Natuur moet een belangrijke prioriteit worden in het toekomstig Regeerakkoord

Vlaamse parken moeten natuurherstelwet ondersteunen door écht samen te werken

N-VA, CD&V en Vooruit hebben vannacht een principieel akkoord bereikt over de begroting van de toekomstige Vlaamse regering. Dit vormt een essentiële stap in de richting van een definitief regeerakkoord. De partijen streven ernaar om in de loop van de komende week een overeenkomst te bereiken. We hopen dat het akkoord punten bevat die belangrijk zijn voor GroenRand en de natuur.

Een doorbraak in de Vlaamse formatiegesprekken lijkt bereikt te zijn - Noordernieuws.be Een doorbraak in de Vlaamse formatiegesprekken lijkt bereikt te zijn. De onderhandelaars van Vooruit www.noordernieuws.be

In het begin van maart 2023 kwamen landbouw- en milieuorganisaties tot een overeenkomst over de kernpunten van MAP7. Een soortgelijk akkoord zou ook haalbaar moeten zijn voor de heropleving van onze natuur.

GroenRand is van mening dat dit moet leiden tot een duurzame en langdurige samenwerking, waarbij de natuurvereniging Vlaamse parken promoot als een verbindend element tussen alle betrokken partijen.

Europa heeft ambitieuze doelen vastgesteld voor natuurherstel, die de voordelen van een gezonde natuur voor de samenleving benadrukken.
Het creëren van beschermde zones, het ontwikkelen van groenblauwe netwerken, het herstellen en terugbrengen van wilde natuur in ecosystemen, en het toepassen van natuurlijke oplossingen zijn cruciale stappen om de achteruitgang van biodiversiteit te stoppen. 
Hoewel de biodiversiteit in Europa afneemt, hebben natuurbehoudsinspanningen tot positieve resultaten geleid, waaronder verbeteringen in de conditie van bossen, zoogdieren en vogels. Meer dan 2.000 soorten worden momenteel beschermd onder EU-wetgeving, zoals de Vogel- en Habitatrichtlijn. Veel beschermde Natura 2000-gebieden zijn reeds verbonden door natuurlijke en semi-natuurlijke landschappen die essentiële ecosysteemdiensten bieden, zoals bestuiving, overstromingsbeheersing en recreatie. Deze gebieden zijn ook cruciaal voor het bestrijden van klimaatverandering en het verminderen van het risico op natuurrampen.

Het Emerald-netwerk, ondersteund door de EU via Natura 2000, levert een bijdrage aan deze inspanningen. Deze gebieden creëren gezamenlijk een netwerk van groenblauwe infrastructuur in heel Europa. Onderzoek wijst uit dat natuur effectiever wordt beschermd binnen een netwerk dat een uitgebreid gebied bestrijkt, waardoor essentiële diensten worden geleverd die de belasting op ecosystemen verminderen.

Het verbeteren van netwerkconnectiviteit draagt bij aan betere leefomstandigheden voor habitats en helpt de afname van biodiversiteit te voorkomen.

Ecologische groenblauwe corridors zijn van cruciaal belang

Mensen zijn onlosmakelijk verbonden met en volledig afhankelijk van netwerken en natuurlijke ecosystemen. Deze voorzien ons van voedsel, zuiveren ons drinkwater en verschaffen de lucht die we inademen.
De biodiversiteits- en klimaatcrisis zijn nauw met elkaar verweven.
Klimaatverandering versnelt de vernietiging van de natuur door droogtes, overstromingen en bosbranden.
Het verlies en het onduurzame gebruik van natuurlijke hulpbronnen dragen tegelijkertijd bij aan de klimaatverandering.
De oplossingen voor deze crises zijn echter ook onderling verbonden.
De natuur is een essentiële bondgenoot in de strijd tegen klimaatverandering en draagt bij aan de regulatie van het klimaat.
Ze biedt oplossingen zoals de bescherming en het herstel van wetlands en veengebieden, evenals het duurzaam beheer van bossen, graslanden en landbouwgronden, die cruciaal zijn voor het verminderen van emissies en de aanpassing aan klimaatverandering.

Biodiversiteitsverlies en het instorten van ecosystemen behoren tot de grootste bedreigingen voor de mensheid in het komende decennium.
Om de biodiversiteit tegen 2030 op het pad van herstel te brengen, moeten we onze inspanningen om de natuur te beschermen verhogen en versterken. Het creëren van ecologische corridors is essentieel voor een samenhangend en veerkrachtig Europees netwerk van natuurgebieden. Deze corridors voorkomen genetische isolatie, maken migratie van soorten mogelijk en dragen bij aan het behoud en de verbetering van gezonde ecosystemen. Daarom is het stimuleren en ondersteunen van investeringen in groenblauwe infrastructuur van cruciaal belang. Er is een dringende behoefte aan een extra impuls om de natuur, landschappen en het bodem- en watersysteem in samenhang te versterken.

Dit sluit aan bij de internationale afspraken die Vlaanderen heeft gemaakt om ecosystemen en biodiversiteit te herstellen en klimaatverandering tegen te gaan.

Inspraak

Akker- en weidevogels, alsook insecten, vooral bestuivers, vormen essentiële indicatoren voor de gezondheid van agrarische ecosystemen en zijn van vitaal belang voor de landbouwproductie en voedselzekerheid. 

Hun alarmerende afname moet worden gestopt.
Om de gestelde doelen en maatregelen te bereiken, moeten de lidstaten nationale natuurherstelplannen opstellen in overeenstemming met de Natuurherstelwet. In België is elke deelstaat hiervoor verantwoordelijk, en hopelijk zal het toekomstige regeerakkoord daadwerkelijke ondersteuning bieden door middel van concrete acties. De deelstaten moeten deze taak zorgvuldig vervullen, aangezien de natuurherstelplannen periodiek door de Europese Commissie worden geëvalueerd. Bovendien krijgt het algemene publiek inspraak in de vormgeving van de plannen. De Natuurherstelwet waarborgt dat het publiek op een open en transparante wijze betrokken moet zijn bij de voorbereiding van de plannen. Europa is vragende partij voor een significante verandering

In de nabije toekomst zullen dus significante veranderingen in natuur, water en landbouw plaatsvinden als gevolg van de natuurherstelwet. 

Maatregelen die zich uitsluitend op natuurgebieden concentreren, volstaan niet meer voor natuurbehoud.
Daarom focust het Europese natuurbeleid zich steeds meer op de omgeving van deze gebieden. 

GroenRand zal tijdens de inspraakronde benadrukken dat de ontwikkeling van Vlaamse parken nauw samenhangt met deze belangrijke wijzigingen in het Europees natuur- en landschapsbeleid.
De natuurvereniging zal onderstrepen dat de ontwikkeling van Vlaamse parken kan bijdragen aan het vormen van kwalitatief hoogwaardige, robuuste natuurgebieden die naadloos opgaan in een landschapsecologisch netwerk.
'Robuust' verwijst in deze context naar uitgestrekte, coherente gebieden van natuur en landschap die onderling en met hun omgeving verbonden zijn, waardoor de dynamiek en veerkracht van natuurlijke processen verhoogd wordt, hetgeen de biodiversiteit ten goede komt.
Het is een uitgelezen kans om in te zetten op een gebiedsgerichte aanpak die de natuur versterkt, de biodiversiteit bevordert en de kwaliteit van de leefomgeving verbetert.
Vlaamse parken kunnen een significante bijdrage leveren doordat ze als een verbindend element fungeren tussen diverse belanghebbenden.
Ze verweven natuur, cultuur, erfgoed en landschap, en elk park vertelt op zijn eigen manier het verhaal van de langdurige samenhang tussen mens en natuur.

De partners van de Vlaamse parken hebben bovendien veel kennis over een gebied en hebben ervaring met gebiedsprocessen.

Vlaamse parken verbinden

Een Vlaams park brengt uiteenlopende belangen samen, stimuleert gemeenschappelijke ambities en leidt tot nieuwe initiatieven.
Vrijwilligheid en motivatie zijn hierin cruciale factoren.

Vlaamse parken hebben een integrale, ontwerpende en innovatieve manier van werken met natuur en landschap als basis, en willen zo het goede voorbeeld zijn voor grote ruimtelijke en maatschappelijke opgaven. 
Zij verbinden partijen, zoeken naar een balans tussen verschillende belangen en zorgen voor draagvlak.
Dat doen zij via intensieve communicatie en educatie en door recreatie alleen op specifieke plekken mogelijk te maken.
Zij zorgen voor goed overleg met de omgeving en maken de effecten van mogelijke ruimtelijke ontwikkelingen op de natuur bespreekbaar.

Vlaamse parken slagen er bij uitstek in om verschillende belangen, zoals natuur, recreatie, landbouw en wonen, samen te brengen.
Het park is een aanjager voor integrale ontwikkelingen in de regio.
Het vormt een platform en bestuurlijk klankbord voor het gesprek over de transitieopgave in het landelijk gebied met bewoners, bedrijven en overheden. 

De partners doen dat met betrokkenheid, verbondenheid en kennis van hun directe omgeving.
Een gebiedsprogramma voor de Vlaamse parken slaagt alleen als alle verschillende organisaties, deelnemers en betrokkenen op alle niveaus samenwerken en zich verbinden aan gezamenlijke ambities en doelen.
Een essentiële voorwaarde is dat elke partner bereid is om de perspectieven van de ander te begrijpen, zodat men inzicht verkrijgt in elkaars belangen en doelstellingen.
Dit moet gebeuren met een open geest, zonder vooroordelen of foutieve redeneringen, en met de focus op de doelstellingen van de natuurherstelwet.

Een mediator, of een neutrale derde, kan bijdragen aan het verbeteren van de communicatie, het vinden van gemeenschappelijk grond en het werken aan een oplossing die voor alle partijen aanvaardbaar is, zonder zelf een oordeel te geven of een beslissing te nemen.