dinsdag 14 november 2023

Onze GroenRand-natuur: tot slot - deel 18

Onze GroenRand-natuur: tot slot

                                                     © Wim Verschraegen

De Nieuwe Rand is een project dat de mobiliteit, leefkwaliteit en klimaatvriendelijkheid in de oostrand van Antwerpen wil verbeteren.



Inwoners, lokale besturen, experts, burgerbewegingen, belangengroepen, bedrijven en het middenveld maken samen plannen voor de toekomst van de regio.
Deze procedure is momenteel lopende.

                                                                                             © Wim Verschraegen

De Vlaamse regering en provinciegouverneur Cathy Berx hebben bekend gemaakt dat de Nieuwe Rand niet alleen om mobiliteit draait maar ook de creatie van klimaatgordels voor ogen zou hebben.
Maar de realisatie van klimaatgordels blijkt niet zo simpel te zijn in de volgebouwde Antwerpse regio.
Reservatiestroken voor wegeninfrastructuur blijken de enige uit‘weg’ te zijn om dit te verwezenlijken.

Renaat Braem


Wijlen architect Renaat Braem - auteur van het iconische boekwerk ‘Het lelijkste land ter wereld’ - had in de jaren zestig al door dat het helemaal verkeerd liep met de ruimtelijke ordening in Vlaanderen.
Vanaf het ontstaan van de milieubeweging was ruimtelijke ordening altijd een belangrijk werkpunt.
Dat hoeft ook niet te verbazen, want heel wat van onze milieu- en natuurproblemen hangen nauw samen met ruimtelijke wanorde.
Het meest zichtbare effect is het volbouwen van de open ruimte en de versnippering van natuurgebieden.

                                                                                                     © Wim Verschraegen


Met natuursnippers alleen kunnen we de biodiversiteit niet behouden.
Zij moeten opgenomen zijn in een ecologisch verbindingsnetwerk waarlangs (bedreigde) planten en dieren zich kunnen verplaatsen.
Het is schrijnend om vast te stellen dat je in de oostrand van Antwerpen reservatiestroken nodig hebt om netwerk te realiseren.
Het blijkt nog het enig middel te zijn om natuur te verbinden tot grotere gehelen.


                                                           © Wim Verschraegen

Een waardevolle groene inrichting op een overkapte ring kan hier bijvoorbeeld bij helpen.
Er werd daarom door Ringland een concrete groenstructuur uitgetekend.





Ringland functioneert als een volwaardige groene verbinding, als de ontbrekende schakel tussen de parken uit het ruimtelijk structuurplan: het Laaglandpark, het Rivierenhof, de Bremweide, de Zwarte Arend, park Den Brandt-Nachtegalenpark en het Zuiderpark.


Door de overkapping van de Ring kan die verbinding uitgroeien tot een volwaardig ecologisch systeem.
GruunRant en GroenRand zijn twee milieuverenigingen, maar zijn tevens twee geografische gebieden. GruunRant (stadsrand/eerste schil: Deurne, Wommelgem, Schoten, Wijnegem, Merksem, Ekeren...) staat voor het behoud, het versterken en het verbinden van de groene gebieden rond de stad.



We delen in dat verband de visie van GruunRant die zegt dat de A102, àls hij er komt, geboord dient te worden, zodat het bovenliggende landschap ( de reservatiestrook) zo veel mogelijk gespaard en dus groen blijft.
Een bovengrondse aanleg van de snelweg op de reservatiestrook (zoals het origineel gepland was), zou het landschap volledig schenden door een betonnen strook te trekken door wat nu een groene omgeving is.




Het Aantwaarps woord ‘gruun’ verwijst uiteraard naar het groen houden van de nog resterende groene gebieden ten noordoosten van Antwerpen, dewelke samen met Ringland met elkaar verbonden worden, om alzo een groene gordel rond de stad te creëren.



De laatste letter (T) van GruunRant verwijst naar ANTwerpen. Meteen is duidelijk dat een overschrijdende samenwerking noodzakelijk is om voor dit gebied een beleidsvisie te ontwikkelen zodat het als één geheel intact wordt gehouden.
Een smeltkroes dus tussen Rand en Stad.


Peter Vermeulen (Ringland) – Jef Rombouts (GruunRant) – Dirk Weyler (GroenRand) ondertekenen visietekst

De rand rond Antwerpen heeft een derde groene schil:: 'GroenRand' (Ranst, Schilde, Brecht, Brasschaat, Zoersel, Malle, Kalmthout, Wuustwezel, Kapellen, Stabroek...).
De blauwe draad van het GroenRand-verhaal is de Antitankgracht dewelke verbonden is met heel wat natuurgebieden.




Maar ook hier is de reservatiestrook voor het Duwvaartkanaal, een omleidingskanaal voor de duwvaart tussen Oelegem en Zandvliet, de enige mogelijkheid om natuur- en bosgebieden met elkaar te verbinden.





Sinds de duwvaartplannen definitief in de vuilnisbak verdwenen zijn, zijn verschillende belangengroepen -zoals GroenRand- actief zodat beleidsmakers zich van het belang en de mogelijkheden van de gracht bewust geworden.
Ondertussen is de Antitankgracht geëvolueerd naar een groots natuurverbindingsgebied, dat verschillende natuurgebieden en bossen met elkaar verbindt en migratie van dieren en planten tussen die gebieden mogelijk maakt.



Met haar 33 kilometer lengte is de Antitankgracht het langst beschermde landschap van Vlaanderen en de ruggengraat + de blauwe draad van de Voorkempen.




Deelgebied ‘GroenRand’ wordt hierdoor met verschillende (traditionele) landschappen verbonden, waaronder de Scheldepolders ten oosten van de Schelde, het heide- en bosgebied van Kalmthout, het Land van Brecht, het Land van Zoersel-Wijnegem en het Land van Kontich-Ranst.
Hier bevindt zich ook een groene lob om en rond Brasschaat, doorkruist door de E19, net zoals de groene structuren van de Schietvelden.
Ten noorden van de E19 bevindt zich het Peerdsbos en ten zuiden van de E19 bevindt zich het domein van Vordenstein met een stervormige drevenstructuur en het latere fort van Schoten.



GroenRand is uiteraard verheugd dat ‘De Nieuwe Rand’ deze groengordels onder de loep neemt.
De focus zou bij de Nieuwe Rand moeten liggen op de ecologische stapstenen en openruimteverbindingen tussen deelgebieden ‘GruunRant (project Groen Kruis), ‘GroenRand’ en Ringland. Zodat deze 3 natuurringen één natuurgordel vormen.
Reeds jarenlang ijveren deze drie milieugroepen in de oostrand van Antwerpen naar volwaardige groene verbindingen, dé zogenaamde ontbrekende schakels tussen parken, bos- en natuurgebieden (die ook omschreven zijn in het ruimtelijk structuurplan).
Het logo van GroenRand symboliseert deze drie milieugroeperingen.




Centraal de 'A' van Antwerpen (Ringland), tweede gordel = GruunRant en de derde schil = GroenRand.


Cartoonist Gie Campo heeft het ooit de ‘Heilige Driegroenigheid’ genoemd…






Geen opmerkingen:

Een reactie posten