vrijdag 13 december 2024

Jo Brouns wil beschermde natuurgebieden die kampen met stikstof en klimaatproblemen hertekenen of zelfs verplaatsen

Jo Brouns wil beschermde natuurgebieden die kampen met stikstof en klimaatproblemen hertekenen of zelfs verplaatsen


Vlaanderen heeft nog veel werk. 
Slechts 3 van de 44 habitattypen in Vlaanderen verkeerden in 2018 gunstige toestand.
In de beleidsnota klinkt het verder dat de minister werk zal maken van onder andere extra bos, natte natuur en grasland.
Tegelijkertijd stelt de minister dat Vlaanderen "maximaal gebruik zal maken van de in de verordening (de natuurherstelwet, red.) voorziene afwijkingsmogelijkheden". Met andere woorden, de minister zal zoveel mogelijk uitzonderingen proberen te verkrijgen.
Vlaams minister van Omgeving en Landbouw, Jo Brouns, stelt voor om beschermde natuurgebieden die worstelen met stikstof- en klimaatproblemen te herdefiniëren of zelfs te verplaatsen. Minister Brouns wil het type ecosysteem waaronder het valt, veranderen van heide naar bos, en elders nieuwe heide creëren om het verlies te compenseren.
Zijn redenering is dat het zinloos is om vast te houden aan een verloren zaak wanneer een habitat onherstelbaar beschadigd is door externe factoren.
Hoewel het plan eenvoudig en pragmatisch lijkt, vreest GroenRand dat het meer een handige politieke oplossing is in het heftige stikstofdebat. Natuur versus landbouw: een ongemakkelijke dans



Het kabinet Brouns heeft het Turnhouts Vennengebied en Averbode Bos en Heide aangewezen als testcases. Deze gebieden ondervinden druk, niet alleen door klimaatverandering, maar ook door hevige stikstofdepositie van omliggende landbouw en industrie. De minister stelt voor om, gebruikmakend van gezond verstand, de beschermingsdoelstellingen te versoepelen of de habitats elders opnieuw te vestigen. Het lijkt eenvoudig, maar het verplaatsen van natuur gaat niet enkel om het inpakken van bomen en het oprollen van heide. Het vereist specifieke bodemomstandigheden, langdurige investeringen en, bovenal, een locatie waar de milieudruk lager is. En juist dat laatste is in Vlaanderen bijna onhaalbaar, waarschuwen experts. GroenRand wijst erop dat de heidehabitats en landduinen in de Kalmthoutse Heide ook te kampen hebben met een ongewenste verrijking en verzuring door stikstof, fosfor en zwavel.
Het grootste deel hiervan is afkomstig van atmosferische depositie van nabijgelegen landbouw, industrie en verkeer.
De enorme verrijking van de schrale heidegronden en landduinen leidt tot ongewenste en versnelde vergrassing.
Hierdoor dreigt het pijpenstroot de overhand te nemen, wat leidt tot een achteruitgang van de biodiversiteit.
Het verplaatsen van al die natuurgebieden is onmogelijk, het idee lijkt ons absurd.

Een wet die schuurt

Minister Brouns doet een beroep op de Europese natuurherstelwet, die van lidstaten vereist dat zij tegen 2030 aanzienlijk investeren in natuurherstel.
Hij probeert bij Europa uitzonderingen te verkrijgen.
Echter, deze redenering loopt tegen strikte Europese beperkingen aan.

Het antwoord van de Eurocommissaris zal duidelijk zijn.
Er zijn drie voorwaarden waaronder het mogelijk is dat een Natura 2000-gebied herzien kan worden: ernstige wetenschappelijke fouten bij de afbakening, onontkoombare natuurlijke ontwikkelingen en redenen van groot publiek belang.
Stikstof valt onder geen van deze drie uitzonderingen.
Het huidige beleid wijst liever naar externe factoren zoals klimaatverandering, die lastiger te kwantificeren zijn en makkelijker als excuus gebruikt kunnen worden. 
Klimaatverandering wordt gebruikt om de stikstofproblematiek te verdoezelen.

Een politiek mijnenveld



Jo Brouns vervult een unieke, doch uitdagende rol.
Als minister van zowel Landbouw als Omgeving moet hij een evenwicht vinden tussen de belangen van landbouwers en natuurbeschermers.
Hoewel zijn plan ogenschijnlijk helder is, komen er praktische vragen naar boven.
Hoe verhuis je een natuurgebied?
Waar vind je plaats in een van de dichtstbevolkte gebieden van Europa?
En wat blijft er van Vlaanderen over als natuur voortdurend opschuift ten gunste van economische belangen?
Indien de Europese Commissie vasthoudt aan haar standpunt, kan Vlaanderen de stikstofcrisis niet simpelweg opzijzetten met beleidsnota's en verzoeken om uitzonderingen.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten