De bladeren vallen al in grote aantallen van de bomen: wat is de oorzaak van deze vroege herfst?
De bodem en natuur in Vlaanderen zijn opnieuw ernstig uitgedroogd. Het neerslagtekort bedraagt momenteel drie tot soms vier maanden, afhankelijk van de locatie. De recente hittegolf heeft de situatie verder verslechterd na een al droog voorjaar. Bomen verliezen her en der hun bladeren door droogtestress, waardoor het lijkt alsof de herfst eerder begint.
Bovendien dragen we nog steeds de gevolgen van de droge periode in het voorjaar, met de extreem droge maanden maart en april. Door de aanhoudende droogte in Vlaanderen beginnen verschillende bomen vroeg te verkleuren en verliezen ze hun bladeren door droogtestress. Dit werd vastgesteld door GroenRand tijdens diverse wandelingen. De bladeren van bomen die lijden onder de aanzienlijke droogte verkleuren aanzienlijk eerder, en in sommige gevallen laten de bomen hun bladeren zelfs voortijdig vallen. Bomen verdampen water via hun bladeren, maar bij droogtestress sluiten ze de kraan en laten ze hun bladeren vallen. Ze stoppen de verdamping om zichzelf te beschermen en te overleven. Sommige bomen zijn mogelijk al eerder afgestorven door de aanhoudende regen, waarbij hun wortels en voeten langdurig in het nat stonden. De fijne haarwortels kunnen te vochtig worden, waardoor ze door een gebrek aan zuurstof afsterven. Het jaar daarop, bij droog weer, wordt het probleem voor de boom dubbel zo groot: afgestorven fijne wortels en een tekort aan water. Jaren van droogte zijn schadelijk, maar jaren met te veel neerslag, zoals vorig jaar, zijn dat ook.
Vooral beuken, lindes, zomereiken en ruwe berken hebben zwaar geleden onder de lange droogteperiode.
Toch zijn bomen in staat om tijdelijke stressperiodes goed te doorstaan en te herstellen zodra de stress voorbij is.
Er zijn ook problemen zichtbaar bij het Albertkanaal, het kanaal Dessel-Turnhout-Schoten en de Antitankgracht.
De watertoevoer vanuit de Maas neemt daar af.
Deze kanalen zijn essentieel voor de scheepvaart en voor de industrieën die afhankelijk zijn van het gebruik van water.
Bovendien wordt aan het Albertkanaal water onttrokken dat verantwoordelijk is voor 40 procent van ons drinkwater.
De Antitankgracht wordt gevoed door het kanaal Dessel-Turnhout-Schoten en heeft 2 takken (lokale waterlichamen 1ste orde), respectievelijk naar de Afwateringsgracht (noordwestelijke tak) en het Groot Schijn (zuidoostelijke tak).
De Antitankgracht vormt op deze manier een grote kwartcirkel (van noord tot oost) rond de stad Antwerpen.
De Antitankgracht heeft geen natuurlijk bovendebiet.
Tijdens langdurige droogteperiodes concurreert de watertoevoer naar de Antitankgracht vanuit het kanaal Dessel-Turnhout-Schoten met de toevoer naar datzelfde kanaal vanuit het Albertkanaal, dat op zijn beurt gebonden is aan de afspraken uit het Maasafvoerverdrag.
Dit maakt de Antitankgracht extra kwetsbaar voor verdroging.
Tijdens droge zomers drogen sommige segmenten van de Antitankgracht op.
Het is belangrijk erop toe te zien dat er altijd voldoende watervoerende delen beschikbaar blijven waar de vispopulatie zich tijdens droge periodes kan terugtrekken.
Daarnaast moet onderzocht worden waar buffermogelijkheden zijn bij langdurige natte periodes in het gebied.
GroenRand is sinds 2020 van mening dat een aparte studie naar de droogteproblematiek nodig is om inzicht te krijgen in waar water gebufferd kan worden en welke gebieden behouden moeten blijven voor de vispopulatie. GroenRand vraagt onder andere om het thema water uitgebreider uit te werken via een vernattingsplan, om meer concrete maatregelen te nemen tegen de verdroging van de Antitankgracht, om beheermaatregelen voor grachten op te nemen en om onthardingsmogelijkheden in kaart te brengen. De sliblaag in de Antitankgracht is op meerdere plekken zeer dik en vervuild met zware metalen, PAK’s en minerale oliën. Het ruimen van de gracht verbetert niet alleen de doorstroming van de waterloop, maar ook de ecologische toestand van deze beschermde waterloop. Er moet voldoende budget beschikbaar zijn om deze ruimingen voort te zetten. Bij de aanleg van de Antitankgracht werden hoogteverschillen opgevangen met sluisbunkers die ervoor zorgen dat de gracht niet leegloopt. Voor de vele beken (zoals het Groot Schijn met zijn zijbeken, het Klein Schijn en de Zwanebeek) die de Antitankgracht kruisen, werden duikers geplaatst. Om te garanderen dat het systeem van sluisbunkers het water per segment goed vasthoudt, is voldoende personeel nodig voor het dagelijkse onderhoud. Regelmatige inspectie van de sluisbunkers en frequente verwijdering van kruiden en takken zijn essentieel om het stuwsysteem goed te laten werken.
 | Door de hittegolf staat het water in de Antitankgracht ter hoogte van Fort Ertbrand alarmerend laag. Momenteel krijgt de kunstmatige stroom geen voeding van het kanaal Dessel-Turnhout-Schoten ... www.hln.be |
De natuur heeft zwaar te lijden onder de aanhoudende droogte.
Beken en grachten staan droog, terwijl bomen en planten worstelen met droogtestress.
Dit benadrukt de urgente noodzaak van de Blue Deal, een ambitieus plan voor beter natuurlijk waterbeheer in Vlaanderen.
GroenRand en verschillende experts vinden het onbegrijpelijk dat het budget voor de Blue Deal in de komende jaren zo laag blijft.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten