vrijdag 15 maart 2024

Tussennota Nieuwe Rand: GroenRand formuleerde 17 aanbevelingen

Tussennota Nieuwe Rand: GroenRand formuleerde 17 aanbevelingen 


Van 1 februari tot en met 16 maart 2024 organiseert De Nieuwe Rand een publieke raadpleging.
In deze periode kan iedereen feedback geven over de voorgestelde aanpak.
Reageren kan tot en met 16 maart.
De inspraakperiode loopt dus naar het einde toe.
In deze tussennota worden een aantal zogenaamde kansrijke programma’s beschreven die het verder onderzoek omtrent de (wegen)infrastructuurwerken weergeeft.
Daarnaast zal men ook het toekomstbeeld op de klimaatgordel duiden.
Tijdens de analyse van deze tussennota is gebleken dat de Voorkempen een van de groenste regio’s van de provincie Antwerpen is.
In de definitieve onderzoeksnota van De Nieuwe Rand komt de Antitankgracht naar voor als drager van de klimaatgordel.
GroenRand ijvert al jaren voor een opwaardering van deze waterloop en is blij met deze erkenning.
Langs de gracht zijn zeer waardevolle bos- en heidecomplexen gelegen, zoals het Ertbrandbos, Mastenbos, de oude gracht Brasschaat en het Klein en Groot Schietveld.


De Antitankgracht kruist meerdere beekvalleien en eindigt in waardevolle wetlands; de Opstalvallei in de Antwerpse Haven in het noorden, zuidwaarts sluit de Antitankgracht aan op het Albertkanaal ter hoogte van de zeer waardevolle Tappelbeekvallei.
Door deze verbindende functie en het goede visbestand heeft de gracht een grote potentie als leefgebied of verbindingsgebied voor de otter, een bijzondere toppredator die recent Vlaanderen opnieuw koloniseert.
Daarbij is het van belang migratieknelpunten langs de gracht weg te werken en de bosrand- en oeverstructuur te versterken als corridor voor verschillende soorten.

                                                     Otter (Lutra lutra) © ​Yves Adams

De fortengordel langs de gracht is van internationaal belang als leefgebied voor diverse soorten vleermuizen en in die zin beschermd als Habitatrichtlijngebied (enkel de forten) en cultuurhistorisch landschap.


Tot slot zijn er in de bossen langs de Antitankgracht verschillende heiderelicten gelegen.
De Antitankgracht heeft zo een belangrijke potentie om een verbindende structuur te vormen voor de drie grote heidecomplexen in de regio: het Grenspark Kalmthoutse heide, en het Klein en Groot Schietveld (allen tevens beschermd als gebieden van de Habitat- en Vogelrichtlijn).

Voornaamste knelpunt is de versnippering van de bosstructuur door kruisende steenwegen, met ook een risico op aanrijding voor kwetsbare soorten.
De Antitankgracht is zowel historisch als op vlak van natuur, een uniek maar kwetsbaar landschap.
In haar visie (tussennota) heeft GroenRand de Antitankgracht omschreven als ruggengraat en een groene as.
Dit voor zowel natuur als recreatie, die de verschillende groengebieden, beekvalleien, natuur- en parkdomeinen en attractiepolen met elkaar in verbinding brengt en waarbij de forten bakens in het landschap vormen.
Dit is gebaseerd op de planningscontext.
In het provinciaal ruimtelijk structuurplan werd de Antitankgracht omschreven als een belangrijk natuurverbindingsgebied en recreatieve as.
Een element dat overgenomen werd door de gemeentelijke ruimtelijke structuurplannen en tot uitvoering werd gebracht in het landschapsbeheerplan voor de gracht.


Initiatieven bundelen

Op ecologisch vlak gaat dat dan over het uitbreiden en onderling verbinden van bestaande natuurgebieden, tot het inrichten van kleinschalige landschapselementen in de nabije omgeving.
Dit alles heeft echter weinig kans van slagen, indien er geen sterke trekker is die prioriteiten vastlegt en acties onderneemt.
Een belangrijke taak voor deze trekker zal het verenigen van alle actoren zijn, die momenteel nog teveel individueel aan het werk zijn (GroenRand is hier vragende partij, zie artikel hieronder).


De Nieuwe Rand (klimaatgordel) vervult het best deze trekkersrol, omdat dit project de verschillende sectoren overkoepelt en in staat is de partners bij elkaar te brengen in een gebiedsgerichte werking, gericht op de Antitankgracht.
Het werk van de Nieuwe Rand kan hopelijk bijdragen tot de verdere visievorming omtrent de Voorkempen en de Antitankgracht, als een logische stap die volgt op het landschapsbeheerplan en als een verdere concretisering van de provinciale en gemeentelijke ruimtelijke structuurplannen.


Waarom is de Antitankgracht dé drager van de klimaatgordel?

De Antitankgracht vormt een langgerekt element van het Vlaamse waternetwerk doorheen het zogenaamde bebouwd perifeer landschap en het verbindt onder andere grote en kleinere natuurgebieden en boscomplexen.
De studie van de structuurvisie en implementatieplan voor de noordelijke bosgordel rond Antwerpen heeft in het onderzoeksgebied 22 ruimtelijke boseenheden afgebakend.


De Antitankgracht staat tevens in verbinding met verschillende gebieden met hoge biologische waarde (Biologische waarderingskaart):



Nauwgezetter inzoomen op knelpunten en opportuniteiten

Om deze redenen wordt de Antitankgracht in het ruimtelijk structuurplan van de provincie Antwerpen als een zeer belangrijk natuurverbindingsgebied geklasseerd.
Er is een duidelijk draagvlak voor deze klimaatgordel, nu de concretisering en de totstandbrenging nog.
Gezien de Antitankgracht dé drager is van de klimaatgordel (inclusief de beekvalleien) en gans de bosgordel rond Antwerpen, verdient dit de aanbeveling om gedetailleerder, diepgaander en nauwgezetter in te zoomen op knelpunten en opportuniteiten.




Het klimaatgordelprogramma zal dus uit verschillende concrete elementen moeten bestaan, gaande van beleidsinstrumenten, engagementen tot coalitievorming en samenwerking, financiering, detailonderzoeken tot concrete projecten en acties.

                                                              Cartoon van Gie Campo (Gier)

Hiervoor zijn technische plannen van verschillende werkvoorbeelden nodig zodat er concrete informatie aan de Vlaamse Regering kan worden aangeleverd.
In kader van dit geïntegreerde onderzoek zou per werkvoorbeeld tevens de investerings- en onderhoudskosten in beeld moeten worden gebracht.
De elementen die deel uitmaken van het programma voor de klimaatgordel zullen ook deel uitmaken van het voorkeursbesluit en gefinancierd en uitgevoerd worden via het complex project.
Daarom vraagt GroenRand om een aantal algemeenheden concreter te maken en beter uit te werken;
GroenRand formuleerde hieromtrent 17 aanbevelingen.

Geïnteresseerd in onze werking? Kom dan af op 28 maart 2024.
Meer info:


Geen opmerkingen:

Een reactie posten