donderdag 2 mei 2024

Vliegende herten versieren elkaar anders in de stad

Het vliegend hert, een uitgestorven soort in het GroenRand-gebied

                                                                                                   © INBO

Nog een anderhalve maand geduld en er zijn weer vliegend herten te bewonderen.
Het vliegend hert is een van de vreemdste dieren in onze natuur.
Ondanks dat het insect zo groot is, laat het zich niet makkelijk zien. 
Het Vliegend hert is de grootste inheemse keversoort in Vlaanderen. De naam verwijst naar de bovenkaken van de mannetjes die uitzonderlijk groot zijn en de vorm hebben van een hertengewei. Hiermee wordt met andere mannetjes geduelleerd om de gunst van de wijfjes.

                                                                                              Mannetje © waarnemingen.be

Met haar kleine maar krachtige kaken knaagt het vrouwtje door de boomschors van o.a. van beuken of eiken om zo het sap op te kunnen likken.
Voor mannetjes is dat minder vanzelfsprekend, want hun gewei zit in de weg.
Mannetjes krijgen voedselhulp van het vrouwtje.
Zij raakt makkelijker aan voedsel en geeft het nadien door aan het mannetje.

                                                                Vrouwtje © waarnemingen.be
Verspreiding - uitgestorven soort in de GroenRand-regio

De verspreiding concentreert zich rond de grote boscomplexen in Vlaams-Brabant, Haspengouw, Voeren en het oostelijk deel van de Kempen.

                                                                                                                     © Onze Natuur

De soort is niet meer waargenomen in de GroenRand- regio en kan eigenlijk als uitgestorven beschouwd worden 
in de provincie Antwerpen.  
De soort is ook sterk achteruitgegaan in het westelijk deel van Vlaams-Brabant.
De populaties in Voeren en Riemst sluiten aan op de populaties in Wallonië en Nederland.

                                           © INBO       Vliegend hert en klein vliegend hert

Maar wat blijkt?

Mannetjes die in de stad leven, zijn vaak kleiner dan hun soortgenoten in het bos.
Dat schrijft althans Elias Beck in Eos-blogs.

                                                                                                                                          © Eos

De alsmaar groeiende verstedelijking zet druk op het vliegend hert.
Larven van de soort zijn voor hun groei en ontwikkeling afhankelijk van rottend hout, maar in de stad is er alsmaar minder dood hout te vinden.
Daarnaast zijn steden ook warmer en is er meer vervuiling aanwezig dan in natuurlijke gebieden.
Er is al aangetoond dat een hogere temperatuur zorgt voor een snellere groei van de larven.

                                                                                                                       © INBO

Sneller groeien is toch positief zou je denken?

Hier ligt dit ietwat anders; een snellere groei zorgt ook voor kleinere kevers.
Binnen de soort is het vrouwtje meestal kleiner dan het mannetje en beschikt ze niet over een imposant gewei.
Mannetjes onderling verschillen ook nog in grootte en hier ben je als kleinere kever in het nadeel.
Om een vrouwtje aan de haak te kunnen slaan, zal je namelijk moeten vechten met heel wat andere geïnteresseerden, en een grotere tegenstander til je niet zomaar van zijn poten.

                                                                                                                         © INBO

Maar wat als het ook anders kan?

Wat als er niet gevochten dient te worden om tot bij een potentiële partner te geraken?
Bij bepaalde keversoorten is namelijk ontdekt dat kleinere mannetjes ‘James Bond’ gewijs langs grotere soortgenoten sluipen om vervolgens met het vrouwtje te paren.
In plaats van pure kracht wordt er hier dus meer gefocust op behendigheid en intelligentie.

                                                                                                                          © INBO

De vraag of soortgelijk gedrag ook aanwezig is bij het vliegend hert zal de insteek worden van toekomstig onderzoek van Elias Beck (INBO PhD-student) aan de Vrije Universiteit Brussel in samenwerking met het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek. 
Kennis over de impact van de stad op het vliegend hert zal erg belangrijk zijn voor de bescherming van deze soort in de toekomst. Indien blijkt dat een stedelijke omgeving leidt tot een daling van de gemiddelde lichaamsgrootte, zullen na verloop van tijd de grote charismatische mannetjes verdwijnen en zal de biodiversiteit van de soort dalen.
Maar hoe raar het ook klinkt, in deze daling kan ook de oplossing liggen
Indien we zien dat in een bepaald gebied kevers kleiner en kleiner worden, fungeert dit als een waarschuwing om actie te ondernemen. We moeten deze imposante soort dus blijven monitoren om hem te mogen blijven bekijken. En wie weet...ooit lokken we deze prachtige kever wel eens naar het GroenRand-gebied!?

Foto's: INBO
Tekst: eigen redactie + 
Eos-blogs: Elias Beck (INBO PhD-student) aan de Vrije Universiteit Brussel 



Geen opmerkingen:

Een reactie posten