GroenRand vraag aan gemeentebesturen een alomvattend, positief en motiverend plan voor Nationaal park

GroenRand vraag aan gemeentebesturen een alomvattend, positief en motiverend plan voor Nationaal park

De EU heeft zich lange tijd ingezet voor natuurbehoud via de vogel- en habitatrichtlijnen.
Desondanks verslechtert de natuur in Europa snel door vervuiling, klimaatverandering, habitatverlies en invasieve soorten.
De EU en haar lidstaten zijn bezig met het ontwikkelen van een nieuwe wetgeving om de natuur en ecosystemen te herstellen, in lijn met de doelstellingen van de EU-biodiversiteitsstrategie voor 2030.
De natuurherstelwet introduceert voor het eerst verplichte doelstellingen voor het herstellen van ecosystemen, habitats en soorten.
Het is essentieel dat 'de natuur' vertegenwoordigd wordt in politieke en publieke debatten en een permanente plaats krijgt aan de onderhandelingstafel.
De natuur is niet het probleem, maar een essentieel deel van de oplossing. 

De natuur is onze belangrijkste bondgenoot in de strijd tegen klimaatverandering.

Extreme weersomstandigheden zoals hevige regenval, droogtes en ernstige overstromingen worden steeds normaler.
Bescherming tegen dergelijke gebeurtenissen is enkel haalbaar als we natuurlijke gebieden voldoende ruimte bieden.

Vlaanderen heeft een samenhangend natuurnetwerk nodig omdat het verlies en de fragmentatie van (half)natuurlijke ecosystemen de voornaamste oorzaken zijn van biodiversiteitsverlies en de achteruitgang van ecosysteemdiensten.

Als meest gefragmenteerde regio in Europa, bestaan de overgebleven natuurlijke gebieden in Vlaanderen uit kleine, geïsoleerde stukken.
Dit leidt tot een verlies van natuurlijke processen, een afname van genetische diversiteit en een verschuiving in soortensamenstelling.
De creatie van een natuurnetwerk vereist in Vlaanderen een samenwerking met diverse partners om gezamenlijke doelstellingen te bepalen en te realiseren, waarbij naar ieders bezorgdheden wordt geluisterd en gezamenlijk naar oplossingen wordt gezocht.

Al meer dan 30 jaar staat de realisatie van een natuurnetwerk op de beleidsagenda in Vlaanderen.

Ondanks de inspanningen is het resultaat onvoldoende voor een coherent natuurnetwerk.
Europa doet daarom een dringende oproep tot natuurherstel.
Het negeren van dit verzoek leidt enkel tot meer problemen in de toekomst.
Indien dit dossier blijft aanslepen, zullen er onder Europese druk oplossingen moeten worden gevonden voor de zich opstapelende problemen.
Vanuit eerdere dossiers weten we wat de mogelijke gevolgen hiervan kunnen zijn.

GroenRand zet zich sinds 2016 in voor de wettelijke verankering van het landschapsbeleid, waarbij de oprichting van Vlaamse Parken (we noemden het toen landschapsparken) een van de hoofddoelen is.
Het Vlaams Regeerakkoord 2019-2024 voorzag in de oprichting van een volwaardig en transversaal beleid in deze context.

In Vlaanderen kan zulk netwerk alleen samenhangend worden gemaakt door samenwerking met andere sectoren.
Natuurbehoud is een gezamenlijke verantwoordelijkheid.
Het is cruciaal dat gebiedscoalities worden gevormd, bestaande uit relevante regionale en lokale stakeholders die het gebied vertegenwoordigen, zoals lokale overheden, maatschappelijke organisaties en particuliere eigenaren.
Er moet gewerkt worden aan een governancestructuur om de werking van deze samenwerkingsverbanden te ondersteunen.
Voor het bepalen van de doelstellingen wordt een dialoog aangegaan met de bewoners en gebruikers van het gebied.

Door samen te werken met respect voor ieders werkwijze is er meer mogelijk voor zowel de natuur, landeigenaren als voor de landbouw.
Het wederzijds begrip tussen landbouwers en natuurbeheerders neemt gelukkig toe, wat resulteert in een grotere samenwerking.

Activiteiten zoals maaien, hooien, beweiden, snoeien van hoogstambomen, en het onderhouden van hagen en houtkanten zijn niet vreemd voor landbouwers, die vaak over de benodigde machines beschikken.
Als tegenprestatie kan de lokale landbouwer bijvoorbeeld het land van natuurorganisaties gebruiken voor het grazen van koeien en schapen, en kan een vergoeding voor het beheer van natuurterreinen een nuttige aanvulling zijn op hun inkomen.

Landeigenaren zetten zich in voor het behoud, onderhoud en gebruik van particuliere eigendommen.
Er wordt actief gewerkt aan het verbeteren van de beheerkwaliteit en het verhogen van de biodiversiteit in bos-, weide- en natuurgebieden.
Samenwerking via Vlaamse parken verbetert het begrip van elkaars doelstellingen en zorgt voor een breder draagvlak voor natuurbehoud.

GroenRand heeft steeds het belang van actieve betrokkenheid van landbouwers en landeigenaren benadrukt.
Helaas blijven er nog steeds veel obstakels en onduidelijkheden bestaan, waar we aan moeten werken.

Hoewel Vlaanderen slechts vier Nationale parken heeft, heeft Nederland er eenentwintig. 
Het meest recente park, Nationaal park Nieuw Land in Flevoland, opgericht in 2018 ten noordoosten van Amsterdam, is voornamelijk een waterrijk gebied en beslaat bijna 29.000 hectare.
Beide landen kennen een vergelijkbare bevolkingsdichtheid en zijn aanzienlijk versnipperd door verkeersinfrastructuur.

Naarmate Vlaanderen begint met het opzetten van natuurnetwerken door middel van haar parken, lijkt een tweede initiatief onvermijdelijk, waardoor we geleidelijk het niveau van onze Nederlandse buren kunnen benaderen.
Wanneer de weerstand te groot wordt, het draagvlak te klein is, of er te veel verborgen agenda's spelen, kan het soms verstandiger zijn om het proces tijdelijk stil te leggen.
Dat was tenminste de visie van enkele gemeentebesturen.
Er zal echter inspanning geleverd moeten worden om verkennende gesprekken aan te gaan, zodat men naar elkaars visies en doelstellingen kan luisteren.
We vragen aan de gemeentebesturen om hier werk van te maken.

Hoewel we niet vertegenwoordigd zijn in de Bijzondere Commissie van het Grenspark Kalmthoutse Heide, hebben we actief bijgedragen aan verschillende werkgroepen.
GroenRand is erop gericht om vanuit een ondersteunende rol de ontwikkeling van natuurlijke netwerken te bevorderen en beschouwt de Vlaamse parken als een positief beleidselement dat moet worden voortgezet.

We hopen dat de betrokken gemeentebesturen het initiatief zullen nemen om communicatiemomenten te organiseren, zodat deze bijeenkomsten kunnen leiden tot een beter wederzijds begrip zodat gevoeligheden tijdig worden opgemerkt.
Win-win-onderhandeling is een communicatiestijl waarbij rekening wordt gehouden met de belangen van alle betrokken partijen, zodat meningsverschillen op een positieve manier worden opgelost en het maximale voordeel wordt behaald.

Het is meer een dialoog dan een strijd.
Tijdens deze dialoog wisselen partijen hun belangen uit en zoeken ze naar manieren om elkaar te ondersteunen bij het bereiken van duurzame afspraken en doelstellingen.
Goede wil is essentieel en dient vanuit alle richtingen te komen.
Vooroordelen zijn hier niet op hun plaats.

               Vanaf 2016 tracht GroenRand samenhangende natuurnetwerken te stimuleren