Wordt vandaag het nieuwe mestdecreet goedgekeurd?

Wordt vandaag het nieuwe mestdecreet goedgekeurd?

Het nieuwe Mestactieplan moet duidelijkheid scheppen en rust brengen in de verhoudingen tussen de milieu- en landbouwverenigingen. 

Toch is het nu al duidelijk dat de maatregelen niet zullen volstaan om de waterkwaliteit voldoende te verbeteren.
Het Vlaams Parlement stemt er vandaag over.
Eerst deze vaststelling: de kwaliteit van de Vlaamse waterlopen kan beter.
Veel beter!
Slechts één van de 195 gemonitorde waterlichamen voldoet momenteel aan de norm die Europa heeft vastgesteld in de Kaderrichtlijn Water.
Daardoor riskeert Vlaanderen vanaf 2027 boetes.

Als vandaag tijdens de laatste plenaire zitting het nieuwe mestdecreet wordt goedgekeurd in het Vlaams Parlement, moeten land- en tuinbouwers vanaf volgend jaar met de nieuwe bemestingsregels aan de slag.

Bufferzones van 3 tot 5 meter, lagere bemestingsnormen, een einde aan de kalenderlandbouw en meer begeleiding vormen enkele speerpunten uit het MAP7-voorstel. Tegelijk wordt ook duidelijk gesteld dat het decreet geen eindpunt is.
In de komende jaren kunnen aanvullende maatregelen worden ingevoerd als dit noodzakelijk blijkt om de kwaliteitsdoelstellingen te bereiken.

Een opvolgingsorgaan moet onmiddellijk na de goedkeuring van het decreet worden opgestart. In dat orgaan zetelen een vertegenwoordiger van de minister, vertegenwoordigers van de administratie, van de landbouworganisaties en de milieu- en natuurorganisaties. Daarnaast kunnen ook andere organisaties of administraties worden toegevoegd aan dat overlegorgaan indien bepaalde thema’s daarom vragen. 

In de toelichting wordt ook uitgelegd dat de MER tegen eind februari volgend jaar moet zijn afgerond. In de periode van maart tot juni 2025 kan dan het openbaar onderzoek over de plan-MER plaatsvinden. De natuur- en milieuorganisaties en de oppositie in het parlement hebben eerder al aangegeven dat ze het onaanvaardbaar vinden dat er niet op de resultaten van de MER wordt gewacht voordat het decreet wordt goedgekeurd. De meerderheidspartijen geven echter aan dat de resultaten van de MER kunnen worden meegenomen als basis voor de voorgestelde evaluatie, die door het opvolgingsorgaan zal worden uitgevoerd.

Waar vandaag al een teeltvrije zone van één meter rond waterlopen ingeschreven staat in MAP6, wordt deze in het nieuwe mestactieplan verder uitgebreid.

Geen beschermingszone van zes meter, zoals in het vorige voorstel werd vastgelegd, maar wel een bufferstrook van drie meter waar bemesten en het toedienen van gewasbeschermingsmiddelen uit den boze zijn.

In nitraatgevoelige regio's waar de waterkwaliteit nu al slecht is, zoals de Westhoek of de Noorderkempen, wordt de teeltvrije strook uitgebreid tot 5 meter.
Het nieuwe Mestplan bevat echter ook enkele versoepelingen voor de boeren.

Vlaams omgevingsminister Jo Brouns had dit najaar de vaste data voor de inzaai van vanggewassen afgeschaft, maar het mestdecreet gaat nog een stuk verder.  
Dat legt de uiterste data vast waarop boeren nog gewassen mogen inzaaien, oogsten of bemesten.
Landbouwers zullen nu tot veertien dagen respijt krijgen als dat bijvoorbeeld door zware regen niet kan.

Verschillende partijen trokken al naar de rechter omdat het Vlaams Gewest volgens hen niet voldoende doet tegen de nitraatvervuiling.

Vlaanderen werd in juni 2023 en maart 2024 tweemaal veroordeeld door de Brusselse rechtbank van Eerste Aanleg.
De Europese Commissie daagde Vlaanderen in juli voor het Europees Hof van Justitie omdat het niet voldoende doet om de Europese Nitraatrichtlijn na te leven.
Er is nog veel werk aan de winkel, zoals ook zal blijken uit de resultaten van de toekomstige MER.