maandag 15 mei 2023

24 mei, dag van het Nationaal Park: ‘Voortbouwen op onze wortels’

 24 mei, dag van het Nationaal Park: ‘Voortbouwen op onze wortels’



De 'Europese Dag van de Nationale Parken' (The European Day of Parks) vindt jaarlijks plaats op 24 mei en is een initiatief uit 1999 van de EUROPARC Federation ter ere van de beschermde natuurgebieden in Europa.
Op 24 mei werd in 1909 het allereerste Nationaal park van Europa ingesteld: Sarek gelegen in Zweeds Lapland.
De Nationale parken richten zich op de bescherming en ontwikkeling van natuur en landschap, natuurgerichte recreatie, onderzoek, educatie en voorlichting.
Dit jaar heeft de Europese Dag van het Nationaal Park als thema: ‘Voortbouwen op onze wortels’.





Inmiddels telt Europa honderden Nationale parken.
Vlaanderen blijft achter.
Maar in het Vlaamse Regeerakkoord 2019-2024 werd wel de ambitie opgenomen om verschillende Nationale parken op te richten.




Daarmee wil de voltallige regering de natuur en/of het landschap in de kijker zetten.
Via een nieuw beleidskader wil Vlaanderen de internationaal gekende merk Nationaal Park op een eenduidige en kwaliteitsvolle manier invullen.
Het beleid voorziet voor deze Vlaamse parken een ambitieuze geïntegreerde gebiedswerking die investeert in natuur, landschap en de daaraan gekoppelde maatschappelijke diensten.

Nationaal Park Kalmthoutse heide: een grote kans voor alle partijen



Aan Nederlandse zijde maakt Grenspark Kalmthoutse Heide deel uit van het Europese Netwerk van Nationale Parken.
Aan Vlaamse zijde is het Grenspark kandidaat Nationaal Park Vlaanderen.
Vooral gemeenten twijfelen en stellen uit… 'er zou geen of te weinig draagvlak zijn'.

Er is bijna geen woord zo vaag als het woordje ‘draagvlak’.
Het is een vaak misbruikt begrip om toch vooral niets te hoeven doen.
Dus beste politici, stop met draagvlak te gebruiken voor uw eigen onzekerheden en wees fier over ons erfgoed: 'het grootste ven- en heidegebied van Vlaanderen'.



We erven de aarde van onze voorouders en geven het door aan onze kinderen.
Al eeuwenlang zetten mensen zich in om bijzondere natuur en historie te behouden.
De Nationale parken nemen hier een belangrijk rol in: generatie na generatie zorg dragen voor het landschap, erfgoed en onze natuur.
Via Nationale Parken kan je trotse landbouwers ontmoeten die met hun familiebedrijf bijdragen aan een harmonieuze samenwerking tussen mens en natuur.
Met Nationale parken willen we verhalen laten zien hoe de mensen, ongeacht hun leeftijd en achtergrond, de schoonheid en magie van de natuur omarmen.

Samenwerken




Een belangrijke meerwaarde schuilt in het opstarten van een samenwerkingsverband, over de grenzen heen.
Daarin zitten de lokale gemeenschap en lokale actoren mee aan het stuur om dit waardevolle open ruimtegebied en de daarin aanwezige topnatuur maximaal te beschermen, onder andere tegen de verstedelijkingsdruk waar het dagelijks door bedreigd wordt.



De ruimtebehoefte van de gebruikers van een landschap voor onder andere landbouw, wonen en natuur hoeft niet gepaard te gaan met conflict, maar kan opgelost worden door te zoeken naar synergie tussen deze ruimtegebruikers.

Win-win en bieden van kansen




Er moet steeds gezocht worden naar win-winsituaties en de acties moeten voortkomen uit vrijwillige samenwerking, opportuniteiten en kansen.
De uitdaging is de bestaande landschapskwaliteit te behouden en te versterken en tegelijk de waarde van het landschap te verhogen.
Dit kan door inrichting en beheer van waardevolle landschapselementen, maar ook via maatregelen gericht op natuurlijke plaagbestrijding en bestuiving, en het verhogen van de biodiversiteit.

                                                                                                                     
 ©Frank Vermeiren                        
Helaas gaat het bijvoorbeeld niet goed met de wilde bestuivers.
Van de 381 soorten wilde bijen die in ons land voorkomen, is maar liefst 32,8 procent bedreigd, 6,8 procent bijna bedreigd en 11,8 procent regionaal uitgestorven.
Met de dagvlinders en de zweefvliegen gaat het niet beter.

                                                                                                                 ©Frank Vermeiren 

Maar liefst tachtig procent van de plantensoorten kunnen niet in hun eigen bestuiving voorzien en zijn in belangrijke mate afhankelijk van insecten.
En dat zijn zeker niet alleen honingbijen.

                                                                                                          
 ©Frank Vermeiren                       

Wilde bestuivers zoals wilde bijen en zweefvliegen zijn daarin nog belangrijker.
Maar ook economisch mogen we de gevolgen niet onderschatten, niet in het minst voor onze groenten- en fruitteelt.
Bijna 80 procent van de voedselgewassen heeft insectenbestuiving nodig.
Als bestuivers wegvallen, zet dat de voedselzekerheid en onze fruit- en groententeelt op losse schroeven.


                                                                                                                    ©Frank Vermeiren 


Door de realisatie van Nationale parken kunnen we maatregelen nemen op het terrein die nodig zijn om ons landschap, de natuur en de landbouw weerbaarder te maken tegen de steeds meer voorkomende periodes van droogte en momenten van wateroverlast.



Vlaanderen heeft één van de hoogste bevolkingsdichtheden in Europa.
Dit maakt dat Vlaanderen een hoge bedrijvigheid en het tweede meest verdichte wegennetwerk heeft.

                                                                                          Foto: Regionaal Landschap de Voorkempen Voorkempen

Bij de aanleg van deze wegen verloren planten en dieren leefgebied.
Dat deelden zich steeds in kleinere, geïsoleerde stukken op.
Ook waterwegen, spoorwegen en lintbebouwing zijn hindernissen voor dieren.
Door de versnipperde gebieden terug samen te voegen, krijgen de dieren meer leefruimte, toegang tot voedsel en schuilplaatsen.
Zo neemt ook de kans op aanrijdingen of verdrinking af.
Nationale parken zetten in op ecologische ontsnippering (bv ecotunnels), draagt bij aan het herstel van ecosystemen en de uitbouw van een samenhangend netwerk van natuur in Vlaanderen.

                                                                                                                © Rodrik Steverlyn

Met een wildcamera kun je dieren goed in de gaten houden.
Door een camera in de natuur te plaatsen, kun je onopgemerkt wild observeren.

                                                                    Wildcamera's gericht op vraatsporen van bevers © Rodrik Steverlyn


​Hierdoor kun je gedrag en verplaatsingsroutes van dieren in kaart brengen en bijvoorbeeld hun schuilplaats achterhalen.
Dit zijn enkele van de vele voorbeelden waar belanghebbenden -via Nationale parken- elkaar kunnen vinden en waar vooral ook veel financiering voor nodig is.



Door de synergie tussen het Nationaal park en het werkingsgebied op te zoeken, kan het Nationaal park ook bijdragen aan de doelstellingen en verordeningen van de Europese Green Deal, zonder dat deze daarvoor verplichtingen moet opleggen van bovenaf, maar wel op basis van breed gedragen acties.
Een sterk samenwerkingsverband verenigt publieke en private eigenaars rond een langetermijnvisie en creëert de capaciteit om in te schrijven op Europese en landelijke subsidie- en ondersteuningsprojecten in functie van de realisatie van het Nationaal park.
Deze verhoogde slagkracht ontzorgt de gemeentebesturen.



Uiteindelijk moet die samenwerking kristalliseren in een structuur die denkt en werkt vanuit ‘kansen voor het gebied’.
In de openbare discussie gaat nu veel aandacht naar het halen van elkaars gelijk.
GroenRand is van mening dat de transitie naar Nationaal Park vooral een zoektocht is naar gemeenschappelijke belangen.
Een zoektocht die eindigt in winst voor alle partijen.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten