woensdag 29 mei 2024

Dag van de Otter: Samen werken aan de terugkeer van de Europese otter

Samen werken aan de terugkeer van de Europese otter

Nu Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir het soortenbeschermingsprogramma otter in 2023 heeft goedgekeurd, kan ook de omgeving van de Antitankgracht ottervriendelijk worden gemaakt. Althans dat is de hoop van natuurvereniging GroenRand.
Die beschouwt de otter als hoopvol symbool voor natuurheropleving.
"Als het goed gaat met de otter, dan gaat het ook goed met onze natuur”, meent GroenRand.
De natuurvereniging droomt er al jaren van om van het gebied langs de Antitankgracht een klein otterparadijs te maken: "Alle natuur- en bosgebieden langs de Antitankgracht met elkaar te verbinden tot één aaneengesloten gebied, is belangrijk voor de terugkeer van de otter. De Antitankgracht is dan ook de levensader door de Voorkempen."

De grote uitdagingen zijn daarbij de ontsnippering, het terugdringen van de risico’s op verkeerssterfte en het verbeteren van de waterkwaliteit.
Ondertussen werd het Interreg-dossier otter goedgekeurd!
De financiële middelen voor deze projecten komen uit het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling (EFRO).
Hierdoor gaan we enkele zaken in uitvoering kunnen brengen.
Samen kunnen we streven om de Antitankgracht-as te ontsnipperen en om de linken met de verschillende natuurgebieden verder te ontwikkelen.


Klimaatgordel
Maar om dit verder te realiseren zullen we elders nog andere financiële middelen moeten zoeken.
GroenRand heeft samen met enkele partners bekomen dat het departement Omgeving een portfolio met projecten laat opstellen om de klimaatgordel te realiseren.


Projectfiches met knelpunten en kansen brengen concrete acties in beeld en schatten de kosten in. GroenRand focust op ontsnipperende maatregelen, het openmaken van gedempte gedeelten en de waterkwaliteit van de Antitankgracht en kruisende beken. Als alles goed gaat, start de Nieuwe Rand na de zomer met deze opdracht. Er wordt alvast een studiebureau aangeduid.

Terugkeer, maar kwetsbaar

De Europese otter, een Europees beschermde diersoort, maakt een voorzichtige terugkeer in de grensregio tussen Vlaanderen en Nederland. Dat is goed nieuws voor de biodiversiteit en het biedt kansen om onze waterkwaliteit en natte natuur te verbeteren. Met het project Otter over de grens willen we een samenhangende metapopulatie van otters creëren, die Vlaanderen en het zuiden van Nederland verbindt met andere Europese otterpopulaties.
Hoog tijd dus om de otter nog beter op de kaart te zetten, en dat doen we vandaag met een Wereld Otterdag, op de laatste woensdag van mei.
Doel van deze dag: goed nadenken over hoe belangrijk otters zijn en hoe ze het lokale ecosysteem in stand houden.
Maar ook hoe kwetsbaar de otter is, en wat we eraan kunnen doen om ze te beschermen.

Dag van de otter

De ideale dag om het Interregproject ‘Otter over de grens’ bekend te maken.
Aan het Fort Van Oelegem werd vandaag een persmoment voorzien waar de redactie van GroenRand aanwezig was.
Er werd een korte toelichting gegeven door Hans De Schryver van Agentschap voor Natuur en Bos.

Hans De Schryver

Hij is tevens projectverantwoordelijke van dit Interregproject.
De otter werkt aan een voorzichtige comeback in België. Als we een levensvatbare otterpopulatie willen op lange termijn, moeten onze otters in contact kunnen komen met andere populaties. Aan de andere kant van de grens, bijvoorbeeld in Nederland, waar de soort het goed doet. Dit Europees project wil ecologische corridors herstellen en aanleggen en zo de connectiviteit tussen de twee landen verbeteren.

Vlaanderen is dichtbebouwd
Daardoor is het voor otters moeilijk en gevaarlijk om zich te verplaatsen.
Als we nu niet ingrijpen bestaat er een reële kans dat de otter in het verkeer aan een tragisch einde komt.
Dat is wat ‘Otter over de Grens’- een project dat Interreg (een EU-programma dat internationale samenwerking aanmoedigt) en 16 partners in Vlaanderen en Nederland - absoluut wil vermijden.
De oplossing?
Belangrijke natuurlijke habitats in beide landen met elkaar verbinden.
Dat klinkt misschien eenvoudig, maar houdt heel wat uitdagingen in.

Céline De Caluwé


Céline De Caluwé (WWF) gaf ons informatie over de Europese otter.
Céline is bio-ingenieur, gespecialiseerd in bos- en natuurbehoud.

Céline De Caluwé
Zij werkt als Program Manager met een breed aantal actoren samen aan de creatie van een systeem met verbonden valleien voor de otter als paraplusoort voor zoet water, door ecologische verbindingen te realiseren en door projecten voor natuurherstel op te starten.
Die maatregelen zijn nodig om een duurzame terugkeer van de soort te verzekeren.

Gedeputeerde Jan De Haes
Scholenwedstrijd
Sarah Wouters

De otter is terug.
Dat is uiteraard goed nieuws!
Maar de otter heeft proper water met veel vis nodig.
Ook natuurlijke oevers om te wonen en veilige plekken om wegen over te steken zijn belangrijk.


Scholen kunnen met zwerfvuilacties de Europese otter helpen.
En hoe kunnen we dat beter doen dan met een scholenwedstrijd?
Sarah Wouters (provincie Antwerpen) gaf informatie over deze wedstrijd.
Jan De Haes, gedeputeerde voor milieu en natuur, heeft het startschot gegeven voor de zwerfvuilactie met het 4de leerjaar van de Sint-Jozefschool uit Emblem.


Otter over de grens

Op 1 april 2024 is het Europees project ‘Otter over de grens’ gestart.
Dit project heeft als doel om het leefgebied van de otter in de grensregio van Vlaanderen en Nederland te verbeteren en wordt ondersteund door het Interreg-programma Vlaanderen – Nederland van de Europese Unie.
Hoe en waarom?


Sinds 2012 wordt de otter van tijd tot tijd opnieuw waargenomen in de Schelde- en Maasvallei.
In Nederland doet de otter het goed in het noorden, maar in het zuiden heeft de soort nog een lange weg af te leggen.

Zestien partijen – van overheden tot natuurverenigingen – gaan nu aan de slag om de leefgebieden van de otter te verbeteren, uit te breiden en met elkaar te verbinden.
                                                     


Belangrijkste uitdagingen

Verkeer: jaarlijks wordt tot 30% van otters in Noord-Nederland doodgereden.
Het in kaart brengen van migratieroutes en het verminderen van infrastructuurfragmentatie is cruciaal. Otters volgen de oevers van de waterloop wanneer ze zich verplaatsen. Ze zwemmen dan ook niet onder bruggen door (in tegenstelling tot de bever die dat wel doet), maar steken de weg over wanneer ze 'te voet' niet verder kunnen. Zo worden ze slachtoffer van het verkeer. Ontsnippering houdt dus in dat droge verbindingen onder kruisende wegen voor de otter voorzien moeten worden.
Natte natuur: otters hebben een groot leefgebied nodig, wat betekent dat herstel van moerassen, rivieren en oeverzones essentieel is.
Voedsel: otters volgen een dieet dat voor 90% uit vis bestaat, wat betekent dat gezonde visbestanden onmisbaar zijn.
Polluenten: vervuilende stoffen kunnen de gezondheid en voortplanting van otters ernstig schaden.

Oplossingen
        Karrewiet en ATV waren ook present

Er wordt gewerkt aan een grensoverschrijdende corridor via de Mark, die de Biesbosch moet verbinden met de Antitankgracht en de Scheldevallei, en in Nederlands en Belgisch Limburg via het Kempenbroek. Er gaat ook aandacht naar de verbetering van het leefgebied in o.a. de Scheldevallei door herstel van moerasgebieden. Daarnaast moeten we zorgen dat otters zich veilig door het landschap kunnen verplaatsen. Er zullen dus wegen en kanalen ontsnipperd worden.

Ook willen we met het project de kennis over de verspreiding van de otter verhogen. Wetenschappers van het INBO zullen daarvoor gebruik maken van e-DNA (de e staat voor environmental). Met deze techniek kunnen waterstalen onderzocht worden op de aan- of afwezigheid van DNA van de otter. Voor een soort die schuw is en zich niet snel laat opmerken, is deze monitoringtechniek veelbelovend. Tot slot zetten we in op het sensibiliseren van allerlei partijen om te zorgen dat er bij bv. weg- en waterloopbeheerders meer aandacht is voor de noden van de otter.


Projectdoelstelling

Komen tot een samenhangende metapopulatie van otters in de grensregio Vlaanderen-Nederland, die geconnecteerd is met de kern van het verspreidingsgebied van de otter in het noorden van Nederland, het westen van Duitsland, Wallonië en Noord-Frankrijk.

De Vlaamse Milieumaatschappij werkt samen met de gemeente Breda en Waterschap Brabantse Delta aan een migratiecorridor voor de otter langs de rivier de Mark. Deze corridor moet de otter van Zuid-Holland en de Biesbosch tot aan de Antitankgracht en Scheldevallei krijgen en omgekeerd. Het gaat daarbij om projecten in zowel stedelijk, natuur- als landbouwgebied.

Bron: eigen redactie - VMM


Geen opmerkingen:

Een reactie posten