Waarderingsmethoden rond natuur moeten volgens GroenRand diverser

Waarderingsmethoden rond natuur moeten volgens GroenRand diverser

Mensen waarderen de natuur op verschillende manieren.
Een recent onderzoek waar ook het INBO aan meewerkte in het toonaangevend wetenschappelijk tijdschrift Nature laat zien hoe de actuele, eenzijdige waarderingsmethoden van de natuur bijdragen aan de biodiversiteits- en klimaatcrisis.
Een van die waarden is de 'economische': de natuur levert voordelen op die we direct of indirect kunnen gebruiken.
Een klassiek voorbeeld is het bekijken van een bos voor de productie van hout.
Maar heel vaak wordt de natuur ook om andere redenen gewaardeerd.
Denk bijvoorbeeld aan hoe het INBO de ecologische waarde van onze graslanden bepaalt op basis van de aanwezigheid van soorten.

Maar ondanks het belang van deze diverse, meervoudige waarderingen (ecologisch, economisch, relationeel), worden ze niet voldoende weerspiegeld in politieke en economische beslissingen.
Het onderzoek in Nature laat zien hoe de actuele waarderingen van de natuur vaak slechts één perspectief hanteren.
Helaas draagt een dergelijke, eenzijdige waardering net bij aan de biodiversiteits- en klimaatcrisis.

Meer nog, we belandden in een heuse 'waardencrisis': door de voortdurende dominantie van enkelvoudige waarden - en de daarmee gepaard gaande polarisatie - kan de complexe noodsituatie van biodiversiteitsverlies en klimaatverandering niet worden opgelost.
GroenRand vindt dat het eenzijdig vasthouden aan indicatoren die gebaseerd zijn op economische winsten enerzijds of zeldzame soorten anderzijds, voorbij gaat aan de complexere relaties van onze maatschappij met natuur.
De recente discussies bij het uitrollen van de Europese Natuurherstelwet illustreren bijvoorbeeld dat eenzijdige stellingnames contraproductief zijn en zelfs de realisatie van de wet in de weg kunnen staan.

Ook het Natuurrapport 2023 van het INBO toont duidelijk aan dat initiatieven effectiever zijn als diverse actoren mee de waarden van natuur en landschap bepalen.
Als we landbouwers, stedelingen, ondernemers,... kortom een grote verscheidenheid aan mensen willen samenbrengen voor meer en betere natuur, moeten ze wel eerlijk mee kunnen bepalen wat ‘meer en betere natuur’ dan concreet betekent.
Met enkel het tellen van euro’s of soorten krijgen we conflicten niet langer opgelost.
GroenRand stimuleert daarom een meer gebiedsgerichte en geïntegreerde aanpak van projecten en acties waarbij de landschapsbenadering als krachtig instrument aan de basis ligt.
Daarmee kan het landschap van de streek efficiënt ingezet worden voor het opvangen van de klimaatverandering, verhogen van de biodiversiteit en duurzame recreatie.
Het natuurbeheer was lange tijd alleen gericht op maatregelen in de natuurgebieden zelf en op een economische return. 
Open ruimte verbinden en een groenblauw netwerk doorheen het bebouwde weefsel verweven, kan de biodiversiteit en de ecologische samenhang bevorderen.
Maar dan moeten landbouwers, industrie, grondeigenaars en natuurverenigingen beter samenwerken en naar elkaar luisteren.
Landschapsparken en Nationale parken zijn daar, volgens GroenRand, goede instrumenten voor.

Bron: eigen redactie en INBO