniform beheer, om zo territoriale verbindingen voor dieren te realiseren. Het beschermen van enkel geïsoleerde natuurgebieden biedt geen langetermijnoplossing, ongeacht de hoge kwaliteit van hun natuur. Wat de natuur werkelijk nodig heeft, is een netwerk van onderling verbonden gebieden. Zo kunnen dier- en plantensoorten gemakkelijk interageren met hun soortgenoten uit andere gebieden, wat cruciaal is voor genetische uitwisseling om te voorkomen dat soorten verzwakken en uitsterven.

Veel roofdieren werden tot volksvijand verheven

"De dood aan de otter," kopten jacht- en visserijtijdschriften vanaf het einde van de 19e eeuw. Dat de dieren vis aten, was na de hongersnoden van de 19e eeuw reden genoeg om hen de oorlog te verklaren.
"Een goede otter is een dode otter," was het motto.
Een staatspremie wakkerde het enthousiasme verder aan.
Rond 1900 werden jaarlijks ongeveer driehonderd premies uitbetaald, voornamelijk in Vlaanderen.

                                                                                                                                          foto: Limburger koerier 


Deze aanpak was effectief: het aantal uitbetaalde premies – en otters – nam snel af.
Vanaf de helft van de vorige eeuw zorgde vervuild water, waarin nauwelijks nog vis leefde, voor de laatste slag.
Ook de bever was ongewenst.
De Europese bever (Castor fiber) was ooit een veelvoorkomende soort in Europa en langs de Vlaamse waterwegen.
Echter, vanaf de Middeleeuwen werd het dier intensief bejaagd vanwege zijn 'nuttige' eigenschappen: zijn waterdichte dikke vacht met tot 23.000 haren per vierkante centimeter, zijn aangenaam geurende 'castoreum' voor onder andere parfum, en zelfs voor zijn vlees.

                                                                                                                                           Bron: Historia

 "Hooggeplaatste en religieuze personen aten tijdens de vastentijd de staart van dit visachtige dier, omdat het naar vis smaakte," schreef Gerald van Wales in 1187.
Hij refereerde aan de meest begeerde lekkernijen van de vastentijd: de beverstaart. Beverstaart, dat op vis lijkt, werd een gewilde delicatesse tijdens de vastenperiode.
Het knaagdier werd met pijlen en speren gedood om de vleeshonger van de elite tijdens de vastentijd te stillen.


In 1848 blies onze laatste bever zijn laatste adem uit.
Net als de otter en de bever, onderging de boommarter, die soms een kip verorberde, bijna hetzelfde lot in Vlaanderen. De boommarter blijft een zeldzaamheid, maar lijkt desondanks een opmerkelijke comeback te maken in de GroenRand-regio.


Mensen praten liever niet over uitgestorven diersoorten

De dodo en de dinosaurussen zijn wereldwijd enkele van de weinige uitgestorven dieren die nog enige bekendheid genieten.
Over andere uitgestorven soorten wordt zelden gesproken.
We zitten momenteel midden in de zesde grote uitstervingsgolf, veroorzaakt door menselijke activiteit, maar er lijkt een gebrek aan urgentie te zijn.
Neem de Afrikaanse olifant als voorbeeld.
Wetenschappers sloegen enkele weken geleden alarm over de achteruitgang van deze soort.
Meer info: Populatie Afrikaanse olifant daalt met 70%, vormt bedreiging ...  
Tegenwoordig zijn we al tevreden als we een bruinvis langs de Noordzeekust zien zwemmen, terwijl er in de 16e eeuw verslagen waren van urenlange doortochten van honderden grote walvissen van verschillende soorten langs onze kusten.

Droevig en tegelijkertijd goed nieuws deze week

                                                                                                        © Shutterstock

De dunbekwulp is nu officieel uitgestorven verklaard.
De laatste betrouwbare waarneming dateert uit 1995.
Verschillende instituten hebben de kans dat deze vogel nog bestaat onderzocht en schatten deze op slechts 0,4 procent.
Dit markeert de eerste keer dat een vogelsoort van het Europese vasteland is uitgestorven.
Hoe kunnen we van niet-Europese landen verwachten dat zij hun soorten beschermen als wij, de relatief rijke landen, hierin falen?
In de Europese Unie wordt 19 procent van de vogelsoorten bedreigd en nog eens 8 procent is bijna bedreigd.
In het natuurgebied Altenbroek in Voeren is onlangs voor het eerst een wilde kat gespot, wat zeer positief nieuws is.
Het dier werd vastgelegd door de wildcamera van bioloog Frederik Thoelen. De wilde kat, die in de Ardennen wel vaker wordt gezien, is in Vlaanderen een zeldzaamheid.
Deze waarneming wijst erop dat de natuur in het gebied floreert en dat de genomen maatregelen voor natuurbehoud effectief zijn. Er is aangetoond dat we met de juiste inspanningen soorten kunnen helpen herstellen. De Natuurherstelwet biedt hier een uitstekende gelegenheid voor.
Het tragische lot van de dunbekwulp, die nu uitgestorven is, dient als een les voor ons en onderstreept onze grote internationale verantwoordelijkheid om te voorkomen dat andere bedreigde vogelsoorten hetzelfde lot ondergaan. Het is van cruciaal belang om actie te ondernemen ter bescherming van bedreigde diersoorten door herstelinitiatieven te implementeren en een netwerk van ecologische corridors op te zetten.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten