donderdag 23 mei 2024

GroenRand bekijkt de toestand van onze GroenRand-natuur tijdens de Week van de Biodiversiteit

GroenRand bekijkt de toestand van onze GroenRand-natuur tijdens de Week van de Biodiversiteit

Van 18 tot en met 26 mei 2024 is het de ‘Week van de Biodiversiteit’. Het moment bij uitstek om te onderzoeken hoeveel biodiversiteit er in onze GroenRand-regio is. Tijd om stil te staan bij de toestand van onze natuur. Want gaat het daar nu niet beter mee? Tegenover een aantal positieve signalen, zoals de terugkeer van bepaalde 'grote' zoogdieren, staan echter enkele zorgwekkende ontwikkelingen. We maken voor u het bilan op.

Het goede nieuws is dat sommige hoopgevende trends zich lijken door te zetten
                                                                                                     Bever © Ben Hellebaut     

Dat we tegen het einde van de twintigste eeuw gestopt zijn met de (grootschalige) bejaging en verdelging van een aantal zoogdieren, lijkt nu zijn vruchten af te werpen.

                                                                                       © Ben Hellebaut       
Onder meer door de inzet voor het gebied van de Antitankgracht de afgelopen jaren is niet alleen de otter, maar ook de boommarter en de bever teruggekeerd in de Voorkempen.

Dat is bijzonder, want de boommarter staat in de meest recente rode lijst van inheemse zoogdieren in Vlaanderen gecatalogeerd als ‘ernstig bedreigd'.

                                                                                     ©Karel De Blick

Hogere diversiteit in onze GroenRand-bossen

En hoewel Vlaanderen al eeuwenlang een bosarme regio is, zijn een aantal bossoorten er duidelijk beter aan toe dan enkele decennia geleden. Wellicht heeft dat te maken met veranderd bosbeheer, waardoor natuur er meer kansen krijgt. Zo zorgt de toename van dood hout in bossen voor een hogere diversiteit aan zwammen, kevers en andere ongewervelden. Daarnaast zien we positieve signalen bij een aantal watergebonden soorten. Dat er in Vlaanderen al hard gewerkt is aan een betere waterkwaliteit, zorgde ervoor dat waterlopen evolueerden van soms biologisch dood naar beken met een redelijke kwaliteit -al liggen de Europese doelstellingen nog veraf.

                                                                                             © Frank Vermeiren

Die mooie ontwikkelingen staan in schril contrast met enkele andere zorgelijke evoluties. De meest opvallende daarvan is de achteruitgang van insecten. Die werd voor het eerst aangetoond in Duitse studies rond vliegende insecten, waarin gewag werd gemaakt van een achteruitgang van -75% op 26 jaar tijd. Ook bij vogels zien we zorgwekkende tendensen. Zo bleek uit een grote analyse dat vooral enkele algemene vogelsoorten, zoals de spreeuw, een sterke achteruitgang in Europa laten zien. We speelden zo’n 246 miljoen mussen kwijt.

                                                                                               Zeearend © Mark Mertens
De prachtige verhalen over broedende zeearenden en kraanvogels in Vlaanderen contrasteren met het enorme verlies aan akker- en weidevogels, dat maar niet gekeerd geraakt: wulp, grutto, kievit, veldleeuwerik, graspieper, grauwe gors, …
Kortom, we zijn er nog niet.

Kiviet - © Frank Vermeiren
Er is nog heel wat werk aan de winkel. Hoewel er diverse hoopgevende signalen zijn, wijzen een aantal grootschalige trends erop dat de natuur momenteel in een allesbehalve goede staat is.

Versnippering

Vlaanderen is een kleine regio waar bijna 7 miljoen mensen leven, wonen en werken.
Dat betekent veel gebouwen, sporen, wegen en kanalen op een kleine oppervlakte. Bij de bouw en aanleg daarvan ging er leefgebied van wilde planten en dieren verloren, of raakte het versnipperd in kleinere, geïsoleerde stukken. Daardoor hebben veel wilde soorten moeite om hier te overleven.

GroenRand wil bos- en natuurgebieden verbinden en ontsnipperen
Ontsnipperende maatregelen zorgen ervoor dat bos- en natuurgebieden in GroenRand terug met elkaar verbonden worden, dat wilde dieren veiliger kunnen migreren en dat hun populaties niet verder onder druk komen te staan. Daardoor vinden deze dieren vlotter schuilplaatsen, voedsel en een partner, en zijn er minder dierenslachtoffers in het verkeer.
GroenRand formuleerde 17 aanbevelingen die gaan over de bosgordel, vernattingsplannen, ontsnipperingsplan (Plan Otter - Cornelis 2020), waterkwaliteit, het terug openmaken van gedempte gedeelten (Antitankgracht), het robuuster maken van het gehele fysische systeem voor droogteperiodes, de verbinding tussen de Schietvelden, een lichtplan voor vleermuizen en de verlenging van de langzame verkeersroute langsheen de Antitankgracht als onderdeel van een groter regionaal netwerk.

 

                                                                            © Yves Adams-Vilda

Otter over de grens

Onlangs gaf Interreg Vlaanderen-Nederland groen licht voor het project 'Otter over de grens'!
Naast het uitbreiden van habitats, wordt er in onze regio hard gewerkt aan het verbeteren van waterkwaliteit. Met ecotunnels en ecoduikers zetten we ook volop in om leefgebieden met elkaar te verbinden.

                                                                                             ©  Van Dier naar Daar
De otter is een ware ambassadeur van onze waterrijke natuur, en dankzij deze maatregelen zullen niet alleen otters, maar ook tal van andere soorten profiteren. De otter wordt een paraplusoort genoemd. Duikt die op, dan is de omgeving goed afgestemd op vissen, maar ook voor reigers, ijsvogels, aalscholvers of bevers. De Week van de biodiversiteit loopt nog tot en met 26 mei, maar GroenRand viert op 29 mei nog de Dag van de Otter.

Dag van de Otter
De ideale dag om het Interregproject ‘Otter over de grens’ bekend te maken. En hoe kunnen we dat beter doen dan met een scholenwedstrijd? De otter is terug, en dat is goed nieuws! Maar de otter zoekt nog schone rivieren met veel vis, natuurlijke oevers om te wonen en veilige plekken om wegen over te steken. Scholen kunnen met zwerfvuilacties de Europese otter helpen.
Kom alles te weten over het Interregproject ‘Otter over de grens’ en de scholenwedstrijd waarbij scholen een concert van Radio Oorwoud kunnen winnen.
Waar? 29 mei vanaf 10.00 uur, Antitankgracht Fort Oelegem.

Programma:

  • 10.00 uur: Toelichting over het Interregproject ‘Otter over de grens’ door Hans De Schryver, Agentschap voor Natuur en Bos
  • 10.10 uur: Informatie over de Europese otter door Céline De Caluwé, WWF-België
  • 10.20 uur: Informatie over de scholenwedstrijd door Sarah Wouters, provincie Antwerpen
  • 10.25 uur: Jan De Haes, gedeputeerde voor milieu en natuur, geeft het startschot voor de zwerfvuilactie met het 4de leerjaar van de Sint-Jozefschool uit Emblem
  • 11.30 uur: Einde zwerfvuilactie
Bron: eigen redactie - Natuurpunt

Geen opmerkingen:

Een reactie posten