GroenRand vraagt gemeenten, provincies en intergemeentelijke samenwerkingen om werk te maken van het Vlaamse houtkantenplan

GroenRand vraagt gemeenten, provincies en intergemeentelijke samenwerkingen om werk te maken van het Vlaamse houtkantenplan

In de achttiende eeuw was Vlaanderen een groene oase, met rijen bomen, bosjes, hagen en houtkanten langs wegen, velden en erven, volledig in harmonie met het leven van toen. Vandaag staat dit levend erfgoed weer in de schijnwerpers, onmisbaar voor een duurzamere inrichting van onze leefomgeving, het aanpakken van de biodiversiteits- en klimaatcrisis en het versterken van de landschapskwaliteit.
Het Vlaams Houtkantenplan wil het beheer en de aanleg van nieuwe houtkanten op openbaar terrein stimuleren.

Het plan is om met ongeveer 100 kilometer nieuwe houtkanten de biodiversiteit te versterken en 12.000 ton extra CO2 vast te leggen.
Daarom zal GroenRand in 2026, binnen het ‘Greenconnect-project’, initiatieven rond houtkanten stimuleren.
Greenconnect is een inspirerend project van natuurvereniging GroenRand dat natuurgebieden in de Antwerpse Voorkempen met elkaar verbindt, de biodiversiteit bevordert en bijdraagt aan het creëren van een klimaatbestendig landschap.

GroenRand zet zich in voor groene corridors en stapstenen die bestaande natuurgebieden verbinden, met de Antitankgracht als ruggengraat, om versnippering tegen te gaan. Houtkanten vervullen hierbij een cruciale rol: ze bieden talloze dieren en planten leefruimte, voedsel en beschutting, en fungeren als “ecologische snelwegen” die soorten helpen migreren tussen geïsoleerde gebieden.
De Vlaamse Landmaatschappij (VLM) ondersteunt het houtkantenplan met financiële hulp, advies, begeleiding en het ontwikkelen van stimulerend beleid en kaders.
Zo worden nieuwe houtkanten aangeplant en bestaande versterkt om biodiversiteit en klimaatbestendigheid te bevorderen.
Gemeenten, provincies en intergemeentelijke samenwerkingen kunnen tot 15 juni 2026 voorstellen indienen.
In het najaar van 2026 worden de geselecteerde projecten bekendgemaakt.
Goedgekeurde projecten krijgen tot 70% van de kosten terugbetaald, met een maximum van 50.000 euro per project.

Deze steun is inzetbaar voor nieuwe aanplant, herstel of duurzaam beheer.
Houtkanten verbeteren de waterhuishouding, bieden een waardevolle habitat aan tal van dieren, groeien sneller dan bossen dankzij hun open structuur en slaan efficiënt koolstof op, wat bijdraagt aan de strijd tegen klimaatverandering.
Aanvraagformulieren zijn verkrijgbaar via houtkanten@vlm.be.

                                                                          © Regionaal Landschap de Voorkempen

De gemeente Malle en het Regionaal Landschap de Voorkempen ronden momenteel een succesvol groenproject af. Met steun van LEADER werden dit najaar gratis plantpakketten aangeboden voor de aanleg van kleine landschapselementen. Dit project is een voorbeeld waar andere gemeenten zich aan kunnen spiegelen. In totaal wordt 1,6 kilometer aan nieuwe heggen, houtkanten en bomenrijen aangeplant door landbouwers, particulieren en andere grondeigenaars. Deze elementen geven het landschap van Malle meer structuur en versterken de ecologische samenhang tussen natuurgebieden.

Houtkanten, die als ware snelwegen voor dieren dienen, kruisen in ons versnipperde landschap vaak wegen.
VAPEO, het Vlaams Actieprogramma Ecologische Ontsnippering, wil natuurgebieden met elkaar verbinden en zo de versnippering tegengaan.
Dit gebeurt via de aanleg van veilige oversteekplaatsen en ecologische verbindingen, zoals ecoducten, ecotunnels en geleidingsrasters.
Toch is in de Vlaamse begroting voor 2025-2029 geen specifiek budget voor ontsnippering voorzien, wat bij GroenRand tot grote bezorgdheid leidt.

Lees meer: De VLM geeft opnieuw steun aan lokale projecten rond ...
Foto's: Senne Verschraegen 

Natuurpunt Voorkempen en de milieuraad van Malle planten nieuwe houtkanten aan

Natuurpunt Voorkempen en de milieuraad van Malle planten nieuwe houtkanten aan

                                                                     © Peter Keustermans

In de achttiende eeuw was Vlaanderen een weelderige groene oase, met bomenrijen, bosjes, hagen en houtkanten langs wegen, velden en erven, volledig in harmonie met de manier waarop mensen toen leefden.
Vandaag staat dit levend erfgoed opnieuw volop in de belangstelling, onmisbaar voor een duurzamere inrichting van onze leefomgeving, het bestrijden van de biodiversiteits- en klimaatcrisis en het versterken van de landschapskwaliteit.
Om te ontdekken waar hagen, houtkanten, bomenrijen en bossen vroeger geconcentreerd lagen, ontwikkelde het agentschap Onroerend Erfgoed begin dit jaar samen met het Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO) een kaart die de evolutie van open en gesloten landschappen in Vlaanderen weergeeft.
Deze kaart toont hoe het aantal houtkanten en bomenrijen door de eeuwen heen veranderde, gebaseerd op drie tijdsmomenten (1778 – 1873 – 1969), en laat zien hoe ons landschap steeds opener werd door het verdwijnen van traditionele elementen.
Deze kleine landschapselementen vormen samen iets groots: van de circa 129.000 km aan houtkanten en bomenrijen op de Ferrariskaarten in 1778 bleef in 1969 nog slechts 60.000 km over, waarna de daling verder doorzette.
Vijftig jaar later is er nog meer verdwenen en daar moeten we iets aan doen.
Daarom zal GroenRand in 2026 tijdens het 'Greenconnect-project' houtkantprojecten stimuleren.

                          © Peter Keustermans

Gisteren hebben Natuurpunt Voorkempen en de milieuraad van Malle houtkanten geplant op een akker bij het kapelletje vlakbij het vliegveld van Malle. Net als vroeger, toen boeren nog dicht bij de natuur leefden. Zo krijgen insecten, vogels en andere dieren extra leefruimte. Het houtkantenplan heeft als doel het beheer en de aanleg van nieuwe houtkanten op openbaar domein te stimuleren.
Meer concreet wil het plan met ongeveer 100 km nieuwe houtkanten de biodiversiteit versterken en een bijdrage leveren aan de klimaatdoelstelling door 12.000 ton extra CO2-opslag.

De VLM geeft opnieuw steun aan lokale projecten rond houtkanten

                                                                   Senne Verschraegen 

Gemeenten, provincies en intergemeentelijke samenwerkingen kunnen hun voorstellen indienen tot 15 juni 2026.
De geselecteerde projecten worden in het najaar van 2026 bekendgemaakt.
Goedgekeurde projecten ontvangen tot 70% van de kosten terug, met een maximum van 50.000 euro per project.
Deze steun kan worden ingezet voor de aanleg van nieuwe houtkanten, het herstel van bestaande structuren of duurzaam beheer.
Houtkanten verbeteren de waterhuishouding door regenwater vast te houden en verdroging tegen te gaan.
Dankzij hun unieke structuur bieden ze onderdak aan talloze dieren, zoals vogels, insecten en kleine zoogdieren.
Ze groeien sneller dan bossen door hun open structuur, waardoor ze veel zonlicht opvangen en de groei wordt bevorderd.
Bovendien slaan ze efficiënt koolstof op in de bodem en in het hout, wat bijdraagt aan de strijd tegen klimaatverandering.
Wie een project wil indienen, kan het aanvraagformulier en de bijlagen opsturen naar houtkanten@vlm.be.

Greenconnect: houtkanten spelen een belangrijke rol bij het verbinden van natuurgebieden

Greenconnect is een inspirerend project van natuurvereniging GroenRand dat natuurgebieden in de Antwerpse Voorkempen met elkaar verbindt, de biodiversiteit versterkt en een klimaatbestendig landschap helpt creëren.

                                                          © Senne Verschraegen 

Het richt zich op groene corridors en stapstenen tussen bestaande natuurgebieden, met de Antitankgracht als ruggengraat, om versnippering tegen te gaan.
Houtkanten spelen hierbij een sleutelrol, omdat ze talloze dieren en planten leefruimte, voedsel en beschutting bieden en dienen als “ecologische snelwegen” die soorten helpen zich te verplaatsen tussen geïsoleerde gebieden.
Daarnaast dragen ze bij aan klimaatadaptatie door water vast te houden, zonlicht te temperen, groei te stimuleren en koolstof op te slaan.

Het verbinden en ontsnipperen van natuur zijn de belangrijkste doelstellingen van Greenconnect, dat volop in actie is

Het verbinden en ontsnipperen van natuur zijn de belangrijkste doelstellingen van Greenconnect, dat volop in actie is

Het Greenconnect-project van GroenRand, opgezet ter ere van hun tienjarig jubileum, heeft als doel natuurgebieden in de Voorkempen met elkaar te verbinden, de biodiversiteit te vergroten en het publiek bewust te maken van het belang van groen en de lokale fauna en flora.

Daarbij wil het project een klimaatbestendig landschap creëren en de bestaande groene gordel versterken.
Dat is echter niet eenvoudig vanwege de complexiteit en de hoge verkeersdrukte in het gebied.

De haven van Antwerpen is van onschatbare waarde voor Vlaanderen dankzij haar rol als economische motor, haar indrukwekkende aantal banen en haar functie als toegangspoort tot de internationale handel.
Ze draagt sterk bij aan de welvaart en behoort tot de grootste werkgevers van het land.
Gelegen in een stedelijk gebied met reeds hoge verkeersdichtheid, wordt de impact van het havenverkeer nog verder versterkt.
Daarom is het belangrijk om de mobiliteit, leefkwaliteit en klimaatvriendelijkheid in de oostrand van Antwerpen te verbeteren.
Het ambitieuze complex project De Nieuwe Rand richt zich op verkeersoplossingen voor het oostelijke deel van het Haventracé en verbindt deze plannen met doelstellingen voor een groenere, aangenamere, klimaatvriendelijke leefomgeving en meer duurzaamheid.
Inwoners, lokale overheden, experts en andere betrokkenen werken gezamenlijk aan deze plannen.

Het doel van de klimaatgordel, onderdeel van de Nieuwe Rand, is om de regio klimaatvriendelijker en weerbaarder te maken tegen klimaatverandering door een aaneengesloten groene zone te realiseren met bossen, natuurgebieden en open ruimten.
Natuurverbindingen spelen hierin een cruciale rol, omdat zij de biodiversiteit bevorderen door dieren en planten de mogelijkheid te geven zich te verplaatsen en voort te planten, wat essentieel is voor een gezonde genetische diversiteit en het voorkomen van inteelt.
Zo wordt voorkomen dat natuurgebieden geïsoleerde ‘eilanden’ worden.

Antitankgracht ruggengraat van de klimaatgordel rond Antwerpen

De Antitankgracht vormt de ruggengraat van de klimaatgordel doordat het een lange, robuuste groenstructuur is die diverse natuurgebieden en beekvalleien met elkaar verbindt.
Deze verbindingen creëren een ecologisch netwerk dat de migratie van dieren faciliteert, de biodiversiteit bevordert en bijdraagt aan een betere waterhuishouding en verkoeling, waardoor de regio beter bestand is tegen klimaatveranderingen.

De haven van Antwerpen zorgt voor veel vrachtverkeer, en omdat het een grote werkgever is, gaan mensen dicht bij de haven wonen, wat weer meer verkeersinfrastructuur met zich meebrengt.
Dit verkeer leidt tot versnippering van leefgebieden van dieren.
Het isoleert populaties, beperkt hun toegang tot voedsel en partners, verhoogt het aantal verkeersslachtoffers en kan de biodiversiteit en genetische variatie doen afnemen.
Maatregelen zoals ecoducten, ecotunnels, wildrasters en wildspiegels zijn bedoeld om deze versnippering tegen te gaan, het zogenaamde ‘ontsnipperen’, en zo leefgebieden met elkaar te verbinden.

De Vlaamse Regering heeft geen budget vrijgemaakt om versnippering tegen te gaan

Het Vlaams Actieprogramma Ecologische Ontsnippering (VAPEO) is een meerjarenproject van de Vlaamse overheid dat erop gericht is natuurgebieden met elkaar te verbinden door infrastructuurproblemen aan te pakken en zo de ecologische versnippering te verminderen.
Met gerichte maatregelen draagt VAPEO ook bij aan een betere verkeersveiligheid voor zowel mensen als dieren door het aantal aanrijdingen te beperken.
In de periode (2019-2024) werd een budget van €50 miljoen gereserveerd voor ontsnipperingsmaatregelen.
GroenRand nam contact op met vijf volksvertegenwoordigers om te achterhalen of er in deze legislatuur een investeringsprogramma voor VAPEO gepland is.
Zij stelden aan minister Jo Brouns hierover vragen in de commissie voor Leefmilieu, Natuur en Ruimtelijke Ordening, waaruit echter bleek dat er voor de periode 2025-2030 geen specifiek nieuw VAPEO-budget is voorzien.
Op 27 november 2025 had Dirk Draulans een uitgebreid gesprek met minister Jo Brouns, waarbij hij VAPEO ter sprake bracht op basis van onze informatie.
De minister gaf aan dat het project niet stopgezet is, maar dat er momenteel geen financiële middelen beschikbaar zijn (in de vorige legislatuur werd het gefinancierd met Europees geld).
Hij zou zijn best doen om een oplossing te vinden.
Tijdens de vorige legislatuur werd, met steun van Europa, 50 miljoen euro geïnvesteerd in ontsnipperingsmaatregelen. Dit bedrag werd gelijk verdeeld tussen het Departement Omgeving en het Departement Mobiliteit, wat neerkwam op 5 miljoen euro per jaar per departement. Een ecoduct kost gemiddeld circa 5 miljoen euro, terwijl de prijs van een ecotunnel sterk varieert afhankelijk van locatie, omvang en complexiteit. Zo bedroegen de kosten voor een ecotunnel in Kapellen ongeveer €94.000, terwijl een project in Kortrijk rond de €494.000 kostte. Dit laat zien dat een solide beleid een flink budget nodig heeft. Het onverwachte wegvallen van Europese financiering heeft VAPEO volledig lamgelegd, waardoor de continuïteit van het beleid wordt bedreigd en het vertrouwen verdwijnt dat Vlaanderen daadwerkelijk de intentie heeft om natuurverbindingen te realiseren en versnippering tegen te gaan.

De Antitankgracht is een belangrijk speerpunt in het Vlaamse soortenbeschermingsprogramma voor de otter

Deze soort wordt gezien als paraplusoort, omdat het beschermen van zijn leefgebied met schoon, visrijk water en natuurlijke oevers ook tal van andere planten- en diersoorten ten goede komt.
Zijn aanwezigheid is een teken van een gezond ecosysteem, en door bedreigingen aan te pakken, zoals het verbeteren van de waterkwaliteit en het aanpassen van infrastructuur, profiteren ook andere soorten mee.
Dit programma richt zich op het versterken van de otterpopulatie door de leefomgeving te verbeteren en corridors, zoals de Antitankgracht, te ontsnipperen om de verkeersveiligheid voor otters te verhogen.
Dit wordt gerealiseerd door ecologische verbindingen aan te leggen en verkeersknelpunten te verminderen.
Een vastgesteld soortenbeschermingsprogramma is bindend en niet vrijblijvend, omdat het een officieel document is waarin afspraken zijn vastgelegd en dat daardoor juridische kracht heeft.
Het soortenbeschermingsprogramma voor de otter in de Antitankgrachtzone focust op het versterken van de gracht als ecologische verbindingszone.
Dit gebeurt door versnippering door verkeer te beperken met faunapassages en tunnels, het openen van gedempte gedeelten, de waterkwaliteit te verbeteren via slibruimingen en hakhoutbeheer, waterbuffering te realiseren en het leefgebied te verrijken door aangrenzende bos- en natuurgebieden aan te kopen.
Natuurpunt Antwerpen Noord & Kempen (kern Brasschaat) en Natuurpunt Schijnbeemden hebben gezamenlijk een plan opgesteld met knelpunten en prioriteiten (Plan Otter, Cornelis 2020), voornamelijk gericht op de ontsnippering van de Antitankgracht en de ruime omgeving, dat nu klaar is voor uitvoering.
Er is reeds veel ontwerpend onderzoek verricht, onder andere naar de zone Turnhoutsebaan en het Schildestrand, beide gelegen in Schilde.

De verbinding van drie heidegebieden creëert het grootste ven- en heidelandschap van Vlaanderen

Het Grenspark kent sinds de jaren ’80 een gebiedswerking, ontstaan op initiatief van de toenmalige Federale en Nederlandse ministers van Leefmilieu binnen de Benelux.

De recente oprichting van de Stichting Grenspark Kalmthoutse Heide als Stichting van Openbaar Nut introduceert een nieuwe juridische samenwerkingsvorm en creëert mogelijkheden voor nieuwe partners en gemeenten om deel te nemen aan de grensoverschrijdende samenwerking, waaronder de gemeenten Brasschaat en Wuustwezel.

De basis voor de toekomstige werking is het Master- en Operationeel plan, dat het “Beleidsplan Beheer en Inrichting 2014-2029” vervangt. Hierin worden onder meer gewenste natuurversterkingen en -verbindingen beschreven, zoals de koppeling tussen het Groot en Klein Schietveld. Het Grenspark kan zo bijdragen aan de realisatie van grote, samenhangende natuurgebieden en uiteindelijk uitgroeien tot een nationaal park.

Het Klein Schietveld is verbonden met de Antitankgracht, die fungeert als corridor tussen de Schietvelden en andere natuurgebieden zoals het Grenspark Kalmthoutse Heide.
Het plan voorziet in de versterking van deze verbinding om een groter, samenhangend natuurgebied te creëren.
 Experts achten de verbinding tussen het Klein en Groot Schietveld urgent vanwege het belang voor biodiversiteit en de verbinding van drie ven- en heidegebieden.
Zonder deze verbinding zou de ecologische toekomst van deze gebieden in gevaar komen. Een recente studie van de bureaus Hesselteer en Omgeving bevestigt deze noodzaak.
Deze in 2023, in opdracht van het Departement Omgeving uitgevoerde studie, benadrukt dat minstens één ecologische verbinding absoluut noodzakelijk is en dat meerdere verbindingen wenselijk zijn om de ecologische waarde aanzienlijk te verhogen.
Zowel het Groot Schietveld als het Klein Schietveld maken deel uit van het Natura 2000-netwerk en herbergen zeldzame habitats die van groot belang zijn voor de Europese instandhoudingsdoelstellingen.
Voor de realisatie moeten gronden van meerdere eigenaars worden aangekocht en ingericht, waarvoor een budget vereist is.
In het voorkeursbesluit van de Vlaamse Regering (Nieuwe Rand) kunnen maatregelensets, zoals een ruimtelijk uitvoeringsplan, worden opgenomen om de noodzakelijke herbestemmingen te verwezenlijken na vaststelling van het gewenste tracé voor de verbinding.

Er werd voor onze projectzone veel onderzoek gedaan.

GroenRand heeft via volksvertegenwoordigers vragen gesteld aan minister Jo Brouns over het Vlaams Actieprogramma Ecologische Ontsnippering (VAPEO), met speciale aandacht voor het behouden of verhogen van het budget voor ontsnipperingsmaatregelen.
Dit kwam onder meer ter sprake in de Commissie Leefmilieu, waar dringende kwesties zoals de verbinding van de Schietvelden werden aangekaart vanwege de urgenties.
GroenRand vindt het onbegrijpelijk dat minister Brouns besloot niet in het actieprogramma te investeren, terwijl in de vorige legislatuur wel Europese middelen beschikbaar waren.
Op 18 en 25 november 2025 kwam de Commissie voor Leefmilieu, Natuur en Ruimtelijke Ordening van het Vlaams Parlement bijeen om onder andere de begrotingsbesprekingen af te ronden en met minister Jo Brouns de begroting voor 2026 door te nemen.
GroenRand sprak haar zorgen uit over het gebrek aan middelen voor natuurbescherming en ecologische ontsnippering (VAPEO).

In een open brief aan alle leden van de commissie Leefmilieu vroeg GroenRand extra aandacht voor het verbinden van natuurgebieden, maar de minister kon geen financiële toezegging doen.

https://youtu.be/dnfhiMctLZw

https://www.vlaamsparlement.be/nl/parlementair-werk/commissies/commissievergaderingen/1964013/verslag/1965078

Projectplan Antitankgracht

https://www.rldv.be/assets/afbeeldingen/rl-voorkempen/Publicaties/PROJECTPLAN_ANTITANKGRACHT_2026_2031.pdf

Soortenbeschermingsprogramma otter

https://natuurenbos.vlaanderen.be/sites/default/files/documenten/SBP%20Europese%20otter.pdf

Nieuwe Rand - kimaatgordel

https://www.denieuwerand.be/files/documenten/De-Nieuwe-Rand_materiaal-infomarkten-2024.pdf

Onderzoek verbinding Schietvelden

https://archief.onderzoek.omgeving.vlaanderen.be/Onderzoek-6270278

Studie natuurverbindingen omgeving Antitankgracht en Turnhoutsebaan Schilde 

https://researchportal.be/nl/publicatie/natuurverbindingen-omgeving-antitankgracht-en-turnhoutsebaan-oost-schilde

Masterplan project rond Grenspark Kalmthoutse Heide

http://grensparkkalmthoutseheide.com/wp-content/uploads/2023/06/masterplan-Grenspark-Kalmthoutse-Heide-spreads.pdf

Operationeel plan project rond Grenspark Kalmthoutse Heide

http://grensparkkalmthoutseheide.com/wp-content/uploads/2023/06/Operationeel-plan-Grenspark-Kalmthoutse-Heide-spread-lowres.pdf

Antitankgracht, robuuste ruggengraat van de Voorkempen:

https://zuurstof.provincieantwerpen.be/zuurstof-2024-3/leefwereld-weefwereld-de-antitankgracht-de-robuuste-ruggengraat-van-de-voorkempen

Tussennota Nieuwe Rand

https://www.denieuwerand.be/documenten

Open brief GroenRand

https://www.noordernieuws.be/groenrand-vraagt-in-open-brief-aandacht-voor-ecologische-ontsnippering/

Minister Brouns heeft zijn spaarvarken omgekeerd, maar er rolde geen cent uit voor ontsnipperende maatregelen

Geen euro voor het Vlaams Actieprogramma Ecologische Ontsnippering (VAPEO), minister Brouns kiest voor andere beleidsopties.

Volgens de website van het Departement Omgeving heeft Vlaanderen binnen Europa een van de hoogste bevolkingsdichtheden, een hoge mate van bedrijvigheid en het op een na dichtste wegennetwerk.
Daarnaast stelt de website dat de aanleg van deze wegen heeft geleid tot aanzienlijk verlies van leefgebied voor planten en dieren, waardoor hun habitats steeds kleiner en geïsoleerder zijn geraakt.
Verder wordt vermeld dat ook waterwegen, spoorlijnen en lintbebouwing hindernissen vormen voor dieren: "de overlevingskansen van wilde soorten komt hierdoor zwaar onder druk te staan".
Tien jaar onderzoek van het project ‘Dieren onder de wielen’ laat zien dat er elk jaar zo’n vijf miljoen wilde dieren omkomen op Vlaamse wegen, zo wordt verder toegelicht.
Dezelfde bron meldt dat ontsnipperingsmaatregelen, zoals ecoducten en ecotunnels, de verbindingen herstellen en zorgen voor meer genetische variatie, wat de gezondheid en veerkracht van populaties versterkt.
Om de versnippering van leefgebieden tegen te gaan, stelde daarom de vorige Vlaamse regering het Vlaams Actieprogramma Ecologische Ontsnippering (VAPEO) op.

Het Vlaams Regeerakkoord 2024-2029 (pagina 77) is glashelder: er zou voortgebouwd worden op de vooruitgang van de vorige legislatuur, met als doel grote, samenhangende natuurgebieden te realiseren. Daarnaast staat er: ‘Met het Vlaams Actieprogramma Ecologische Ontsnippering (VAPEO) verbinden we, waar mogelijk, onze natuurgebieden en maken we onze weg- en waterinfrastructuur veiliger voor mens en dier.’ De ambitieuze woorden en principes uit het regeerakkoord moeten nu worden omgezet in concrete beleidsmaatregelen en financiële middelen. Het regeerakkoord biedt zeker mogelijkheden om stappen in de goede richting te zetten, maar veel zal afhangen van de inzet van de verantwoordelijke minister en de beschikbare middelen.

"Theoria" en "praxis" komen niet altijd overeenkomen.

Tijdens de vergadering van de Commissie voor Leefmilieu, Natuur en Ruimtelijke Ordening op 25 november stelden verschillende volksvertegenwoordigers vragen over de stand van zaken rond VAPEO.
De minister verklaarde dat het nieuwe VAPEO 2024-2029 werd opgesteld in samenwerking met betrokken partners, maar dat er tot op heden geen validatie heeft plaatsgevonden door de bevoegde administraties.

Volksvertegenwoordiger Lydia Peeters merkte op dat in de vorige legislatuur 50 miljoen euro werd geïnvesteerd in ontsnipperingsmaatregelen, gelijk verdeeld tussen het Departement Omgeving en het Departement Mobiliteit, wat neerkomt op 5 miljoen euro per jaar per departement.
Aangezien een ecoduct gemiddeld circa 5 miljoen euro kost, was dit budget destijds al ontoereikend voor een adequaat beleid.
Minister Brouns gaf aan bewust te hebben gekozen om de Blue Deal te versterken in plaats van VAPEO, wat hij een beleidskeuze noemde.
Dit wijst erop dat er geen intentie is om tijdens deze legislatuur middelen vrij te maken voor het verbinden van natuurgebieden en het tegengaan van versnippering.
Het herhaaldelijke antwoord dat ‘er tot nu toe geen validatie is gebeurd’ lijkt vooral te dienen om te verhullen dat er geen budget voorzien is.

Facta, non verba

Enerzijds zijn er duidelijke plannen opgesteld en uitgebreid ontwerpend onderzoek uitgevoerd om natuurgebieden met elkaar te verbinden via infrastructuur zoals ecoducten en tunnels.
Anderzijds uiten natuurorganisaties zorgen over bezuinigingen op natuur en een gebrek aan ambitie, waardoor de uitvoering van de door het Departement Omgeving opgestelde plannen in gevaar kan komen.
Er is voor ontsnippering een ontwerpprogramma met prioriteitenlijsten opgesteld, maar dit ligt voorlopig stil door bezuinigingen en een beperkt budget.
De minister benadrukt herhaaldelijk dat het dossier, mede door de budgettaire krapte, nog niet is gevalideerd.
Validering kan pas plaatsvinden zodra hiervoor een budget is ingecalculeerd, maar daartoe ontbreekt de bereidheid.
GroenRand zal blijvend om inzage vragen in de prioriteitenlijsten en het investeringsprogramma VAPEO 2024-2029 (we zijn ondertussen eind 2025), en via volksvertegenwoordigers blijven interpelleren tijdens het Greenconnect-project, dat tot eind 2026 gericht is op verbindende en ontsnipperende natuur.

Dit najaar in de media:

https://www.noordernieuws.be/groenrand-viert-binnenkort-zijn-10-jarig-jubileum/

GroenRand viert haar tienjarig jubileum met een speciaal ...

Er is €11.450.000,- nodig om het GroenRand-project te ...

GroenRand vraagt in open brief dringend actie én geld ...

GroenRand vraagt in open brief aandacht voor ...

GroenRand viert tiende verjaardag met ambitieus ... - GVA