donderdag 12 januari 2023

GroenRand zet in 2023 de bever in de kijker



BEVER IN DE KIJKER


©Ben Hellebaut
GroenRand is een natuurvereniging, maar is tevens een geografisch gebied.



Otter, bever en boommarter: het zijn soorten die bezig zijn aan een terugkeer in het GroenRand-gebied.
Met het opduiken van deze rode lijstsoorten bewijst de Antitankgracht als “dierenautostrade” een goede verbinding te vormen naar andere natuurgebieden.
GroenRand stimuleert een gebiedsgerichte aanpak waarbij de landschapsbenadering - de zogenaamde landscape approach -aan de basis ligt.
In deze benadering worden de belangen van de verschillende stakeholders in een landschap integraal bekeken en via dialoog op elkaar afgestemd.
Enkel een integrale aanpak zorgt voor een duurzame open ruimte met landschappen waar mensen zich mee verbonden kunnen voelen.
Dankzij deze werking van onderuit gaan we voor draagvlak en kunnen we openruimtegebieden robuuster maken.
Onze stelling is steeds geweest dat door een Nationaal park en een klimaatgordel getracht moet worden om een eenheid van beheer te bekomen zodat er gestreefd kan worden naar het creëren van territoriale verbindingen voor dieren.
Het masterplan en het operationeel plan van de kandidaten voor de erkenning van Nationaal Park moet midden 2023 ingediend, en zij worden nadien beoordeeld door een jury.
Begin 2024 volgt de definitieve toekenning van de vier parken die het label Nationaal Park Vlaanderen zullen mogen dragen.




© ​Yves Adams
Elk jaar zet GroenRand een zeldzaam dier in de kijker.In 2021 was dit de otter en in 2022 de boommarter (zie link rechterhoek bovenaan).

© ​Karel De Blick 

In 2023 wordt de bever onder de aandacht gebracht.De bever is met een lichaamslengte van 70-100 cm en een gewicht van 15-35 kg, het grootste knaagdier in Vlaanderen en Europa.Op het land zijn het vrij logge beesten. In het water veranderen ze door hun gestroomlijnde vorm in perfecte zwemmers en duikers.Ooit was de Europese bever (Castor fiber) in Europa en in Vlaanderen een algemene verschijning in en langs onze waterlopen.Het knaagdier had echter de pech vanaf de Middeleeuwen fel bejaagd te worden.Dat komt door zijn vele ‘nuttige’ toepassingen: zijn waterdichte dikke pels met tot 23.000 haren per vierkante centimeter, zijn lekker geurende ‘castoreum’ voor o.m. parfum en zelfs voor zijn vlees.Dat laatste gold in die tijden nog als vis!Goed dus voor de katholieken die op vrijdag geen vlees mochten eten.De consumptie werd in de Middeleeuwen toegestaan omdat de staart van een bever op een vis lijkt en omdat het knaagdiertje grotendeels in het water leeft.In 1848 zou onze allerlaatste bever zijn laatste adem uitblazen.

©Ben Hellebaut

Nederland heeft in 1992 een herintroductieprogramma opgestart.
Wallonië volgde in 1998.
Waalse en Nederlandse bevers verspreidden zich tot over onze grenzen en werden zo de eerste Vlaamse populatie in de Maasvallei.
Intussen is het zover: ook bij ons zien we knaagsporen langs de Antitankgracht in Schilde. Het dier lijkt zich hier goed thuis te voelen met wissels (looppaden) op de oever en heel wat knaagwerk.
Ook in het bos tussen de E34 en de Zwaaikom van het Albertkanaal in Oelegem hebben natuurliefhebbers in het verlengde van de Antitankgracht een beverdam ontdekt op de Kapelbeek.
En ook in het Schijn in Oelegem hebben bevers een heuse beverdam gebouwd.
De bever is ongetwijfeld terug. Intussen telt Wallonië reeds zo’n tweeduizend bevers, Vlaanderen 450.

Lancering beverblog


We starten het beverjaar met de lancering van een beverblog.
De webblog wordt opgefleurd met foto's van natuurfotograaf Ben Hellebaut.
Marc Gorrens zorgt voor een aantal indrukwekkende webcamfilmpjes.
Teksten zijn geschreven door Peter Jochems en Dirk Weyler.
Ook kan je een interview lezen met Kristijn Swinnen.
In januari 2011 begon Kristijn Swinnen met een 4-jarig doctoraatsonderzoek in verband met de bever in België, met de nadruk op Vlaanderen.
Als bioloog werkte hij binnen de onderzoeksgroep Evolutionaire Ecologie aan de Universiteit Antwerpen en werd begeleid door prof. dr. Herwig Leirs en prof. dr. Erik Matthysen.
Om zo goed mogelijk met de bever om te gaan is er kennis nodig, en het verzamelen van deze kennis was het doel van dit onderzoek.
Meer informatie kan u vinden via de links bovenaan..


Foto's bever: ©Ben Hellebaut - boommarter:© ​Karel De Blick - otter: © ​Yves Adams