donderdag 11 januari 2024

Vlaamse grondwaterstanden zeer hoog voor de winter

Vlaamse grondwaterstanden zeer hoog voor de winter


Het grootste deel van Vlaanderen bestaat uit zand- en kleigrond. De zandlagen zijn waterdoorlaatbaar, maar de kleilagen veel minder. Regenwater sijpelt er niet of amper door. Onze grootste zoetwatervoorraden zitten dus in de zandlaag. De bovenste laag van die watervoorraad noemen we het freatisch grondwater. De spiegel van het freatisch grondwater (de grondwatertafel) kabbelt op natuurlijke wijze mee met het weer en de seizoenen. In de winter gaat het grondwaterpeil omhoog en in de zomer zakt het grondwater. ​ Ook de kwantiteit van ons water staat onder druk.

Er is simpelweg niet voldoende schoon water voor de natuur

GroenRand wees er reeds eerder op dat onze natuur structureel verdroogd is.
We hebben de afgelopen vijf jaar vier keer te kampen gehad met extreme droogte.
Daardoor gaat veel natuur verloren: stromende beken vallen droog, venen verdrogen, bomen en heide sterven (lokaal) af.
Water wordt te snel naar zee afgevoerd en onvoldoende vastgehouden.
Gelukkige is er in het najaar een inhaalmaneuver gebeurd zodat het grondwater is aangevuld.


Neerslagtotalen voor de aggregatieperiode 01/01/2024 - 07/01/2024 op basis van het Vlaamse neerslagradarcomposiet (achtergrond) en VMM-pluviometernetwerk 


Verreweg de meeste grondwaterstanden zijn in Vlaanderen momenteel hoog tot zeer hoog voor de tijd van het jaar.

Volgens de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM) was het ruim twintig jaar geleden dat de standen nog zo hoog waren.
Het aanhoudende natte weer heeft er voor gezorgd dat de grondwatervoorraad flink is aangevuld.
Al sinds half november bevinden de freatische grondwaterstanden zich vaak op een hoog of zeer hoog niveau.


Omkering van zeer droge naar zeer natte situatie

In het gepubliceerde rapport van woensdag 10 januari 2024 - over de toestand van het watersysteem- gaat de VMM in op de laatste stand van zaken.
Op 7 januari was de freatische grondwaterstand zeer hoog op 67 procent van de Vlaamse meetlocaties.
Bij de rest van de locaties komt vooral een hoge (21 procent) of normale (10 procent) grondwaterstand voor.
Op maar 2 procent van de locaties is deze stand laag.



Het dateert van 2000-2001 dat de grondwaterstanden in de winter nog zo hoog waren, aldus de VMM.
De VMM signaleert vanaf begin september 2022 tot eind 2023 een omkering van een zeer droge naar een zeer natte situatie.
Op korte termijn verwacht de VMM wel dat de grondwaterstanden meer naar normale waarden zullen gaan, omdat er momenteel vrij weinig neerslag valt.
Dit zal voornamelijk in de westelijke helft van Vlaanderen te zien zijn.

Gevaar van kritieke overstromingen geweken




Een vergelijkbaar verhaal is er te vertellen over de gemiddelde debieten van de onbevaarbare waterlopen.
Deze debieten zijn op 7 januari vrijwel overal (99 procent van de meetplaatsen) hoog tot zeer hoog.
Op 1 procent van de meetlocaties zijn de waarden normaal en nergens laag of zeer laag.
Inmiddels is volgens de Vlaamse Milieumaatschappij het gevaar voor kritieke overstromingen vanuit de onbevaarbare waterlopen geweken.
Dit geldt in ieder geval voor de komende tien dagen.


Bron: eigen redactie + aqua

Geen opmerkingen:

Een reactie posten