GroenRand is voorstander van het instrument Nationaal Park omdat er structurele financiële middelen worden voorzien om een samenwerkingsmodel op te bouwen
De voorbije jaren werden in de Voorkempen en de stadsrand heel wat ontwerpende onderzoeken uitgevoerd en werd er sterk gewerkt aan de creatie van draagvlak voor de programma’s Groen Kruis, De Nieuwe Rand en de strategische samenwerking Antitankgracht.
Verschillende projecten zijn klaar om uitgevoerd te worden.
Momenteel zijn we steeds afhankelijk van ad hoc subsidieoproepen (strategische projecten), waarbij de deadlines vaak kort zijn om projecten klaar te hebben liggen om ze op het juiste moment in te dienen.
Deze oproepen vereisen meestal gedetailleerde ramingen en ontwerpen.
Lokale overheden beschikken vaak niet over de benodigde kennis of personeelscapaciteit om deze last-minute te kunnen voorzien.
Daarnaast is de uitvoeringtermijn voor de geselecteerde projecten binnen de subsidieoproepen vaak beperkt, en gemeenten en partners beschikken niet altijd over personeel om projecten van begin tot eind uit te voeren.
Dit heeft als gevolg dat binnen deze oproepen gekozen wordt voor ‘meer eenvoudige’ projecten.
Langdurige en complexe projecten blijven vaak in de kou staan, daarom pleit GroenRand voor projecten met een lange termijnvisie en gelooft dat Vlaamse parken hiervoor een oplossing kunnen zijn.
Het Grenspark Kalmthoutse heide ligt op de grens van Nederland en België en is zo’n zestig vierkante kilometer groot.
Het Nederlandse deel is al Nationaal Park.
Het gebied maakt als Habitat- en Vogelrichtlijngebied deel uit van het Europese Natura 2000-netwerk.
Het voorgestelde park voldeed aan de vereiste voor Nationale Parken: een oppervlakte van minstens 10.000 hectare.
Wij steunden het idee van het Nationaal Park omdat er structurele financiële middelen beschikbaar zouden zijn om een samenwerkingsmodel op te bouwen.
Doelstellingen: biodiversiteit bevorderen, antwoord geven op de klimaatuitdagingen, werk maken van ontsnippering en waterhuishouding.
Om het recreatief medegebruik af te stemmen op de draagkracht van de natuur, zouden spreiding (en zonering) tussen de natuurkerngebieden uiterst belangrijk zijn .
Wie dit label wil dragen, moet uiteraard een sterk onderbouwde toekomstvisie (Masterplan) hebben voor het park.
Hiervoor kijkt men 24 jaar vooruit, richting 2049.
Het gaat dus over een langetermijnvisie waar eerst prioritaire zaken worden aangepakt.
De ambitie van de Vlaamse zijde was om de Schietvelden en het Grenspark met elkaar te verbinden, zodat ze samen het grootste ven- en heidegebied van Vlaanderen vormen.
Daarbij werd de Antitankgracht betrokken, die een verbindingsroute vormt voor de aangrenzende bos- en natuurgebieden.
Maar de ATG doorkruist vele wegen.
In 2022 werd het soortenbeschermingsprogramma voor de Europese otter goedgekeurd.
Hierin werden verschillende prioritair knelpunten aangeduid en werd een ontsnipperingsplan (achtergrondrapport-SBP-otter.pdf p 68) voor de ATG opgesteld.
Met dit sterke dossier verliep alles de goede richting totdat er plotseling iets onverwachts plaatsvond.
De Bijzondere Commissie van het Grenspark Kalmthoutse Heide had besloten de plannen voor erkenning als Nationaal Park niet voort te zetten, omdat er bij de betrokken gemeenten en de provincie onvoldoende draagvlak was en door de aanhoudende boerenprotesten (17 mei 2023 ).
GroenRand vond het boerenprotest onterecht omdat de komst van een Nationaal Park geen nieuwe beperkingen oplegt en omdat landbouwers op vrijwillige basis konden meewerken (parkendecreet: Download document).
Indien zij hadden besloten deel te nemen, zou de vergunningverlening volgens de huidige wetgeving ongewijzigd gebleven zijn.
De huidige contour van Grenspark Kalmthoutse Heide omvat 6.000ha.
Om kans te maken op een erkenning moet het gebied over een periode van 20 jaar groeien naar een gebied van minstens 10.000ha aan weerszijden van de landsgrens.
De voorziene uitbreiding betrof ruimte die vandaag al natuurgebied is, maar versnipperd ligt in de regio.
Het ging dus niet om gebieden die vandaag een andere functie dan natuur hebben.
 | Voor de nieuwe Vlaamse regering is er - voorlopig - geen sprake meer van een oproep voor nieuwe Nationale Parken, nadat er in 2023 vier zijn erkend. De Kalmthoutse Heide behoudt dus zijn huidig ... www.gva.be |
GroenRand vond het van cruciaal belang dat wij de bezorgdheid van de landbouwers en grondeigenaren zouden erkennen en dat we ons zouden inzetten om deze aan te pakken, in plaats van ze te negeren of opzij te zetten.
Daarom hebben wij verzocht om een bemiddelaar aan te stellen (augustus 2024).
Zo konden we samenwerken aan een breed gedragen en geïntegreerd verhaal. Daarom hebben wij verzocht om een bemiddelaar aan te stellen (augustus 2024).
Wij waren van mening dat de transitie naar een Nationaal Park vooral een zoektocht is naar gemeenschappelijke belangen.
Een zoektocht die eindigt in winst voor alle partijen.
Wij zagen vooral kansen.
 | Natuurvereniging bij Kalmthoutse Heide wil voor- en tegen rond nationaal park onderzoeken Uiteindelijk werd niet genoeg draagvlak gevonden tussen alle partners en werd besloten om de kandidatuur uit te stellen. "Ook al heeft de Vlaamse regering nog niets gecommuniceerd, is het aannemelijk en logisch dat de regering in de volgende legislatuurperiode een nieuwe oproep voor Vlaamse parken zal lanceren”, klinkt het bij GroenRand. vilt.be |
GroenRand wenste dat de bemiddelaar bijstand zou krijgen bij het opstellen van een analyse die de argumenten van zowel voor- als tegenstanders objectief evalueert.
Bij voorkeur zou deze afweging door een universiteit of een onpartijdige instantie uitgevoerd kunnen worden.
Ondertussen werd er op 22 december 2023 door de Vlaamse regering de 15de oproep voor strategische projecten gelanceerd.
De 'strategische samenwerking rond de Antitankgracht', het provinciaal gebiedsprogramma 'Groen Kruis' en het complexe project 'De Nieuwe Rand' hebben hun krachten gebundeld onder de naam 'De Antwerpse Rand Verbindt' (strategisch project - 15de oproep).
De 4 werven in deze aanvraag focussen op zones waar heel veel verschillende belangen spelen en waar het een uitdaging vormt om die belangen in een geïntegreerd ontwerp te verweven.
GroenRand was enthousiast omdat de eerste stappen werden gezet naar realisaties op het terrein en omdat er in de toekomst beroep zou kunnen worden gedaan op grondverwervingssubsidies.
Deze stap leek ons logisch omdat er de voorbije jaren heel wat projecten werden klaargestoomd via ontwerpende onderzoeken.
Maar GroenRand besefte meteen dat de complexiteit en omvang mogelijk een belemmering zouden kunnen vormen.
De focus lag voor het GroenRand-projectgebied op drie werven met veel potentieel voor ontwikkeling: de Antitankgracht zone Schilde (o.a. openen van gedempte gedeelte), Vallei van de Laarse Beek (o.a. het aanpakken van de verdrogingsproblematiek) en de verbinding Klein en Groot Schietveld (in praktijk brengen van de studie Herselteer).
Eén werf lag buiten ons projectgebied (Ertbrugge).
Voor ons was hierbij de verbinding van Groot- en Klein Schietveld zeer belangrijk, omdat dan de drie ven- en heidegebieden zouden worden verbonden.
Volgens een eigen studie van departement Omgeving (Download hier het rapport) is de verbinding tussen de schietvelden urgent.
Dus dachten we dat we toch een kans zouden hebben, al was het maar dat een deel van het strategisch project zou worden goedgekeurd.
Het strategische project werd door de jury volledig goedgekeurd, maar het budget ontbrak om het te realiseren, waardoor gans het project opzij werd geschoven.
Dat bewijst weer dat strategische projecten niet geschikt zijn voor een langdurig en omvangrijk proces.
 | N Noordernieuws is hét online magazine voor de Noorderkempen met nieuws uit de regio. Wilt u een evenement melden? Een fotoafdruk? Een advertentie plaatsen? Of heeft u andere vragen? Stuur een berichtje via onze contactpagina of bel onze redactie op +32 (0)499.720.741. De naam Noordernieuws met het Noordernieuws logo is een geregistreerd handelsmerk van Woord en Web Nieuws & Media Management www.noordernieuws.be |
Het probleem lag niet bij de inhoud van het strategisch project, maar bij het huidige tekort aan financiële middelen.
Tot op heden heeft niemand inzage gehad in het verslag, terwijl het volgende strategische project zich al aandient.
 | De strategische projecten die “De Antwerpse Rand Verbindt” bij de Departement Omgeving indiende, werden niet weerhouden. De 900.000 euro aan subsidies gaan naar andere projecten. “De ... www.gva.be |
Op 14 september 2024 schreven we minister Brouns aan en gaven aan dat voor GroenRand het oprichten van een Nationaal Park niet noodzakelijk is mits er voldoende financiering is om het Masterplan en Operationeel Plan te ondersteunen en er werk wordt gemaakt van een bemiddelingstraject tussen natuur en landbouw.
Indien de term 'Nationaal park' zorgen baart bij landbouwers en grondeigenaren, kon voor ons de benaming 'Grenspark Kalmthoutse Heide' behouden worden, mits er voldoende budget beschikbaar is voor de verbinding van de Schietvelden (de Hesselteer-studie) , de versterking en het herstel van de Antitankgracht (waterkwaliteit, voortzetting van het landschapsbeheerplan en het openen van gedempte gedeelten), de indexatie van het huidig Grensparkbudget en de financiering voor het aanpakken van de prioritaire knelpunten via een (otter)ontsnipperingsplan.
Ondertussen kregen we toch een meevaller.
Op 1 april 2024 is het Europese project 'Otter over de grens' van start gegaan.
Dit project heeft als doel het leefgebied van de otter in de grensregio van Vlaanderen en Nederland te verbeteren en wordt ondersteund door het Interreg-program Vlaanderen-Nederland van de Europese Unie.
 | Hoog mikken voor de Lage Landen! Interreg Vlaanderen-Nederland ondersteunt samenwerking tussen Vlamingen en Nederlanders voor een beter Europa. interregvlaned.eu |
We kregen van het kabinet Omgeving op 16 januari 2025 een antwoord op onze brief:
“We zijn ons op dit moment nog volop aan het inwerken in het complex project Nieuwe Rand waar deze natuurontwikkeling ook een belangrijke rol zal spelen in kader van de leefbaarheid.
We zien in de geselecteerde gebieden en plannen zeker mogelijkheden, kansen en kwaliteiten.
We danken u dan ook om deze nog eens helder te duiden in uw mail.
Wat betreft uw vraag over de budgetten kan ik meegeven dat er ook in 2025 opnieuw budget is voor strategische projecten.
Daartoe werd onlangs een zestiende oproep gelanceerd.“
Terwijl deze 16de oproep wordt aangeboden hebben we nog geen verslag ontvangen van de 15de oproep.
Zodra er inzage is in het vorig juryverslag (15de oproep) kan een mogelijke (her)indiening van het (al dan niet aangepaste) dossier worden overwogen.
De aanvraag voor deelname aan een 16de oproep moet uiterlijk op 1 april 2025 worden ingediend.
De tijd dringt dus en er wordt geduldig gewacht op het vorig verslag zodat er eventuele aanpassingen en verbeteringen kunnen worden aangebracht.
Maar het heikele punt ligt volgens ons in het feit dat er onvoldoende financiering is voorzien om dergelijke grote projecten te ondersteunen en dat men tracht tijd te rekken met bezigheidstherapie.
Om de zaak nog ingewikkelder te maken wordt door het kabinet verwezen naar de Nieuwe Rand.
Het complex project De Nieuwe Rand bekijkt het oostelijk deel van het Antwerpse Haventracé.
Naast een oplossing voor deze verkeersknoop, zoekt De Nieuwe Rand ook via een klimaatgordel naar manieren om de regio klimaatvriendelijker te maken en de leefkwaliteit te verbeteren (we gaven onze mening en advies).
De ATG is daarbij dé drager van deze klimaatgordel.
De prioritaire uitwerking van de verbinding tussen de Schietvelden werd door de Nieuwe Rand specifiek gekozen omwille van de urgentie.
Lees meer:
Het Klein en Groot Schietveld zijn twee uitzonderlijk grote natuurgebieden die deel uitmaken van de groene gordel ten noorden van de stad Antwerpen. Het Klein omgeving.vlaanderen.be |
Na overleg met lokale besturen en andere betrokken actoren binnen het complex project, is gebleken dat het tussenliggende gebied onder druk staat van bijkomende bebouwing.
Ook het ontsnipperingsplan - dat uitgewerkt werd via het soortenbeschermingsprogramma -stipt het complex project aan als belangrijke en essentiële meerwaarde om van de ATG een verbindende factor te maken om bos- en natuur te verbinden. Volgens de Tussennota is er nog geen uitgewerkte langetermijnvisie op niveau van de bosgordel als omvattende structuur.
GroenRand suggereert om ook hier werk van te maken en heeft ANB aangeschreven.
Het complexe project De Nieuwe Rand streeft naar een voorkeursbesluit tegen eind 2025.
Vervolgens start de uitwerkingsfase waarin wordt samengewerkt aan verschillende projectbesluiten, wat kansen biedt om onderdelen van de klimaatgordel te realiseren.
GroenRand vreest ook dat we hier te maken hebben met bezigheidstherapie zonder budgetten.
Hoop doet leven, maar wij blijven zeggen dat omvangrijke strategische projecten hier niet op hun plaats zijn en dat deze beter vervangen zouden worden door een gebiedsgericht project met een langetermijnvisie en een structurele financiering.
GroenRand blijft daarom de realisatie van nieuwe Vlaamse parken verdedigen.
Beter een vogel in de hand dan tien in de lucht.
We blijven optimistisch, zelfs tijdens deze mistige periode.
De zonnige foto's bewijzen dit.
Licht, vooral zonlicht, is een symbool van vitaliteit en energie.
Het brengt warmte, leven, helderheid en een gevoel van hoop.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten