Comeback van de boommarter in GroenRand
Kenmerken
Gele keelvlek, soms ook (geel)wit of oranje.
Spitse kop met vrij grote, levendige ogen.
Vrij grote, licht afgeronde oren.
Poten en snuit meestal donkerder dan de rood- tot grijsbruine vacht.
Slank gebouwd, ongeveer zo groot als een kat.
Krachtige, korte poten, de achterste langer dan de voorste.
Bruine pels en pluimstaart.
De boommarter is qua formaat gelijk aan een huiskat maar
met veel kortere poten.
De sterk behaarde, volle pluimstaart neemt bijna een derde van zijn totale
lengte in beslag.
Lengte kop-romp: 40 - 53 cm
Lengte staart: 23 - 28 cm
Gewicht: 0,9 - 2,0 kg
Wijfjes zijn tot anderhalve keer kleiner en lichter dan mannetjes.
Holle bomen met spechtengaten moeten behouden worden in de bossen, dit met het oog op nestgelegenheid voor de boommarter.
Boommarters verlaten het bos echter ook, en kunnen evengoed leven in open gebieden met kleinere bosjes en kleine landschapselementen met voldoende dekking, mits er grotere boscomplexen op de achtergrond aanwezig zijn.
De boommarter draagt de status ‘met uitsterven
bedreigd’ op de Vlaamse Rode Lijst.
Er is geen
totaalbeeld over de verspreiding.
Onderzoek naar die status van boommarters is gewenst.
Toevallige (zicht-)waarnemingen, cameravallen, uitwerpselen en ingezamelde verkeersslachtoffers geven aan dat de boommarter aanwezig is in de Voorkempen.
Om in het Antitankgracht-gebied binnen een korte tijd, zo veel mogelijk informatie te vergaren over de boommarterstand, is het gebruik van cameravallen de meest succesvolle methode.
Met cameravallen kunnen ‘schuchtere’ dieren (nagenoeg) ongestoord in hun eigen habitat geobserveerd worden: https://youtu.be/bweRvKBW0v4 .
Door het in detail bestuderen van de keelvlekken is het mogelijk om individuen te herkennen en krijgt men zicht over het aantal en de verspreiding.
Gedurende één nacht kunnen deze dieren wel 10 km afleggen.
Het wegverkeer (versnippering) vormt dan ook een zeer grote bedreiging.
Jaarlijks wordt naar schatting circa 15% van de populatie doodgereden.
Daarbij gaat het meestal om jonge mannetjes die wegtrekken om zich in een nieuw, eigen territorium te vestigen.
Zogenaamde boombruggen over wegen kunnen voor boommarters een erg goede oplossing bieden bij verplaatsing van het éne (deel-)gebied naar het andere over autowegen heen.
Al verplaatst de boommarter zich bij voorkeur via takken tussen (deel-)gebieden.
Ook amfibieëntunnels worden daarvoor soms gebruikt.
Dankzij de ontwikkeling van ecologische verbindingszones en een natuurlijker beheer van bossen kan de boommarter weer in aantal toenemen, maar de regio Voorkempen is sterk versnipperd, door drukke wegen, spoorlijnen, verkavelingen, ...
Veel dieren hebben het daarom lastig om van het ene groengebied naar het andere groengebied te trekken.
Dat is nochtans belangrijk om uitwisseling tussen populaties van verschillende diersoorten mogelijk te maken en de genetische diversiteit te verzekeren.
Kleine of versnipperde bosgebieden en een hoge verkeerssterfte zijn de belangrijkste knelpunten voor de boommarter.
Planning en uitvoering van mitigerende maatregelen, specifiek voor de boommarter, zijn er momenteel nauwelijks.
Uit een recent onderzoek door studente Lotte Gielis van de Universiteit van Antwerpen, is gebleken dat boommarter gebruik maken van amfibieëntunnels.
Deze vaststelling is voor onze regio zeer interessant, want via het soortenbeschermingsprogramma otter zullen er wellicht ecotunnels worden aangelegd.
In 2022 bracht GroenRand de boommarter in het vizier.
Onze vereniging wilde bekijken of er extra ontsnipperende maatregelen nodig waren die bovenop de maatregelen kunnen komen op paraplusoort otter.
Tijdens de jaarlijkse provinciale ANKONA-ontmoetingsdagen was er een thema-avond over monitoring van de boommarter.
Om de boommarter beter in kaart brengen kreeg natuurpunt (september 2022) daarvoor 20.000 euro van de provincie.
Met behulp van gps-toestellen zou natuurpunt kijken hoe boommarters zich door het landschap verplaatsen.
Zo kan gezien worden waar en hoe ze wegen oversteken en nesten bouwen.
Eventueel kunnen er aanpassingen en aanvullingen worden aangebracht aan het
werkschema van het soortenbeschermingsprogramma otter zodat er ingespeeld kan
worden aan de noden van de boommarter.
Bosrijke verbindingen en ontsnipperende maatregelen zijn van levensbelang voor boommarters, net als een natuurlijk bosbeheer met veel variatie en oude en dode bomen.
Dankzij dergelijk beheer kunnen we de boommarter in het Antitankgracht-gebied verwelkomen.
In zo goed als alle bossen langs de Antitankgracht komt de boommarter voor.
De dieren zitten nu voornamelijk ten noorden van Antwerpen in gemeenten zoals Schoten, Schilde, Ranst, Brasschaat, Wuustwezel en Kalmthout.
Het eindrapport zal pas volgende zomer naar de provincie gaan, we houden jullie op de hoogte.
Foto's: Boommarter (Martes martes) © Karel De Blick - lid van GroenRand
Geen opmerkingen:
Een reactie posten